جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صدرالمتألهین در آثار خود، تبیین هایی از آیة 51 سورة شوری ارائه کرده است. در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی برآنیم که این دیدگاه ها را بیان و سازگاری یا ناسازگاری آنها را بررسی کنیم. با لحاظ جایگاه والای ملّاصدرا و از آنجا که دیدگاه وی دربارة آیة مزبور بررسی نشده است، این پژوهش ضرورت مییابد.ملّاصدرا در بحث های مراتب کلام الهی و نیز راه های دستیابی بشر به حقایق و گونه های تعلیم الهی، به آیة پیش گفته استناد کرده و درصدد تطبیق آیه بر آنها بر آمده است. وی واژة «وحیاً» را در بحث های مذکور به ترتیب بر: امر ابداعی، وحی تشریعی و تعلیم بیواسطة الهی، عبارت «من وراء حجاب» را بر امر تکوینی، الهام به اولیا و تعلیم ملکی، و عبارت «یرسل رسولاً» را بر امر تشریعی، استدلال و تعلم، و تعلیم بشری تطبیق میکند. اصرار صدرا بر داخل ساختن تعلیم بشری در حوزة تکلیم الهی، دیدگاه دوم و سوم وی را با مشکل مواجه کرده است.

یکی از موضوعاتی که ذهن بشر را از دیرباز تاکنون به خود مشغول کرده، سنت تغییرناپذیر «آزمایش الهی» است. در این رساله، این سنت از منظر قرآن کریم در چهار فصل بررسی شده است. در فصل اول، مفهوم شناسی ابتلا و واژه های مرتبط با آن (فتنه، امتحان، تمحیص) مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به گستره این سنت پایدار الهی پرداخته است. در فصل سوم، مهم ترین فلسفه های آزمایش الهی بررسی شده است که عبارت اند از: به فعالیت رساندن نیروها و استعدادهای بالقوه آدمی، زمینه سازی برای توجه و بازگشت به سوی خدا و شناخت راستگویان از دروغگویان. فصل چهارم به عوامل موفقیت در امتحان های الهی اختصاص دارد. کسب شناخت و آگاهی، اولین عامل پیروزی است. وقتی آگاهی از علوم هدایتگر با عمل گره بخورد، انسان چنان قدرت و قوتی به دست می آورد که می تواند از همه آزمایش های الهی سربلند و سرافراز بیرون آید.

پیوست در منابع دیجیتالی