جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
فلاح, محمدجواد (عضو هیئت علمی و دانشیار گروه اخلاق دانشگاه معارف اسلامی)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 48
الگوی اخلاقی قرآن در برخورد با انحراف‌های اخلاقی (با تأکید بر دورة جوانی)
نویسنده:
محمد جواد فلاح ، مبشره نصیری سوادکوهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
در این پژوهش، به الگوبرداری از اصول و شیوه‌های برخورد قرآن با انحراف‌های اخلاقی پرداخته شده‌است تا بتوان بر اساس آن به شیوة متفاوت و اثربخش از دیگر شیوه‌های کنش متقابل با ناهنجاری‌های بعضاً شدید اخلاقی دست یافت؛ چراکه قرآن با جامعیت و فراشمولی خواندن خویش، در همة عصرها قابلیت ارائه الگوهای مناسب اخلاقی و اجرایی شدن آن‌ها را تضمین کرده‌است. قرآن کریم با بیان این اصول و شیوه‌های اجرای آن در قالب قصص و برخوردهای انبیا با انحرافات اخلاقی، به انسان می‌آموزد تا با استفاده از این ابزار در راستای ایجاد صفات اخلاقی مطلوب و محو کردن انحرافات و ناهنجاری‌ها تلاش کند. این موضوع در دورة جوانی که به دلیل هیجانات و نبودِ ثبات کامل شخصیت، لغزش‌ها فراوان است، بیشتر احساس می‌شود. اصولی چون اصل تکریم شخصیت، اصل تذکر، اصل بهنگامی، با شیوه‌هایی چون گفتار نیک، رعایت ادب، استفاده از استدلال، عبرت‌آموزی، موعظة حسنه، تمثیل، مقایسه، صراحت، تغافل و تجاهل، تساهل و تسامح، انذار و تبشیر، در این نوشتار بررسی شده‌است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 105
مشخصات اثر
معناشناسی قرآنی «حلم» و «کظم غیظ» با رویکرد تفسیری
نویسنده:
محمدجواد فلاح، زهرا عواطفی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
کاربرد «حلم» به‌عنوان صفت مشترک خدا و انسان در قرآن کریم و عدم کاربرد صفت «کظم ‎غیظ» در مورد خدای متعال حکایت از یک تفاوت معنایی در این دو واژه، به‎ویژه در مورد خدا دارد؛ چنین تفاوتی می‎تواند پای مسئله تفاوت‎های معنایی این دو واژه را در قرآن و به‎ویژه در نسبت با حضرت باری تعالی به‌میان آورد. واژه «حلم» و «کظم‎غیظ» در یک معنای عام بیانگر حالت بازدارندگی و حبس در واجد این صفات است اما کاربرد صفت حلم در مورد انسان و خدا به شکل مشترک است و «کظم ‎غیظ» به‌عنوان یک صفت خاص انسانی است. از مهم‎ترین منابعی که می‎تواند ما را به فهم دقیق‎تر معنای این دو واژه و تفاوت‎های آن نائل سازد، مطالعه تفسیری و بهره‎مندی از منابع تفسیری است، این منابع نشان می‎دهد واژه «حلم» و «کظم ‎غیظ» امکان تحقق در ذات باری تعالی ندارد.
