جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 48
الهیات سلبی از منظر قاضی سعید قمی و امام خمینی
نویسنده:
فاطمه السادات میری، حسن ابراهیمی، زهرا مصطفوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده: از مسائل مهم و تاریخی تفکر اسلامی، پس از اثبات ذات حق و اقرار به وجوداو، ارائه تصویری از ویژگی¬های حق تعالی است، از این رو معرفت اسماء و صفات خداوند، همواره مورد توجه مکاتب و مذاهب بوده است، در این زمینه چند گرایش عمده در میان مکاتب فلسفی و کلامی و عرفانی وجود دارد؛ «تنزیه محض»، «تشبیه محض» و «جمع بین تشبیه و تنزیه» از مهمترین این گرایش¬ها هستند که هر کدام طرفدارانی دارد. قاضی سعید قمی و حضرت امام خمینی که هر دو فلاسفه¬ای برخوردار از ذوق و مشرب عرفانی هستند، در این زمینه اعتقادات جداگانه¬ و متقابلی دارند؛ قاضی سعید به اقتضای مبنای مورد پذیرش خود، که تباین تام بین خالق و مخلوق است، هرگونه تشبیه خداوند را به مخلوقات، شرک دانسته است، تا جایی که حتی اشتراک معنوی در صفات را نیز به همین دلیل رد می¬کند، اما از طرف دیگر تنزیه محض را نیز نپذیرفته است، وی نسبت دادن هر گونه صفت ثبوتی را به ذات خداوند، مصداق تشبیه می¬داند و از این رو تمام صفات خداوند را سلبی دانسته است و در نتیجه تمام صفات ثبوتی را به سلب نقایض آنها تأویل می¬برد. بنابراین از بین گرایشات مشهور سه¬گانه هیچ کدام را طریق صحیح در معرفی اسماء و صفات نمی¬داند. در مقابل حضرت امام خمینی که از پیروان مکتب حکمت متعالیه و قائل به اصول و مبانی اندیشه صدرایی هستند، جمع بین تشبیه و تنزیه را طریق حق و راه صواب می¬دانند، از این رو به نقد اندیشه¬ها و آراء قاضی سعید قمی می¬پردازند،. این نوشته بر آن است که با تکیه بر آثار این بزرگان و استفاده از منابع اصیل عرفانی و فلسفی، به تبیین دیدگاه¬ها و نقد و ارزیابی اندیشه¬های این دو متفکر بزرگ بپردازد، و کوششی است در جهت بازخوانی آرای این دو اندیشمند و یافتن نقاط اشتراک و افتراق آنها، و تبیین مبانی و اصولی که نقطه اتکای این آراء است. کلیدواژه ها:قاضی سعید، امام خمینی، الهیات سلبی، اسماء وصفات خداوند، تباین خالق و مخلوق،تنزیه و تشبیه
ترجمه و تحقیق کتاب الذخیره فی علم الکلام(از بحث نبوات تا آخر)
نویسنده:
حسین کاوه ای، قاسمعلی کوچنانی، زهرا مصطفوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
علی بن حسین موسوی بغدادی مشهور به سیدمرتضی علم‌الهدی ‌(355-436 ه‍ . ق) از متکلمین برجسته جهان تشیع است. سیدمرتضی درفقه، اصول، لغت‌ ‌و شعر نیز دارای تخصص‌ و تبحراست. برجسته‌ترین استاد وی شیخ مفید‌است. کتاب «الذخیره فی علم‌ الکلام» ‌از جمله کتب کلامی وی است‌ که تتمه‌ی کتاب «الملخص فی اصول‌الدین»‌می‌باشد. در ترجمه‌ی کتاب سعی شده است در عین توجه به الفاظ ‌و ‌عبارات از ترجمه‌ی تحت‌اللفظی پرهیز شود. کتاب دارای چهار باب است. در باب اول، نبوت به طور ‌مطلق و ‌این که ‌انبیاء قبل و ‌بعد‌ از ‌نبوت مرتکب هیچ معصیتی نمی‌شوند، ‌مطرح می‌گردد. همچنین شریف ‌مرتضی در‌ این باب دیدگاه یهود‌‌ پیرامون امتناع نسخ را ابطال می‌کند ‌و نظریه‌ی مشهور به «صرفه»‌را‌ مطرح می‌کند. در‌باب دوم، وجوب امامت به طور ‌مطلق، امامت امیرالمؤمنین(ع)‌ و ‌باقی ائمه (ع) ‌و ‌عدم مشروعیت غیر‌ ایشان‌ ثابت‌‌ می‌گردد. شریف مرتضی همچنین در این باب، کفر محاربین با امیر‌المؤمنین را اثبات می‌کند. در باب سوم که وعید سمعی است بیان می‌کند که این بحث نقلی است نه عقلی. و بر عقاب شخص فاسق یقین وجود ندارد. همچنین اثبات می‌کند که شفاعت پیغمبر(ص) تنها در ساقط کردن عقاب است ونه افزایش ثواب. در باره‌ی اهل آخرت معتقد است تکلیف از آن‌ها ساقط است و اینکه در افعال خود مختار هستند. وی عذاب قبر را جایز می‌داند و استحاله‌ی آن را رد می‌کند. ایمان را تصدیق قلبی تعریف می‌کند و کفر را دقیقاً مقابل آن می‌داند. در باب چهارم، وجوب امر به معروف را مقید به واجبات می‌داند و معتقد است علت نهی از منکر، زشتی منکر نیست. همچنین شش شرط را برای نهی از منکر لازم می‌داند. وجایز می‌داند در برخی زمان ها، سرزمینی نه دار اسلام باشد نه دار کفر. در باره‌ی ریشه‌ی زبان‌ها می‌گوید: محال است ابتدای زبان از سوی خدای متعال توقیفی باشد. نسبت دادن القاب محض را به خداوند، عقلاً جایز نمی‌داند. اسم هایی مانند «اسبق»، «اقدم»، «لم یزل»، «سیّد به معنای مالک»، «ماجد» «رائی»، «فرد»، «منفرد» را بر خداوند حمل می‌کند. و صفاتی همچون «دار»، «طبیب»، «متیقّن» «متحقق»،«فهم» و «فطن» را از الله تعالی سلب می‌کند.
ترجمه و تحقیق کتاب الذخیره فی الکلام از ابتدا تا اول بحث نبوت
نویسنده:
قاسم مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
علی بن حسین موسوی بغدادی مشهور به سید مرتضی علم‌الهدی ‌(355-436 ه‍ . ق) از متکلمین برجسته شیعه است. کتاب پیش رو ‌از جمله کتب کلامی وی است‌ که تتمه‌ی کتاب «الملخص فی اصول‌الدین»‌ می‌باشد. ایشان در این کتاب به رد عقاید بکریه، اهل تناسخ، ابوهاشم و ابو علی جبایی، نظّام و برخی از بزرگان معتزله می پردازد. برخی از عقاید ایشان به ترتیب آنچه در ابواب و فصول کتاب آورده شده عبارتند از: متولد بودن افعال ما، مجاورت میان دو جوهر بدون لزوم ترکیب، بطلان وجود قدرت بدون مقدور و وجوب تقدم قدرت بر فعل، بطلان تکلیف مالا یطاق و بدل، بیان شرایط تکلیف از جمله وجود لطف در آن، مکلف بودن کافر، عدم وجود دلیل عقلی بر صحت یا استحاله فنای جوهر، فنای جواهر به ضد خود و صحت اعاده جوهر، اعتقاد بودن علم، بطلان تقلید در مسائل اعتقادی و وجوب تفکر در شناخت خدا، وجوب لطف بر خداوند و اینکه توفیق و عصمت نیز لطف اند، نیکویی عقاب مکلف حتی بدون لطف به او، عدم وجوب فعل اصلح بر خدا در غیر دین، نیکو بودن الم به شرط خالی بودن از ظلم و مفسده، ذکر وجوهی که فرد را مستحق عوض از جانب خدا میکند، این که دردی را که خداوند ابتداً و بدون سبب طبیعی در کسی قرار بدهد عوضِش بر اوست و حدود نیز اینگونه اند، عوض تمکین مضاری که ظلم نیستند بر خدا نیست، عوضی که استحقاق آن فوری است و مستحق بتواند آن را در خواست کند قابل اسقاط و إبراء می باشد، امور حرام رزق نیستند زیرا منع آن ضروری است، هیچ دلیلی بر دوام ثواب و عقاب نیست مگر اجماع و سمع، عقاب کفر دائم است ولی عقوبت گناهان دیگر دائم نیست و احباط باطل است.
