جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
حکاک قزوینی, محمد (دانشیار گروه فلسفه دانشکده علوم انسانی دانشگاه دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین), 1336ش. قزوین
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 48
فلسفه تجربی انگلستان
نویسنده:
سید محمد حکاک
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران - ایران: سمت,
چکیده :
فلسفه تجربی مهم ترین جریان فکری در عصر جدید در مغرب زمین است. این فلسفه که اساساً فلسفه ای معرفتی و مکتبی درباره شناخت است، از یک سو ثمره پدیده ای به نام غرب جدید است که از پی دوران تجدد (رنسانس) یعنی قرنهای پانزدهم و شانزدهم ظهور کرد و از سوی دیگر خود اساس این پدیده و پایه این بنای عظیم است. بنابراین، برای شناخت غرب جدید باید از شناخت فلسفه تجربی شروع کرد. مهد این فلسفه انگلستان است. جان لاک در قرن هفدهم آن را بنا نهاد، بارکلی آن را پیش برد و هیوم از جهاتی به کمالش رساند. در این کتاب، پس از بخشی تمهیدی درباره ظهور این فلسفه، طی سه بخش آراء هر سه فیلسوف یادشده به تفصیل و با استناد به کتابهای خود آنان گزارش و توضیح داده شده است و از آنجا که فلسفه بیش از هر دانش دیگری عرصه نقد و تضارب آراء است، پس از گزارش و توضیح، آن آراء به محک نقد زده شده است.
مشخصات اثر
تحقیق در آراء معرفتی هیوم
نویسنده:
سیدمحمد حکاک
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
تهران - ایران: مشکوه,
چکیده :
در کتاب حاضر، آرا و اندیشه‌های معرفتی "هیوم "( 1711 1776م) بررسی و نقد شده است .نویسنده در این کتاب در شش موضوع (منشا و تصورات، علیت، استقراء، اصول بدیهی عقلی، جوهر، کلیات، وجود جهان خارج و مابعدالطبیعه) به تحقیق، ارزیابی و تطبیق آرای معرفتی هیوم با سایر فیلسوفان اهتمام نموده است . "بعد از رنسانس، فلسفه غرب به دو شاخه عمده عقل گرایی و تجربه گرایی تقسیم شده است .تجربه گرایی انگلیس عمدتا با "جان لاک "آغاز شده و در فلسفه "هیوم " به کمال می‌رسد .فلسفه هیوم بر شئون فرهنگی مغرب زمین، خصوصا فلسفه و دین تاثیر بسزایی نهاده است .آرای هیوم در مسئله معرفت، اساس نظریات او در سایر مسائل فلسفی است .وی دو کتاب مهم در موضوع معرفت دارد :یکی "رساله در طبیعت آدمی "و دومی "تحقیق در فهم انسان "که کتاب حاضر برگرفته از دو منبع یادشده است .کار اصلی نقد و بررسی آرای هیوم در کتاب، برپایه "اسفار "و سایر نوشته‌های صدرالمتالهین شیرازی (ملاصدرا) و دیدگاه‌های علامه طباطبایی صورت گرفته است .در باب نظریه هیوم در معرفت، باید در دو جهت بحث کرد .یکی تصورات و دیگری تصدیقات :از نظر هیوم هیچ تصویری وجود ندارد که از انطباعی فراهم نیامده باشد .وی از همین جا با نظریه تصورات مقدم بر تجربه یعنی نظریه معقولات فطری مخالفت می‌کند .قول او در باب تصورات و انطباعات، اصل و اساس نظریه او در معرفت شناسی است .او از همین رهگذر است که مفاهیمی چون :علیت، جوهر، نفس و مفاهیم کلی را تحلیل می‌کند . اما نظر او درباره تصدیقات و قضایا، متعلق تفکر یا امور واقع است یا نسبت‌های بین تصورات .از نظر هیوم تصوراتی همچون علیت، جوهر و نفس مسبوق به انتباع و معنی دار نیستند .بنا بر این، حکم به وجود نسبت علیت و معلولیت و حکم به وجود نفس، همه احکامی هستند درباره امور واقع ولی باطل .او معتقد است ما به چیزی بیرون از عالم ادراکات دسترسی نداریم و نمی‌دانیم بیرون از زندان تصورات چه خبر است ...او با وفاداری بر مبنای اصالت تجربه، لوازم آن را یکی پس از دیگری می‌پذیرد و در نهایت به شکاکیت تام می‌رسد.اما در فلسفه او جهت دیگری هم وجود دارد که بسیار مهم است و ابدا نباید از آن غافل بود و آن جنته اصالت طبیعت است .یعنی اعتقاد به احکام طبیعی انسانی و باورهای طبیعی که بر احکام عقلی غلبه تام دارند و زندگی عادی ما یکسره بر آنها مبتنی است ...هیوم سخت به طبیعت و حکم قدرت آن معتقد است و به شدت از شکاکیت و پیرهونیسم انتقاد می‌کند .هیوم می‌گوید در زندگی عادی باید کلا به شکاکیت بی‌اعتنا بود و همین بی‌اعتنایی یگانه درمان آن است .