صفحات :
از صفحه 161 تا 176
مشخصات اثر
گونه شناسی «روش پرسش و پاسخ» وکاربست آن درپاسخ به مسائل اعتقادی ازدیدگاه قرآن
نویسنده:
محمد جواد فلاح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
قرآن کریم با روش های مختلفی به سوالات و شبهات دینی پاسخ می دهد . یکی از این روش ها که فراوانی زیادی در قرآن دارد، روش پرسش و پاسخ است که به گونه های مختلفی در قرآن ارائه شده است. در این روش که گاه به شکل مستقیم وگاه غیر مستقیم، سوالات و شبهات را پاسخ می گوید؛ مبتنی بر اهداف مختلف قرآن ازجمله برهان آوری، مراجعه به درون و تذکر، اقناع و تاثیر وجدانی و فطری سامان یافته است. در این روش پاسخ دهی می توان گونه هایی را منظور کرد. این مقاله به پاسخ گویی به سوالات اعتقادی براساس «روش پرسش و پاسخ» تمرکز دارد. نتایج این روش پاسخگویی در قالب ها وگونه های مختلف زمینه تاثیر گذاری شناختی و عاطفی را در مخاطب فراهم می کند و سبب آماده سازی و پذیرش افراد در مسائل اعتقادی می گردد. ما به روش توصیفی تحلیلی و با تمرکز بر برخی از مهم ترین آیات قرآن در این حوزه این روش ها را تبیین خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 89 تا 102
مشخصات اثر
تحلیل تفسیری جایگاه و نقش «مصابره» و «مرابطه» در پیوند با امام عصر با محوریت آیه 200 سوره آل‌عمران
نویسنده:
محمد جواد فلاح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از دستورهای قرآن به مومنان در آیه 200 سوره آل‌عمران امر به «صبر» و «پایداری» و در کنار آن «مصابره» و «مرابطه» است. بر اساس دیدگاه صاحبنظران، به‌ویژه مفسران و آنچه از روایات معصومان: به دست می‌آید، بین صبر و مصابره تفاوت‌هایی است، ضمن این‌که مصابره با معنای گفته شده، با مرابطه ارتباط معنایی دارد. یکی از تحلیل‌ها و معانی‌یی که در مورد مرابطه آمده، پیوند با امام است که روایات شیعی آن را تایید می‌کند وآن را به «الزام مومنان برای ارتباط و پیوند با امام معصوم7» تفسیر کرده‌اند. این مقاله با تمرکز بر آیه مذکور و به روش توصیفی ـ تحلیلی ضمن تحلیل معانی گفته شده و تبیین رابطه معنایی مصابره و مرابطه، از رابطه تعاملی این دو مفهوم در پیوند با امام عصر4 سخن خواهد گفت. «مصابره» به معنای همراهی، کمک کردن و معاضدت مومنان به یکدیگر در «صبر» است و «مرابطه» هم افزایی و معاونت یکدیگر در آمادگی و حراست از مرزهای اسلامی و پیوند و ارتباط با امام است که به‌ویژه با مسئله انتظار که بر صبر و آمادگی متکی است؛ پیوند معنایی دارد. این ایده متخذ از آیات قرآن، نافی دیدگاه کسانی است که باور به مهدویت را امری شخصی و یا حضور امام7 را انکار می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
«انتظار مطلوب»، رهاورد تعامل عقل و احساس؛ نقدی بر رویکرد احساسی در مسئله مهدویت
نویسنده:
محمد جواد فلاح ، زهرا عواطفی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
مسئله مهدویت که در انتظار متجلی شده به عنوان یکی از آموزه های اصیل اسلامی در معرض آسیب هایی از جمله آسیب های معرفتی، فرهنگی و اجتماعی است. یکی از این آسیب ها غلبه یکی از دو عنصر عقل و احساس _ به ویژه احساسات _ در این زمینه است؛ رویکرد احساسی در مسئله مهدویت و انتظار، منجر به بی توجهی به عمق این آموزه اصیل و تحریف حقیقت انتظار خواهد شد. رویکرد احساسی محض، مسئله انتظار را خلاصه در یک نوع ظاهر گرایی و گرفتار آمدن در دام خرافات، رویاپردازی و مسئولیت گریزی می سازد و فرد و جامعه را از دریافت پایم اصیل مهدویت که توام با اخلاق، معرفت اصیل و یک نوع عمل گرایی دین مدارانه است دور می سازد. در این مقاله با بررسی نقش تعاملی عقل و احساس در فهم، توصیف، تحلیل، تبلیغ و در نهایت پای بندی عملی به این آموزه برخی از آسیب های موجود در این زمینه را مورد توجه قرار خواهیم داد. این آسیب ها در نوع دیدگاه ها در تفسیر منابع و آموزه های معرفتی از مسئله مهدویت، در مسئولیت شناسی افراد در جامعه منتظر و نوع عملکرد آن ها را نشان می دهد. غلبه احساسات و عدم توجه به رویکرد تعاملی عقل و احساس زمینه بسیاری از تحریفات، کج فهمی ها و اقدامات نامناسب در جامعه دینی است که در هفت محورد در این مقاله ارائه شده است.