نسبت انسان با خدا نزد امام خمینی (ره) و مقایسه آن با داوود قیصری
نویسنده:
محمود قاسمی قلعه بهمن، حسن ابراهیمی، زهرا مصطفوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان، خلیفه و آئینه تمام نمای خداوند و هستی محسوب می گردد؛ حقیقت انسان، تمام حقایق را در خود جمع کرده است. در میان موجودات، تنها انسان است که در عین این که از اکوان(ماسوی الله) است، می تواند تمام حضرات را در خود جمع کند و جامع جهت حقانی نیز باشد. مرتبه اش از حد امکان برتر و ازمقام خلق بالاتر، بین وجوب و امکان، برزخ و میان حق و خلق واسطه است که به وساطت و مرتبه وی فیض حق که سبب بقاء و حفظ عالَم است به عالَم می رسد. انوار تجلیات حق از آینه دل او است که به عالَم و آدم فیضان می کند. چون این عالَم را رها سازد و به عالَم آخرت منتقل شود، عالم تباه می گردد و معانی و کمالاتش به آخرت انتقال می یابد. انسان کامل روح عالم و عالم جسد اوست. همانطور که روح بوسیله قوای روحانی و جسمانی به تدبیر بدن و تصرف در آن می پردازد، همین طور انسان کامل به وسیله اسمای الهی که خداوند آنها را به وی آموخته و در وی به ودیعت نهاده است، در عالَم تصرف می کند و به تدبیر آن می پردازد. انسان کامل بین صورت حق و صورت عالم جمع نموده وبه صورت آئینه ای درمی آید که حق صورتش را در او مشاهده می کند و خلق نیز صورت حق را در او می بیند. از آنجائی که اعیان جمیع دایره وجود مظهر عین انسان کامل است، از ره گذر شناخت او، نه تنها ساحات وجودی انسان کامل، بلکه پرتوی از اسماء الاهی و مظاهر جمال و جلال آنها در نشئه هستی نیز شناخته خواهد شد. قیصری در مقام شاگردی کاشانی، از انقطاع نسلی میان استاد و شاگردان در قرن هشتم تأثیر پذیرفته است. این انقطاع نسلی بصورت تشویش در متن های عرفانی دو قرن هفتم و هشتم در مقایسه با یکدیگر می انجامد. درمتون بزرگان قرن هشتم همچون کاشانی و قیصری در چینش نظام تجلیات میان ایشان با شاگردان ابن عربی در قرن هفتم اختلاف نظر است، بویژه در بحث از نخستین تجلی از تجلیات ذات که این اختلاف نظرها به اوج خود می رسد. با توجه به اختلاف نظری که در چینش نظام تجلیات میان امام خمینی و قیصری است، این اختلاف نظر، خود را درتفسیرهای متفاوت از واژگان اهل معرفت و مباحثی همچون حقیقت انسانی، جامعیت انسان و نهایت سیر انسان و... نشان می دهد.