مشخصات اثر
تبیین استعاری و غیر استعاری فلوطين از صدور ‏
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
صدور، بنیاد کل نظام فلسفی فلوطين است. با وجود این و علی رغم اینکه فلوطين متفکری دقیق است، تبیین او از صدور آمیخته به استعاره­های مختلف است. برخی محققان معتقدند علت این امر، غنای سنت فلسفی فلوطين و تلاش او برای هضم و جذب فلسفة گذشتگان، خصوصاً فلسفة ارسطو و پوسایدونیوس است. ولی به اعتقاد برخی دیگر، فلوطين از طریق استعاره­های صدور، قصد دارد نظریة بدیعی را تبیین کند که می­توان آن را نظریة فعاليت دوگانه نامید. بر اساس این نظریه، هر شیء کاملی، علاوه بر فعاليتي دروني که جوهر حقيقي آن را تشكيل می‌دهد، دارای فعاليتی بروني است كه همچون تصويری از آن منتشر مي­شود. فعاليت برونی احد، عقلی بالقوه و نامتعین است که ابتدا گستاخی می‌کند و از احد جدا می‌شود. اما سپس پشیمان به سوی او بازمی‌گردد و با این بازگشت، متعین می‌شود. در این مقاله، به ارائة تفسیر مفصلی از تبیین­های استعاری و غیر استعاری فلوطين از نظریة صدور و لوازم آن پرداخته‌ایم.
صفحات :
از صفحه 201 تا 218
مشخصات اثر
صناعات خمس ارسطویی و روش‌های دعوت قرآنی
نویسنده:
محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
برهان، خطابه و جدل سه تا از صناعات پنج‎گانة ارسطویی است. ارسطو و منطق‌دانان مسلمان به‎دقت و تفصیل آنها را از لحاظ ماده و صورت و هدف و نتیجه بیان نموده‌اند. روش‎های دعوت قرآنی در سورة نحل به‎ترتیب چنین آمده است: حکمت، موعظة حسنه و جدال احسن. معنای این سه کلمه هم با تحقیق در عرف قرآن آشکار است. برخی منطق‌دانان و بعضی از مفسران مسلمان سه روش یادشده را با سه فن ارسطویی منطبق دانسته‌اند. عده‌ای این روش‎ها و آن سه فن را کاملاً یکی محسوب کرده‌اند و بعضی- خصوصاً با نظر به قید حسنه‏بودن موعظه و احسن‌بودن جدل ـ به انطباق جزئی قایل شده‌اند. در این مقاله دیدگاه منطق‌دانان و مفسران یادشده بعد از گزارش مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته‌اند و حاصل این سنجش و ارزیابی چنین است که حکمت مبتنی بر برهان است؛ یعنی سخن حق مطابق با واقع است، ولی نه اینکه هر سخن حق مطابق با واقعیت حکمت است و جدل احسن با جدل ارسطویی انطباق جزئی دارد و موعظة حسنه را با خطابه هیچ نسبتی نیست.
