جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

رهیافت ابن خلدون به قرآن

نویسنده:

زهرا نظری خزینه جدید

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ابن خلدون , علوم انسانی , قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

متن قرآن در تاریخ و فرهنگ اسلامی، نقش محوری و یگانه‎ای دارد و عالمان اسلامی با هر مکتب و نگرشی به کاوش در زمینه قرآن و موضوعات پیرامون آن پرداخته‎اند. این پژوهش درصدد واکاوی رهیافت ابن‎خلدون به قرآن است. وی از مورخان قرون میانه اسلام و مولف اثر ارزشمند مقدمه است که اندیشه‎های اجتماعی او توجه صاحب‎نظران بسیاری را به‎خود جلب کرده است. نگرش ابن‎خلدون به قرآن در دو بخش قابل تبیین و بررسی است: نخست، توضیحات و نظریاتی که وی در زمینه قرآن و موضوعاتی نظیر وحی و نبوت، اعجاز، قرائات، مکی و مدنی، محکم و متشابه و تفسیر ارائه داده است. دوم، الهام و تاثیرپذیری او از آیات قرآن در تشریح علم عمران خود است. این متفکر در ذیل مباحث مختلفی هم‎چون اجتماع، تاریخ، ظهور و سقوط دولت‎‎ها، تجمل و غیره به آیات قرآن استناد می‎کند.هدف پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر، که با استفاده از روش تحقیق کتاب‎خانه‎ای انجام گرفته، بررسی نظری زیرساخت‎های اندیشه دینی و قرآنی ابن‎خلدون است. لذا پرسش اصلی پژوهش این هست که اندیشه‎های اجتماعی وی چه نسبتی با مبانی قرآنی او دارد؟ نتایج و یافته‎های نظری نشان می‎دهد که بنیان‎نهادن علم عمران و اندیشه‎های جامعه‎شناختی وی، تحت‎تاثیر نگرش او به اسلام و قرآن است.

مشخصات اثر

عنوان :

کرامت نفس و آثار اخلاقی و اجتماعی آن در کلام امیرالمومنین(ع)

نویسنده:

رسول معتمدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , روح , فطرت(کلام) , کرامت , اخلاق , معارف اسلامی , نفس انسان , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول , هنر و علوم انسانی , علی‌‌بن ابی‌طالب ‏‫(ع)‬، امام اول , اثر اجتماعی

چکیده :

با اندک توجه به کرامات و نعمت های خداوند، دو گونه کرامت را می توان برای انسان متصور شد نخست کرامت عامه که تمام موجودات را دربرگرفته و اشاره به رحمت عام پروردگار دارد و همگان در برخورداری از آن حق یکسانی دارند. و نوع دیگر کرامتی است که تنها کسانی را شامل می شود که قدمی بیش از دیگران در مسیر سعادت خویش بر داشته اند و با اطاعت از فرامین الهی و سر تسلیم فرود آوردن در مقابل تکالیف او سعی کرده اند تا مقام خلیفه اللهی که خداوند بعنوان پیش فرض برای همه ی انسانها قرار داده است را به فعلیت برسانند. حال چنانچه اين كرامت نفس در آحاد افراد جامعه نهادينه شود مي تواند داراي آثار مثبت و ارزشمندي در دو حوزه ی فردي و اجتماعي باشد. در حوزه ی فردي كرامت نفس باعث ايجاد خويشتن داري و اجتناب از محارم شده و به دنبال آن موجب تقويت عمده‌ی فضايل اخلاقي همچون صدق و راستي ،تغافل،احسان،عفو و گذشت،پايبندي به عهد و پيمان مي‌گردد. در حوزه ی اجتماعي نيز آثار بسيار ذيقيمتي كه آرزوي ديرينه‌ي بشر بوده و هست را به همراه خواهد داشت كه كمترين آنها عبارتند از :1-ايجاد برابري و عدالت در جامعه 2- حفظ عزت نفس انساني در افراد جامعه3- تكريم و احترام به شخصيت افراد جامعه

مشخصات اثر

عنوان :

روش‌شناسی تفسیر بحر‌المحبه احمد غزالی

نویسنده:

سمانه ایران‌منش

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

زیبایی شناسی , معارف اسلامی , مسایل جدید روش شناسی , روش (مسائل جدید کلامی) , سوره یوسف , تفسیر قرآن , هنر و علوم انسانی , غزالی، احمدبن محمد , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , غزالی، احمدبن محمد , خوانش عرفانی , بحرالمحبه فی اسرار‌الموده (کتاب) , ویژگی رمزی

چکیده :