آرای متکلمان و آیات مورد استفاده ایشان در اثبات عصمت انبیا
نویسنده:
زهرا مصطفوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
پیامبران الهی از هر پلیدی، پاک، از کفر و شرک و هر اعتقاد فاسدی منزه و از مفاسد اخلاقی مبرا و از ارتکاب گناهان کبیره و صغیره در تمام عمر خویش - عمدا و سهوا - معصومند. این نظریه غالب در میان شیعیان است و در مقابل آن، آرای بسیار گوناگونی از جانب دانشمندان علم کلام ابراز شده که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. برای اثبات ابعاد گوناگون این عصمت، متکلمان مسلمان به آیاتی از قرآن کریم استدلال کرده اند. این مقاله به جمع آوری، بازنگاری و تبیین جزییات منطقی و مقدمات ادله قرآنی عصمت و میزان دلالت آنها پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 138
ائمه شیعه و عقلگرایی در الهیات با تکیه بر مصادر اولیه
نویسنده:
محمدکاظم مددی موسوی؛ استاد راهنما:مهدی عظیمی؛ استاد مشاور:زهرا مصطفوی، قاسمعلی کوچانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف این پژوهش رسیدن به دقیق ترین تصویر تاریخی، از هویت مکتب کلامی ائمه و نسبت آن با عقل گرایی است. مسئله ای که در صورت روشن شدن، میتواند اصلی موضوعی برای تحلیل دیگر ارکان مکتب ائمه و نیز، زیربنایی برای تعریف جایگاه عقل در کسب معارف دینی باشد. هدف این بررسی، مشخص کردن جایگاه عقل در منظومه ی فکری ائمه است، با مشخص شدن چگونگی نقش آفرینی آن در مباحث کلامی، مباحثی که در میان تمام مباحث دینی عقل بیشترین حضور را در آنها داراست و نحوه ی حضورش در دیگر زمینه ها نیز، با الگوبرداری از اصول این مباحث تعریف میشود. این پژوهش کمک میکند تا با روشن شدن نگاه ائمه نسبت به عقل گرایی از حیث تاریخی، بدون نیاز به بحثهای استدلالی مبتنی بر مبانی اعتقادی، جایگاه عقل گرایی در منظومه ی فکری شیعه ی امامیه مشخص شود. ضرورت انجام این پژوهش، ناشی از جایگاه آن در کسب دقیق ترین تصویر از اصول مکتب ائمه است؛ برای تعریف ارکان و هویت مکتب اعتقادی ائمه و شیعه ی امامیه، دقیق ترین روش بررسی ابعاد مختلف این مسائل از طریق مطالعه و استخراج نمودهای تاریخی آنها در روایات ائمه است. از جمله در مسئله ی عقل گرایی و نسبت آن با معارف دینی نیز، مسیر درست ورود به تحلیل آن، از تعریف نسبت ائمه با آن شروع میشود. و تا زمانی که تصویری تاریخی از روش عملی ائمه به دست نیاید، مبانی و اصولی که به عنوان ارکان مکتب ایشان تعریف میشوند، همه انتزاعی و غیرمستند خواهند بود.
بررسی تطبیقی ولایت عرفانی از دیدگاه آقا محمد رضا قمشه ای و امام خمینی
نویسنده:
مهدی حسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ولایت از زمره نعمتهای الهی میباشد که سر مکنون و مکتوم حقیقت عرفان میباشد و از مکتوم ترین حقایق انسان کامل است که پس از زهد وریاضات و مقامات بدین حقیقت نائل می آید .از صدر اسلام تا کنون عرفای ناموری پا در عرصه هستی گذاشته و هر یک به سهم فهم و مقام خویش بیانی از اسرار الهی داشته اند و نیز به بیان حقیقت و مراتب ولایت قدم برداشته اند.از جمله این عرفای نامی حضرت آقا محمد رضا قمشه ای و نیز حضرت امام خمینی میباشد. دراین تحقیق سعی بر آن شده است تا به بیان نظرات این دو بزرگور پرداخته شود .جناب قمشه ای که بیشتر نگاشته هایش در حوزه ولایت و ختم آن میباشد،ولایت را ظهور الوهیت و باطن نبوت و امری دائمی و الهی میدانند که در پایان اسفار اربعه شخص سالک بدان نائل می آید و قائل به اقسام عامه و خاصه ولایت می باشند.ایشان به صراحت مصداق ختم ولایت را علی بن ابی طالب معرفی مینمایند.از سویی دیگر حضرت امام خمینی که به نوعی می توان ایشان را از وارثان فکری حکیم صهبا نام برد در آثار متعددی که از خود به یادگار گذاشته اند به بیان اندیشه ولایت و مراتب و حقایق آن پرداخته اند که از اهم آن می توان به کتاب مصباح الهدایه اشاره کرد.ایشان هم چون آقا محمد رضا سعی بر آن دارند که میان کشف ذوقی و عرفا نی و عقل نورانی جمعی را به وجود آورندو نخستین اسم مستفیض را الله-اسم جامع جمیع اسما و صفات است- میدانند و خلافت کلیه الهیه را اولین ظهور آن می دانند و هم چون حکیم صهبا و بسیاری از عرفای دیگر ولایت را باطن نبوت قلمداد می کنند چنان که نبوت حضرت ختمی مرتبت عبارت از انبا و تعلیم در تمام عوالم وجود است و منبئی از ذات و صفات است.
