جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق بر آن است که با مراجعه به آیات نورانی قرآن کریم و دیگر منابع معتبر اسلامی، «مبانی اتحاد و انسجام اسلامی»، را مورد تحلیل و بررسی کامل قرار دهد. در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسأله با استناد به آیات و روایات، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدفهای تحقیق اهداف ویژه ای شامل: بررسی معنا و مفهوم اتحاد و انسجام اسلامی، بررسی مبانی اتحاد و انسجام اسلامی، بررسی موانع اتحاد و انسجام و همچنین آثار آن طراحی گردیده است. برای رسیدن به اهداف مذکور سؤالاتی به شرح زیر مطرح شده: معنا و مفهوم اتحاد و انسجام اسلامی چیست؟ مبانی اتحاد و انسجام کدامند؟، چه موانعی برای تحقق اتحاد و انسجام وجود دارد؟ و اتحاد و انسجام چه آثاری در پی دارد؟ با توجه به ماهیت، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی- تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شده است. پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها نتایج زیر بدست آمد: اتحاد از ریشه و حد به معنی یکدلی و هماهنگی است و در اصل به اجتماع گروهی پیرامون هدف مشترک یا اصول مشترک اتحاد می گویند. برای رسیدن به این اتحاد عواملی وجود دارند که ازجمله آنها می توان توحید، قرآن- پیامبر، هدف واحد، جهانی بودن اسلام و... را نام برد. اما موانعی نیز بر سر راه تحقق این اتحاد وجود دارد که اختلاف ملیت و نژاد، بغی، تکبر، دنیاپرستی و... نمونه هایی از آن موانع می باشند. ازجمله آثاری که می توان برای این اتحاد ذکر کرد سلامت و عزت و همچنین پیروزی و جهانی بودن می باشد. در پایان وحدت از دیدگاه پیامبر و حضرت علی (ع)، گستره ی اتحاد و... مورد بررسی قرار گرفته است. محقق د راین پژوهش با محدودیت هایی چون عربی بودن منابع موضوع، عدم دسترسی آسان به کتابخانه و محدودیت زمانی برای پژوهش و نگارش روبرو بوده است و پیشنهاد می گردد که در این زمینه تحقیقات جزئی تری مانند ثمرات اتحاد، موانع اتحاد، صورت پذیرد.

هدف کلی در این پژوهش این بود که راههای رسیدن به خداوند و موانع سیر و سلوک و شیوه های رفع موانع مذکور بررسی شود . در این پروژه به دنبال این پرسش ها بودیم که : الف ) معنی و مفهوم لقاء الله کدام است؟ ب ) راههای خداگرایی و خداشناسی کدامند ؟ ج ) وسایل سیر و سلوک إلی الله کدامند ؟ و موانع سیر و سلوک إلی الله کدامند و چگونه موانع را از سر راه برداریم ؟ مهمترین منبع مورد استفاده در این پروژه قرآن مجید می باشد ، همچنین از تفسیر ارزشمند المیزان نوشته ی سید محمد حسین طباطبایی ، کتاب مراحل اخلاق در قرآن ، نوشته آیه الله جوادی آملی ، و رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم نوشته ی علامه آیه الله العظمی سید مهدی بن سید مرتضی الطباطبایی النجفی استفاده شده است . بررسی یافته ها و مطالب جمع آوری شده نشان می دهد که : الف ) مقام لقاء به معنای ملاقات سالک با خداست که البته این ملاقات معنوی است و مانند ملاقات افراد بشر با هم که ملاقات حسی است نمی باشد . ب ) معرفت خداوند : فکر کردن درباره ی خدا ، شاید چالش برانگیزترین فعالیتی است که می تواند در ذهن ما رخ دهد ، انسان