صفحات :
از صفحه 35 تا 57
مشخصات اثر
برهان تمانع به تقرير استاد مطهری و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حكاك
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
برهان تمانع از جمله برهان هاي اقامه‏شده بر يگانگي خداست. اين برهان در آيه 22 سوره انبياء آمده است. متكلمان و فيلسوفان اصطلاح تمانع را از مفاد آيه برگرفته و وضع نموده اند. آنان اين برهان را ناظر به توحيد در خالقيت و وجوب وجود دانسته و با اين كار علاوه بر تقرير يك برهان كلامي و فلسفي، درواقع، آيه را نيز تفسير كرده اند. استاد مطهري از جمله اين گروه است اما علامه طباطبايي برهان را ناظر به توحيد ربوبي مي داند؛ بدان دليل كه مسئله مورد اختلاف بين قرآن و بت‏پرستان همين موضوع بوده است نه توحيد خالق كه مورد قبول بت‏پرستان بوده است. او در الميزان و نهايه الحكمه برهان را به گونه اي تقرير مي كند كه منتج به توحيد رب، يعني مالك مدبر عالم گردد. البته در نهايه الحكمه اشاره اي به آيه ندارد؛ همچنان‏كه در الميزان نيز اشاره اي به بحث هاي متكلمان و فيلسوفان ندارد؛ به‏طوري كه حتي از استعمال اصطلاح تمانع نيز اجتناب مي كند. در اين مقاله بعد از تقرير استاد مطهري و استاد طباطبايي، به مقايسه و ارزيابي آنها از لحاظ فلسفي و تفسيري پرداخته ايم.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
مشخصات اثر
وجود جهان خارج در نظر لاک
نویسنده:
محمد ساکت نالکیاشری، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
باور ما به واقعیت اشیاء و اشخاصی که با آن‌ها سروکار داریم، موضوع بحثی بنیادین در فلسفه با نام «وجودِ جهان خارج» است. پرسش اساسی آن است که آیا ما به وجود جهانِ خارج معرفت داریم یا نه. از ‌‌مهم‌ترین پاسخ‌هایی که به این مسئله داده شده است، نظریۀ واقع‌باورانۀ جان لاک است که در این مقاله دیدگاه او را بررسی می‌کنیم. از نظر لاک، ما به وجود جهان خارج مادی معرفتِ حسی داریم، اما آنچه او «معرفت حسی» می‌نامد، در ظاهر با تعریف کلی معرفت در فلسفۀ او ناسازگار است. ما پس از بررسی رهیافت‌های فیلسوفان معاصر نشان می‌دهیم که معرفتِ حسی با تعریف معرفت در فلسفۀ لاک سازگار است. در همین زمینه به بررسی دلائل موافق با معرفتِ حسی به جهان خارج و پاسخ لاک به شکاکیت می‌پردازیم. همچنین در این مقاله آمده است که از نظر لاک، یقینی‌ترین معرفت به وجود جهان خارج، معرفت ما به وجود خداوند است. نیز نشان خواهیم داد که در نظر او، ما به وجود اذهان دیگر یا جواهر روحانی معرفت نداریم و اطمینان ما به وجود آن‌ها از طریق ایمان است.
صفحات :
از صفحه 26 تا 48
مشخصات اثر
مقایسه‌ی آرای فلوطین درخصوص صادر اول با آیات و روایات
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
فلوطین به سه اقنوم احد، عقل و نفس قائل است که اقنوم دوم قابل تطبیق با صادر اول است. احد عقل را بی‌آن‌که بداند، به‌وجود می‌آورد. عقل به‌مثابه‌ی تصویر احد، ابتدا واحد و نامتعین است، اما سپس میلی گناه‌آلود او را از احد جدا می‌کند. عقل پس از جدایی، گویی پشیمان می‌شود و دوباره به سوی احد بازمی‌گردد. این بازگشت باعث متعین‌شدن عقل و کامل‌شدن فعلیت او و پیدایی ایده‌ها می‌شود. با این‌که تبیین فلوطین تفاوت‌های زیادی با آراء مستنبط از متون دینی در خصوص صادر اول دارد و به‌علاوه، بر اساس زمینه‌ی فکریِ کاملاً متفاوتی شکل گرفته است، مشابهت‌هایی نیز میان این دو وجود دارد. همچنین دست‌کم در برخی موارد، تفاوت‌ها کمتر از چیزی است که به‌نظر می‌آید. در این مقاله، مسائل درخورِ مقایسه‌ی دو دیدگاه تبیین و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