نوآوری های فلسفی شهید سیّد مصطفی خمینی در الاهیّات بالمعنی‌الاخص
نویسنده:
زهرا مصطفوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
شهید سید مصطفی خمینی از فیلسوفان معاصر است که در مکتب حکمت متعالیه پرورش یافته و، بر اساس آن، آرای نوینی را عرضه کرده است. کتاب فلسفی باقی‌ مانده از او با نام تعلیقات علی الحکمه المتعالیه حاوی نظرات خاص وی است. اما در میان 29 جلد کتاب فقه، اصول، و تفسیر او نیز به‌طور پراکنده می‌توان از نظرات اختصاصی‌اش در زمینه فلسفه اسلامی اطلاع یافت. دیگر کتاب فلسفی او، القواعد الحکمیه، در حمله ساواک از میان رفته و، به همین دلیل، گاهی مدعاهای فلسفی وی بدون استدلال برجای مانده‌اند. نگارنده در مقاله‌ای دیگر به 32 نظریه جدید او در زمینه الاهیات بالمعنی‌الاعم اشاره کرده و در این نوشته به 17 نظر فلسفی شهید در مباحث الاهیات بالمعنی‌الاخص می‌پردازد و آن‌ها را با آرای گذشتگان مقایسه می‌کند ـ مباحثی همچون توحید و صفات حق، عوالم هستی که فعل خداوند است، و مباحث مربوط به معاد. اطلاع از این آرا، علاوه بر رشد دادن به فلسفه اسلامی، در تدوین تاریخ جامع فلسفی اسلامی یاری‌رسان است.
صفحات :
از صفحه 150 تا 169
دراسات في الفكر السياسي للإمام الخميني
نویسنده:
مجموعة مؤلفين
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: مکتبة مومن قریش,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
انسان کامل با تأکید بر کارکردهای دنیوی: بررسی دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
عباس بخشنده بالی؛ حسن ابراهیمی؛ زهرا مصطفوی؛ قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریه انسان کامل که در آثار اندیشمندان اسلامی به صورت پراکنده مطرح بود، در عرفان ابن‌عربی به صورت موضوعی مستقل آغاز شد و به مرور زمان، شرح‌ها و حاشیه‌هایی بر آن نوشتند. جنبه هستی‌شناسانه این موضوع بارها بررسی شده، ولی نقش‌های این‌جهانی انسان کامل به طور مستقل کاویده نشده است. ابن‌عربی و صدرای شیرازی برخلاف دیدگاه برخی عرفا و صوفیه که انسان کامل را محدود به ممارست در سلوک معنوی می‌دانند، سیر الی الخلق و ارتباط با انسان‌های دیگر را مرحله‌ای از تعالی و کمال انسان به شمار می‌آورند. این پژوهش با تتبع در آثار این دو و با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، نقش دنیوی چنین انسان‌هایی را برمی‌رسد که شامل نقش‌های تکوینی، سیاسی و اجتماعی، ارشادی و مرجعیت در مسائل شریعت است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 71
  • تعداد رکورد ها : 48