در هر موقعیتی که باشد بحکم فطرت و به مقتضای عقل بسوی کمال گام بر می دارد . حتی حیوانات هم بطور کامل از غریزه ی عشق به کمال برخوردارند . پس همه ی انسانها بدون استثناء در جُست و جوی کمالند و مشوق آنها در این راه یکی پشتیبانی فطرت و دیگری فرمان عقل است و همچنین راههای خدایابی عبارتند از : 1 ) راه فطرت 2 ) مطالعه ی جهان طبیعت 3 ) راه عقل و استدلال و فلسفه 4 ) رجوع به قرآن و احادیث . انگیزه های تحصیل معرفت خداوند عبارتند از : 1 ) حقیقت طلبی 2 ) شکر منعم 3 ) منفعت طلبی 4 ) میل به آرامش روانی . ارتباط معرفت نفس با معرفت الله : 1 ) انسان با شناخت خویش در درون خود گرایشهای فطری می یابد 2 ) انسان به تجربه یافته است که هر گرایشی در درون اوست حاکی از واقعیتی خارجی است 3 ) انسان با رسیدن به خودشناسی حضوری ، خود را موجودی وابسته و فقیر می یابد . بخش سوم : وسایل سیر و سلوک إلی الله است که شامل نه وسیله به شرح زیر است: 1 ) ذکر خداوند 2 ) پرورش فضایل و مکارم اخلاق 3 ) نماز های واجب 4 ) نوافل 5 ) نماز شب 6 ) جهاد و شهادت 7 ) احسان و خدمت به خلق 8 ) دعا 9 ) روزه . بخش چهارم : موانع عملی و نظری سیر و سلوک : 1 ) غفلت 2 ) وسوسه علمی 3 ) پندارگرایی 4 ) عدم قابلیت 5 ) تعلقات دنیایی 6 ) پرخوری 7 ) ضعف اراده 8 ) خود بزرگ بینی9 ) کمینگاههای شیطان 10 ) حب ذات 11 ) بازیگری و دنیا گرایی 12 ) هوای نفس. بخش پنجم : مراحل دفع موانع سیر و سلوک إلی الله : 1 ) توبه 2 ) زهد 3 ) ریاضت 4 ) محاسبه و مراقبه 5 ) تقوی می باشد

این تحقیق برآن است که با توجه به آیات قران کریم و دیگر منابع اسلامی به بررسی تحلیلی مسئله قساوت قلب از دیدگاه قران و روایات بپردازد. ضمن بیان تحلیلی وروشن از ابعاد مختلف درمورد قساوت قلب بااستفاده ازآیات وروایات ،اهمیت این تحقیق مشخص می شود . این پژوهش برآنست تابا استفاده از آیات وروایات به بحث تحلیلی درمورد قساوت قلب ،بررسی معنای قلب وقساوت درقران وروایات ،بررسی معنای قساوت ،بررسی عوامل قساوت ،بررسی درمان قساوت و...واهمیت وضرورت آن با استفاده از آیات قران وروایات بپردازد . روش تحقیق این پژوهش باتوجه به امکانات وهدف تحقیق روش توصیفی- تحلیلی است . پس از گردآوری اطلاعات از منابع و مآخذ مختلف روایی وقران کریم وتجزیه وتحلیل آنها نتایج زیر حاصل شده است : قساوت قلب حالتی است روحی وروانی که درآن قلب انسان به علت انجام اعمال خلاف دین و خلاف دستورات الهی ،واعمال منافی اخلاق ،دیگر حالت پذیرش حق وحقیقت درآن از بین می رود ،نسبت به گناه خشنود واز اعمال صالحه دور می شود ،مناظر رقت آور مثل دیدن مظلوم وگرسنگی یتیم و...هیچ نوع تغییری در اوحاصل نمی کند وصاحب چنین قلبی را خدا وعدۀ دوزخ داده است . قساوت یک بیماری روحی است ، یعنی ارثی نیست بلکه اکتسابی است و آن براثر اعمال خود شخص به وجود می آید.قساوت براثر یک سری عوامل به وجود می آید که قران کریم وروایات برای درامان نگه داشتن انسان ازآن این عواملی را بیان داشته اند .این عوامل عبارتند از : تکذیب آیات الهی ،غفلت، هوا پرستی ، ضلالت وعدم پذیرش اسلام، پیمان شکنی ، لجاجت در شرک ، کثرت گناه ، طول اَمل ،ظلم، ترک عبادت ، حرامخوری، پرخوابی ، پرخوری ، خاک ریختن بر قبر نزدیکان و... قساوت قلب همانند هربیماری روحی دیگر یک سری آثار وعواقب رادرپی داردکه شخص قاسی را به دوزخ درخواهد آورد .