مشخصات اثر
دو تفسیر از صادر اول و اجزای آن در حدیث حدوث اسماء
نویسنده:
محمد حکاک، محمد رضا موحدی نجف آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
حدیث اول از باب حدوث اسماء اصول کافی که به حدیث «حدوث اسماء» مشهور است، از مشکلات و متشابهات احادیث و مشتمل بر معرفت برجسته‎ای از معارف فراوان موجود در روایات اهل‎البیت (ع) است و به دلیل جذابیت محتوای آن، مورد تفسیرهای متعدد واقع ‎شده‎ است. بر اساس این حدیث که مبین ترتب و تنزل و تکثر اسماء الهی است، مخلوق اول اسمی است که چهار جزء دارد که یک جزء آن در حجاب سه جزء دیگر قرار گرفته ‎است. آن سه جزء یا سه اسم، هرکدام دارای چهار رکن‎اند و هر رکنی سی اسم در ذیل خود دارد تا در نهایت به سیصد و شصت اسم بالغ شود. در آخر حدیث، اشاره‎ای مشتمل بر تفسیر و تعلیل به آیه «قُل اُدعوا اللهَ او ادعوا الرَّحمن ایا ما تَدعوا فَلَهُ الاسماءُ الحسنی» شده ‎است. در میان تفسیرهای متعدد این حدیث، تفسیر ملاصدرا در شرح اصول کافی و تفسیر علامه طباطبایی در المیزان و رساله الاسماء به جهاتی از جمله مهم‎ترین و مؤثرترین شرح‎های موجودند. در این مقاله به بیان و مقایسه تحلیلی این دو تفسیر پرداخته‎ایم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 57
مشخصات اثر
صور پیشینی معرفت، آری یا نه؟
نویسنده:
محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بعضی مفاهیم هستند که از طریق حس وارد ذهن نشده‌اند، نظیر علت و معلول، جوهر و عرض، وجود و عدم، وحدت و کثرت، و وجوب و امکان و امتناع. فلاسفه بر سر این مفاهیم بحث بسیار و آرای متفاوت اظهار کرده‌اند. بعضی آن‌ها را فطری دانسته‌اند. جمعی سعی در توجیه حصول آن‌ها از راه حس نموده‌اند. گروهی منشأ آن‌ها را طبیعت و روان آدمی و در نتیجه، آن‌ها را موهوم انگاشته‌اند. فیلسوفان مسلمان این مفاهیم را معقولات ثانیه و انتزاعات عقل از معقولات اولیه و درعین حال مفاهیمی حقیقی دانسته و از میان آن‌ها "علامه‌ طباطبائی " ضمن بیان نظریه‌ای بدیع در باب حصول علم، نحوة حصول آن‌ها را نیز ارائه نموده است. یکی از نظریات درخصوص مفاهیم مورد بحث، نظریه "کانت" فیلسوف آلمانی است. وی براساس نظریه‌ای کلی که دربارة معرفت دارد، این مفاهیم را مقولات ذهن یا صور پیشینی شناخت می‌داند. این مقاله بعد از بیان آنچه در بالا گفته شد و با استفاده از نظریة علامه طباطبائی، مسألة وجود صور پیشینی معرفت – خواه کانتی و خواه غیر کانتی – را مورد بحث قرار داده و درنهایت وجود این صور را مطلقاً منتفی دانسته‌است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 74
مشخصات اثر
تأثیرپذیری فلوطین از ارسطو در مسئلۀ صدور
نویسنده:
محمد حکاک، محمدرضا موحدی نجف آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
نظریۀ صدور فلوطین (نظریۀ فعالیت دوگانه)، حاصل تلاش او برای پاسخ دادن به انتقاد های ارسطو بر افلاطون، در مسئلۀ بهره مندی اشیا از مثل است. فلوطین نه تنها در اصل ایجاد مسئله برای او، بلکه در زبان و اصطلاحاتی که برای بیان آرای خویش به کار می گیرد (مانند مادۀ معقول، دویی نامتعین و فعالیت)، تحت تأثیر ارسطو است. همچنین، نظریۀ فعالیت دوگانه، از جنبه های مهمی تحت تأثیر نظریۀ قوه و فعل ارسطو و فاعلیت غایی محرک اول است. بر اساس این تأثیرپذیری ها، می توان گفت فلوطین به همان میزان که نوافلاطونی است، نوارسطویی هم هست و فلسفۀ او نه تقلیدی صرف، بلکه ترکیب مبتکرانه ای میان آرای افلاطون و ارسطو است.
صفحات :
از صفحه 217 تا 242
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 48