مشخصات اثر
زبان اخلاق و نقش آن در جهانی شدن حکومت مهدوی
نویسنده:
محمدجواد فلاح ، زهرا عواطفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
زبان اخلاق که امری همگانی، فطری و مطلوب همه جوامع است پای اخلاق جهانی را به میان آورد. مراد از اخلاق جهانی، مجموعه ای از اصول مشترک مورد اتفاق ادیان، فرهنگ ها، شهود عام، عقلانیت جمعی و انتظارات همگانی است. موافقان این نظریه با ارائه چنین دیدگاهی سعی داشته اند جوامع را به سمت یک زیست اخلاقی سوق دهند. تمام تلاش این افراد در جهت هم گرایی پیش می رفت ولی متاسفانه این نظریه کارآیی چندانی نداشت. حال با این وجود آیا باز انتظار دست یابی به یک اجماع و وفاق اخلاقی با وجود اختلافات موجود رهیافتی واقعی خواهد بود؟ ادیان الهی چنین وعده ای را به ارمغان آورده اند و دین اسلام به ویژه تشیع، راه را برای تحقق چنین وعده ای هموار ساخته است. وعده ای که در آن اخلاق جهانی شده و از ورای آن، جهانی اخلاقی تحقق خواهد یافت. مسئله این مقاله واکاوی چنین مسئله ای در پرتو آموزه ها و معارف تشیع در باب ظهور منجی و گسترش اخلاق جهانی است. بر این اساس جهانی که در زمان ظهور تصویر شده است، عاری از هرگونه نقص و اختلاف خواهد بود. آن چه جهانی شدن مرهون آن است، زبان اخلاق است که امام با بهره مندی از آن، جان تشنه مردمان را بدان سرازیر می سازد و این ابزار و روش آئینی است که حکومت مهدوی را می گستراند. دلیل فطرت، خرد، و سیره نبوی در تشکیل حکومت الهی، بر این امر صحه گذاشته است.
صفحات :
از صفحه 205 تا 232
مشخصات اثر
نقش و جایگاه قوّه خیال در تهذیب اخلاق
نویسنده:
محمدحسن مهدی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان موجودی متشکل از قوای متعدد جسمی و روحی است. بین قوای روحی، قوّه خیال از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. تبیین خصوصیت‌ها و توانایی‌های این قوّه در علم فلسفه و عرفان صورت گرفته است. در علم اخلاق بحث راجع به قوّه خیال، خیلی محدود و بیشتر صبغه فلسفی و عرفانی و در مواردی معنی عرفی به خود گرفته است. به خاطر منشأ بودن قوا در ایجاد افعال و صفات متصف به خوب و بد، ضرورت داشت جایگاه و نقش قوّه خیال در اخلاق بررسی و تبیین شود و حال‌آنکه به این امر پرداخته نشده است. متفاوت بودن مبانی رویکردهای مشهور اخلاق در تقسیم قوا، باعث شده تعریف جامع و کاملی از تقسیم‌بندی قوا در اخلاق در دسترس نباشد. در علم اخلاق غالباً سه قوّه عقل، غضب و شهوت بررسی‌شده و اکثر صفات اخلاقی را بر اساس قانون اعتدال به این سه قوّه ارجاع می‌دهند به همین خاطر جایگاهی برای قوّه خیال در اخلاق گنجانده نشده و به‌تبع آن به نقش این قوّه در اخلاق، بر اساس صدور و قبول صفات و افعال پرداخته نشده است. مبانی علم النفس حکمت متعالیه، تحلیلی برهانی و متعالی از قوّه خیال دارد. رویکرد دین در اخلاق به خاطر منشأ وحیانی‌اش، مبرّا از هرگونه اشتباه و خطاهای علمی و بشری است. تلفیق رویکرد دینی با مبانی برهانی و متعالی حکمت متعالیه در بحث قوا و بالخصوص قوّه خیال و مراتب نفس، می‌تواند راهکار جدید و جامعی در ارائه اصلاح و تهذیب اخلاق باشد. یکی از مراتب سه‌گانه نفس انسان، مرتبه خیالی انسان است. مبادی تمام افعال اختیاری انسان، متشکل از سه اصل مهم تصور فعل، ایجاد شوق و فعلیّت اراده است. تصور تمام مبادی افعال اخلاقی از مرتبه خیالی نفس صادر می‌شود. این مرتبه تحت تأثیر و تأثر عوامل درونی و بیرونی مختلفی قرار دارد و همین عوامل، مستقیم یا غیرمستقیم منشأ صدور افعال اخلاقی می‌شود. شناخت و اصلاح تک‌تک این عوامل در تهذیب اخلاق ضرورت دارد. سه عامل اصلی که در انحراف و فاسد کردن ادراکات و تحریکات مرتبه خیالی نفس تأثیر بسزایی دارد؛ دنیا، شیطان و هوای نفس است و سه عامل اصلی در تهذیب مرتبه خیالی نفس؛ تفکر دائم و اصولی، مراقبه‌ی همیشگی و تمام بُعدی و فعلیّت دادن مراتب نظری و عملی عقل است.
مشخصات اثر
نقش امامان معصوم(ع)در کارکردهای عقل درمعرفت خداوند
نویسنده:
محمدجواد فلاح، اعظم ملتزمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
صفحات :
از صفحه 27 تا 46
مشخصات اثر
زمینه ها و عوامل تحکیم روابط بین فردی با رویکرد اخلاقی در قرآن و حدیث
نویسنده:
ابراهیم رحمانی شمسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
روابط انسان با هم نوعانش نقش حیاتی در زندگی وی دارد به نحوی که اگر از زندگی وی جدا شود ادامه حیات برای وی بسیار دشوار و یا حتّی غیر ممکن خواهد بود. ارتقاء و تحکیم این روابط نیازمند آگاهی و مهارت لازم می باشد و نمی توان بدون کسب آن ها به مقصود نائل شد.در منابع اسلامی این آگاهی ها و مهارت ها بیان شده است که در این پژوهش بسیاری از آن ها با دسته بندی منطقی و کاربردی با عنایت به آیات قرآن کریم و روایات اولیاء معصومین?و برخی از نظرات دانشمندان علوم اخلاقی و روان شناسی ذکر و تفسیر و تبیین شده است.در این پژوهش تنها به عوامل تحکیم پرداخته نشده بلکه زمینه هایی که در این راستا نقش داشتند نیز بررسی و تبیین شده است.
مشخصات اثر
بررسی الگوی ارتباط اخلاقی متقابل والدین و فرزندان با محوریت سوره یوسف (ع)
نویسنده:
محمد جواد فلاح، زینب رضایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
الگوها می توانند کمک موثری به فرایند تربیت اخلاقی و نتیجه بخش بودن آنها کنند به ویژه آنکه این الگو متخذ از آموزه های وحیانی و بر اساس رفتار پیامبران باشد. مطالعه و تحلیل سوره یوسف علیه السلام به عنوان یکی از سوره هایی که رفتارهای اخلاقی را به تصویر کشیده است در این زمینه راهگشاست. مجموعه روابط درون شخصی بین شخصی، فراشخصی و برون شخصی در این سوره ارائه شده است که در این بین رابطه متقابل حضرت یعقوب و فرزندان می تواند به عنوان الگوی ارتباطی مطرح شود. در این مقاله ضمن تحلیل برخی اصول حاکم بر رفتار فیمابین یعقوب و فرزندان بر اساس معیار های اخلاق اسلامی به بررسی و حل چالش های اخلاقی در این روابط بر اساس گزارش قرآن خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 81 تا 119
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 48