بعضی از این آثار عبارتند از : تحریف کلام الهی ،فراموشی نعمتهای خداوند ، القای فتنه در قلب به وسیلة شیطان، عدم خشوع در برابر خداوند، عبرت نگرفتن ، جمود العین ، دوری از خدا، شقاوت ، عدم استجابت دعا ، عقوبت دردناک ، مانع شدن از ریزش باران ، فراموشی علم ، محروم شدن ازرزق وروزی و... قساوت قلب خود مصادیقی دارد که به عنوان اشخاص وگروههای قاسی القلب از آنها یاد شده از جمله : ابوجهل ، ابولهب وفرزندانش ، منافقان، مشرکان ، اهل کتاب (یهود ونصاری)، اهل جحود وعناد از کفر. این بیماری بدون درمان نیست وباتوجه به اهمیت آن ،راههای پیشگیری ودرمان آن ازسوی قران کریم وروایات اسلامی بیان شده ،بلکه انسان بتواند به سعادت برسد.بعضی از راههای درمان عبارتند از : ذکر خدا ،دوری از گناه، یاد مرگ ، توجه به علم خدا وند، اشک ریختن ، نماز خواندن ، همنشینی با صالحان وعالمان ، رعایت حال قلب در مواقع مختلف، خوردن بعضی از غذا ها ومیوه ها ، موعظه ، تاریخ گذشتگان وتحولات روزگار ، سخنان تازة حکیمانه و...

این تحقیق بر آن است که با توجه به آیات قرآن کریم و روایات (حقوق بشر) را مورد بررسی قرار دهد . در فصل اول ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسئله ، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدف نهایی این تحقیق ( حقوق بشر از دیدگاه قرآن و روایات ) اهداف ویژه ای شامل ، بررسی معنای لغوی و اصطلاحی حقوق بشر ، بررسی پیشینه ی تاریخی حقوق بشر در جهان ، بررسی انگیزه ی وضع حقوق جهانی بشر ، بررسی تعیین حقوق بشر از دیدگاه اسلام ، اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ، بررسی منابع و مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام مطرح شده و برای رسیدن به این اهداف سؤالاتی به قرار ذیل آمده است : معنای لغوی و اصطلاحی حقوق جهانی بشر چیست ؟ پیشینه ی تاریخی حقوق بشر در جهان چگونه است ؟ انگیزه وضع حقوق جهانی بشر چیست ؟ تعیین حقوق بشر از دیدگاه اسلام به چه صورت است ؟ اعلامیه ی حقوق جهانی بشر چیست ؟ منابع و مبانی حقوق بشر در اسلام چیست ؟ مقایسه میان حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب چگونه است ؟ مزایای حقوق بشر از دیدگاه اسلام چیست ؟ در فصل دوم تعدادی از متون مرتبط با موضوع ، مورد بررسی قرار خواهد گرفت . در فصل سوم با توجه به ماهیت و هدف موضوع ، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی برای انجام پروژه برگزیده شده است و فن تحقیق هم کتابخانه ای می باشد . با توجه به بررسی های انجام شده نتایج ذیل حاصل شد : حق در لغت به معنای راست ، درست و ضد باطل است و بشر در لغت به معنای مردم ، آدمی و انسان است و در اصطلاح ، حقوق بشر حقوق بنیادین و پایه ای است که هر انسان از آن جهت که انسان است فارغ از امتیازات فردی و هر عنوان عارضی دیگر بر او ، از خداوند دریافت کرده است . پیشینه ی تاریخی حقوق بشر به این صورت می باشد که حقوق بشر امری کاملاٌ نوپا و مربوط به عصر جدید نیست بلکه توسط منابع تاریخی کاملا" روشن می شود که حقوق بشر ریشه ای تاریخی دارد . انگیزه وضع جهانی حقوق بشر در اسلام ، حق توحید است و آیات و روایات زیادی به این مطلب اشاره کرده اند ، آزادی ، عدل و . . . هیچ یک هدف حقوق بشر نمی باشند بلکه مراحلی برای دستیابی به همان هدف نهایی یعنی لقای پروردگارند اما در حقوق بشر غربی این انگیزه به خود فرد بر می گردد . و با تکیه بر راسیونالیسم بر این باور است که هیچ مرجعی بجزء عقل بشر برای داوری وجود ندارد و آزادی ، عدل و . . . هر کدام هدف حقوق بشر می باشد. تعیین حقوق بشر از دیدگاه اسلام از آن خداوند است چون خداوند نه تنها خالق جهان هستی است بلکه به تنهایی و بی هیچ شریکی جهان را تدبیر و نیز قوانین حاکم بر افراد و جوامع انسانی را وضع می کند و انسان مکلف است که فقط از دستورات و قوانین او اطاعت کند . اعلامیه حقوق جهانی بشر اعلامیه ای است که دارای موادی می باشد که هر فرد انسانی طبعاً دارای آن است. منابع حقوق بشر از دیدگاه اسلام کتاب ، سنت و عقل است و مبانی حقوق بشر که عبارتند از حق حیات ، تعلیم و تربیت ، آزادی ، عدل و کرامت انسانی. در مقایسه ی میان حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب شباهت ها و تفاوت هایی که هر کدام از آن مواد حقوقی از دیدگاه اسلام و غرب دارند به صورت جزئی مورد بررسی قرار داده ایم . مزایای حقوق بشر که از دیدگاه اسلام عبارتند از : برتری زیر سازهای داخلی ، فاعلی و غایی ، برخورداری از ضمانت اجرا و سازگاری و هماهنگی حقوق بشر . محقق در انجام پروژه با محدودیتهایی از جمله عدم دسترسی به منابع دسته اول روبه رو بوده است . در این زمینه پیشنهاد می گردد از کتب تفسیری و روایات استفاده شود .

این پروژه تحقیقاتی با عنوان « نقد و بررسی ویژگی های تفسیری صحابه » در پی آن است ویژگی های تفسیری صحابه مشهور را مورد بررسی قرار دهد . در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسئله ، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و به منظور رسیدن به هدف کلی مذکور ، پرسش های تحقیقاتی ذیل مطرح شده است : 1- معنا و مفهوم تفسیر و صحابه چیست ؟ 2- آغاز پیدایش تفسیر چه زمانی است ؟ 3- مفسرین مشهور صحابه چه کسانی هستند ؟ 4- مهمترین اسباب و علل ضعف تفاسیر مأثور کدامند ؟ در فصل دوم تعدادی از متون تحقیقاتی مرتبط با موضوع از قبیل مبانی و روشهای تفسیر قرآن، صحابه در قرآن و تاریخ تفسیر قرآن کریم عنوان شده است . در فصل سوم با توجه به هدف و ماهیت موضوع ، روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای این تحقیق انتخاب شده است . فصل چهارم تحقیق شامل 4 بخش می باشد که در بخش اول به مفهوم تفسیر و صحابه از نظر لغوی و اصطلاحی و تفاوت تفسیر با تأویل پرداخته شده ، در بخش دوم تاریخچه ی تفسیر مورد بررسی قرار گرفت و در بخش سوم مفسرین مشهور صحابه و روش آن ها معرفی شدند و در بخش چهارم تعدادی از اسباب و علل ضعف تفاسیر مأثور از آن جهت که اصلی ترین طریق درک معانی و معارف آیات قرآن در میان دانشمندان پنج اولیه ی علوم اسلامی و صحابه بوده ، بیان شده است . ضعف اسناد یکی از عوامل ضعف تفاسیر مأثور می باشد که باعث کم اعتباری تفاسیر روایی می شود در واقع در بعضی از روایات وجود افراد مجهول الحال و یاکسانی که مورد توثیق علم رجال نیستند باعث می شود که اعتماد به این روایات بدون قرینه مشکل باشد . از دیگر عوامل ضعف تفاسیر مأثور جعل احادیث است .عوامل زیادی باعث شد که راه برای جاعلان حدیث باز شود و این افراد نیز برای رسیدن به اهداف شوم و دنیوی خود از هیچ کوششی دریغ نکردند . از دیگر موارد مسائل سیاسی است که سردمداران حکومت برای شستشوی افکار عمومی با جعل احادیث از سیاست های غلط و اشتباه خود حمایت می کردند . تداخل انواع تفسیرها نیز نقش بسزایی در ضعف تفاسیر مأثور داشت . اما باید توجه داشت که ورود اسرائیلیات در تفسیر قرآن کریم را نیز نباید نادیده گرفت ، برای گسترش این پدیده ی شوم زمینه هایی احتیاج بود که با به وجودآمدن و گسترش این زمینه ها از قبیل ارتباط مسلمانان با اهل کتاب ، عظمت علمی اهل کتاب، وجود اشتراک متون دینی یهود با قرآن کریم و ... اسرائیلیات در تفاسیر قرآن کریم وارد شد و شخصیت هایی از قبیل کعب الاحبار ، عبدالله بن سلام و ... در پیدایش اسرائیلیات در تفاسیر آیات نقش به سزایی داشتند

موضوع پژوهش حاضر ، « مقایسه تفسیر سوره انسان در تفاسیر شیعه و اهل سنت» می باشد . این پژوهش درصدد است تا با بررسی و مقایسه چهار کتاب تفسیری « مجمع البیان » ، « المیزان» ، «کبیر» و « فی ظلال القرآن» تفاوت دیدگاه های علما و مفسران شیعه و اهل سنت را در زمینه تفسیر سوره انسان مورد بررسی قرار دهد . پروژه حاضر برای رسیدن به هدف کلی خود، بررسی معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، بررسی سیر تحولات علم تفسیر در شیعه و اهل سنّت ، بررسی روشهای به کار گرفته شده در تفاسیر شیعه و اهل سنت و ... را به عنوان هدف جزئی خود ، انتخاب و دنبال نموده است. این پروژه شامل پنج فصل است

این تحقیق بر آن است تا با توجه به آیات قران کریم و دیگر منابع معتبر اسلامی ، به بررسی مسئولیت فردی از دیدگاه قران و روایات بپردازد . ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مساله با استناد به آیات و روایات ، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدف های تحقیق اهداف ویژه ای شامل : بررسی معنا و مفهوم مسئولیت ، بیان وجوب و انواع مسئولیت فردی طراحی گردیده است . برای رسیدن به اهداف مذکور سوالاتی به شرح زیر مطرح شده : معنا و مفهوم مسئولیت چیست ؟ حوزه ی مسئولیت تا کجاست ؟ مسئولیت فرد در برابر خود چیست ؟ مسئولیت فرزند نسبت به والدین چیست؟ مسئولیت والدین نسبت به فرزند چیست ؟ مسئولیت فرد در برابر مردم چیست ؟ مسئولیت فرد در برابر خداوند چیست ؟ با توجه به ماهیت ، اهداف و امکانات موجود روش تحقیق توصیفی تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شده است . پس در گرداوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل انها نتایج ذیل به دست می آید : مسئولیت فرد فریضه ای است قرانی که شرایطی چون اختیار و درایت را می طلبد و سه نوع مسئولیت فردی متصور است : مسئولیت در برابر خود، مردم و خداوند . محقق در انجام این پژوهش با محدودیت هایی چون : عدم دسترسی آسان به کتابخانه ، کمبود منابع پژوهشی در این زمینه روبه رو بوده است . و پیشنهاد می شود در این زمینه تحقیقات جزئی تر و کلی تری چون انواع مسئولیت ها در قران انجام گیرد .