تفسیر بحرالمحبه منسوب به احمد غزالی، فقیه، واعظ و عارف قرن ششم از تفاسیر عرفانی بر سوره یوسف می باشد. وی صاحب نظر و منشأآثار بسیاری در تاریخ تصوف اسلامی بوده است.بحرالمحبه علاوه بر پایه ریزی بر مبانی مشترک تفاسیر، بر مبانی روش تفسیری عرفانی -تا عصر زندگی مفسر- و مبانی مختص وی بناگردیده است که برجسته ترین آن ها ذوبطون بودن و رمزپذیری متن قرآنی، تکیه بر مکاشفات و معاینات و منشأ و علت بودن پدیده عشق در آفرینش می باشد.مفسر، تفسیر ظاهری آیات را از مطالب عرفانی به ویژه رموز و اشارات آن مجزا انگاشته و در فرایند تفسیری، به اثبات مکتب کلامی خود یعنی اشاعره اهتمام ورزیده است. محور اصلی این تفسیر، بیان رموز و اشارات آیات است و با پای بندی به ظواهر قرآن در قالب شیوه ی نقلی و گاه اجتهادی، تفسیری عرفانی با گونه های تفسیری رمزی، اشاری، واعظانه و انفسی ارائه داده است.بحرالمحبه از حیث بهره مندی از اشارت های زیباشناسانه داستان یوسف، از جایگاه ویژه ای در میان تفاسیر عرفانی بر خوردار است، به گونه ای که بر بسیاری یوسف نگاری های پس از خود، موثر واقع افتاد. این اثر روان و زیبا و مشحون از آرایه های ادبی است و کمتر از تأویلات معمول ذوقی در میان عرفا که بی ارتباط به سیاق آیاتند، سود برده است و به طور کلی در بین آثار عرفانی اثری معتدل و مطلوب تلقی می شود.

مشخصات اثر

عنوان :

آخرت از دیدگاه نهج‌البلاغه و مقایسه آن با دین یهود

نویسنده:

عصمت محسن‌بیگی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی پشتوانه های روایی انگاره رویت خدا در تفاسیر اهل سنت

نویسنده:

مرتضی نوروزی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , سند , تفسیر , رؤیت خدا , حدیث , انسان واری خدا , انسان واری خدا

چکیده :

چکیده در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که بر وفق ظهور اولیه‌ی آن‌ها، مسأله‌ رویت خداوند قابل استنباط است، عموم مفسّران اهل سنّت نیز این آیات را به ظاهر تفسیر کرده‌اند و به دلالت آن‌ها بر رویت خداوند در جهان آخرت قائل گشته‌اند. ایشان معتقدند رویت خدادر آخرت بدون جهت و بلاکیف صورت می‌گیرد، مفسّران مورد پژوهش، طبری، فخر رازی، قرطبی، ابن کثیر، شوکانی، آلوسی و ابن عاشور هستند، ایشان برای اثبات مدّعای خود به روایات واقوالی از پیامبر (ص) و صحابه نیز استناد کرده‌اند، مصدر بسیاری از روایات مزبورکتب صحیح اهل سنت است، صاحبان این کتب از نظر کلامی به فرقه اهل حدیث تعلق دارند. در بین مفسّران فخر رازی قائل به رویت پیامبر (ص) در شب معراج است. ابن‌کثیر نیز احادیثی مبنی بر رویت خدا در خواب نقل کرده و بر آن است که پیامبر (ص) در خواب خدا را رویت کرد، آلوسی هم معتقد است که خود، خدا را سه بار در خواب رویت کرده است. رویت خدا با چشم ظاهر می‌تواندکمال مطلق او را به چالش بکشد و منافی خداشناسی اصیل قلمداد گردد. این رو، در این پژوهش روایات مویّد انگاره رویت خدا از نظر سند و متن مورد بررسی قرار گرفته است، در بررسی سندی، مشکلات این احادیث از دیدگاه علمای رجال اهل سنّت بیان شده است، ایشان تعابیری نظیر «ضعیف»، «مدلّس»، «کذّاب»، «متروک‌ الحدیث» و ... را درباره بعضی از راویان این احادیث به‌کار برده‌اند. در متن روایات، گاه اضطراب و تعارض آشکار دیده می‌شود.به علاوه در تفاسیر مزبور، گاه برخی از آیات نظیر"للَّذین أحسنوا الحسنی و الزِّیاده" که بر رویت خدا دلالت ندارند موافق رویت تفسیر شده‌اند.کلید واژه هاحدیث، سند، متن، تفسیر، رویت خدا، انسان واری خدا

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی آیات صفات خداوند در تفاسیر المیزان علامه طباطبایی و التحریر و التنویر ابن عاشور

نویسنده:

محمد دهقان چناری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

معناشناسی حکمت از منظر قرآن و حدیث

نویسنده:

حسن احمدنیا

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت , قرآن , استدلال , مجلس گویی , معنی شناسی , حدیث , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , حکمت , معنی شناسی تاریخی , م‍ع‍ن‍ی‌ش‍ن‍اس‍ی‌ ت‍اری‍خ‍ی‌ , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , حدیث و علم الرجال , هنر و علوم انسانی , حدیث و علم الرجال , هنر و علوم انسانی , حدیث و علم الرجال , مجلس‌گویی , هنر و علوم انسانی , حدیث و علم الرجال , حدیث و علم الرجال , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی

چکیده :

قرآن کتابی است که نیاز به تدبر دارد و مسلماً صاحبان خرد، بیشترین سهم را در این بهره گیری دارند. لغت یونانی فیلوزوفیا در متون منطقی قدیمی که از یونانی به عربی ترجمه شده، به لفظ حکمت برگردانیده شده و عرب، لغت فلسفه را نیز مرادف حکمت به کار برده است حکمت، تاب معانی مختلفی را دارد که از جمله مصادیق آن، می توان به دانش، معرفت، نبوت، علم سودمند و ... اشاره کرد که در یک کلام، علم به حقیقت اشیاء مدنظر است. مفاهیمی وجود دارد که در آیات به همراه این کلمه ذکر شده اند، می توان از این راه شناخت جامع تری از واژة حکمت به دست آورد. کلماتی مانند خیر کثیر، شکر و افعالی مانند ایتاء، تعلیم و ... . کلمات جانشین به واژگانی اطلاق می شود که سبکی مشابه حکمت را داشته باشند، مانند عقل، ذی حجر، لبّ و فکر. واژه ای که دقیقاً متضاد حکمت می باشد، جهل است که شناخت جهالت، تأثیری شگرف در دستیابی به مقدمات حکمت دارد. برای رسیدن به حکمت از منابعی مانند کتب آسمانی، انبیا، اهل بیت (ع)و رعایت اصول اخلاقی باید استفاده نمود. حکیم باید شرایطی چون عدم پیروی از هوای نفس، ایمان و کسب اخلاص را مد نظر خود قرار دهد. آسیب هایی چون اکتفاء به حکمت نظری، طمع و پرخوری مانع وصول به حکمت می شوند که توجه به آن امری ضروری است.

مشخصات اثر

عنوان :

پژوهشی در ایجاز و اطناب قصص قرآن

نویسنده:

سمانه مرادپور آرانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

سیاق , بلاغت , علوم انسانی , تفسیر , قصه های قرآن , معارف اسلامی , علم معانی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن , ایجاز , اطناب , اسباب نزول , هنر و علوم انسانی , مقتضای حال مخاطب , بلاغت در قرآن-اطناب

چکیده :

فن بلاغی «إطناب» یکی از فنون «علم معانی» است که در انواع گوناگون در آیات قرآن به ویژه آیات مربوط به قصه‌های انبیاء به‌کار رفته است. از یک سو، محل نزول اکثر قصه‌های قرآن شهر مکه بوده و اقتضای فضای نزول و نیز رویکرد عام دانشمندان بلاغی عرب بر شیوه اختصارگویی بوده است. از سویی دیگر، هندسه و چینش حروف، کلمات و آیات قرآن بر مبنای نظام و ساختی دقیق استوار شده و وجود قصه در قرآن، نشانگر توجه خداوند به رسوخ پیام خویش در جان و روان مخاطب است. بنابراین، تنها هدف باری تعالی در به کارگیری فن إطناب، آراستگی کلام خویش نبوده است.پژوهشهای بلاغی پیشین، تنها به جمع‌آوری و ذکر شواهد قرآنی درباره موضوع إطناب پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر، تلاش شد تا با بررسی موارد دخیل بر فهم و تفسیر إطناب یعنی شرایط و حال مخاطبِ کلامِ قرآن و نیز نظام چینش و نشست کلمه‌ها و جمله‌ها و در واقع سیاق، و کنکاش در کتابهای بلاغی و تفاسیر قرآن، به نکات ارزنـده و آموزه‌های گران دینی ـ که هدف اصلی حق تعالی از به کار گیری إطناب را شامل می‌شود ـ در 5 قصه منتخب(قصه آدم، نوح، ابراهیم، موسی و سلیمان:) دست یافته شود. در ادامه یافته‌های این پژوهش، دانسته شد که برای رسوخ باورهای دینی آیین نوپای توحیدی در دل مخاطبان مکّی، گاه إطناب بر إیجاز و اختصارگویی برتری داده شده است. نیز در بسیاری مواضع، موارد مختلف إطناب چون إعتراض، تذییل، تعلیل و ... به صورت تأکید (نوع دیگری از إطناب) بیان شده که متناسب با حال و شرایط اهل مکه در إنکار و مقاومت با دین مبین اسلام بوده است و گاه استفاده از چند نوع إطناب، برای بیان یک معنا و آموزه‌ای واحد و پرهیز از تکرار ملال آور سخن به یک شیوه بوده و این گوناگـونی بیان به آیات قرآن جلوه-ای زیبا و هنری بخشیده است.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید