جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اصالت تفکر فلسفی ملاصدرا و تبیین تعین معرفتی فلسفه او از مسایل بحث برانگیز است. صدراشناسان معاصر دیدگاههای گوناگون در این خصوص ادامه کرده اند. منکران اصالت تفکر فلسفی ملاصدرا او را به التقاط متهم کرده اند و قائلان به اصالت این فلسفه در تبیین آن، دیدگاه های مختلف ابزار داشته اند؛ عده ای آن را حکمت تلفیقی دانسته اند که در نظام و ساختار معرفتی ابتکاری است و عده ای ملاصدرا را ابن سینای اشراقی به سبک سهروردی دانسته اند و برخی فلسفه او را اصالتا «کلام» تلقی کرده اند و گروهی بر زبان و منطق برتر در حکمت متعالیه تاکید کرده اند. «تنوع ابزار در مقام گردآوری» و «هندسه نوین معرفتی» دو دیدگاه دیگر در تبیین هویت معرفتی فلسفه صدرایی هستند. مطالعه بین رشته ای تبیین روشنی از فلسفه صدرا است که در پرتو توجه به آفات حصرگرای روش شناختی قابل حصول است. اخذ روی آورده های گوناگون در تبیین پدیدارها نوعی کثرت گرایی روشی شناختی است که بر نظریه ذومراتب بودن حقیقت استوار است، نظریه ای که تمایز فلسفه متعارف و متعالیه را توضیح می دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 125 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل روش‌شناختی ابو حامد محمد غزالی در فهم نصوص دینی (با تأکید بر مباحث جاودانگی و معادشناسی)

نویسنده:

ابوذر رجبی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

امام محمد غزالی , علوم انسانی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , جاودانگی روح , مسایل جدید روش شناسی , فهم نصوص دینی

چکیده :

روش‌شناسی فهم نصوص برای استخراج مفاهیم مختلف از دین بسیار اهمیت دارد. روش‌ها و رهیافت‌ها و رویکردهای مواجهه با متون دینی متعدد است. چگونه می‌توان به فهم نصوص دینی دست یافت؟ از چه راهی می‌توان مراد مولف متن را به‌دست آورد؟ این کار چه مقدماتی دارد و باید چه مراحلی را طی نمود؟ تحقیق پیش‌رو به دنبال آن است تا الگوی پژوهشی غزالی را در به‌کارگفتن ابزارها و رهیافت‌ها در فهم نصوص دینی نشان دهد. او درباره فهم معانی آیات و روایات در آثار خود مطالبی بیان می‌کند که با بررسی و تحلیل آنها می‌توان به روش‌شناسی فهم متن، از دیدگاه وی پی برد. از نظر او به‌مانند بیشتر متفکران اسلامی می‌توان با به‌کارگیری روش‌های خاصی، به فهم صحیح از نصوص دینی راه یافت. مراد از روش‌شناسی غزالی در فهم نصوص دینی بررسی رویکردها و روی‌آوردهای وی در فهم متون دینی است. ضمن اینکه باید دید آیا وی در این روش، توانسته است یک الگوی پژوهشی ارائه دهد تا دیگران نیز بتوانند براساس آن در این مسیر گام بردارند و به فهم روشمند از نصوص دینی به‌مانند خود او نائل آیند؟

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شناخت خدا از دیدگاه مولان

نویسنده:

احمدفرامرز قراملکی, اسماعیل زارعی حاجی‌آبادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شناخت خدا , ذات و صفات الهی , عقل(منطق) , اوامر و نواهی الهی

چکیده :

دیدگاه مولانا جلال‌الدین بلخی دربارة مسئله امکان و چگونگی شناخت خدا به دلیل برخورداری وی از میراث متنوع مشربهای کلامی، فلسفی و عرفانی پیشینیان اهمیت دارد. دو ایستار به ظاهر متخالف در آثار وی قابل رؤیت است: ناتوانی عقل در شناخت خدا و امکان شناخت خدا برای بشر. تحلیل آراء وی در هر دو ایستار نشان می‌دهد که عقل استدلال‌گر بشر از شناخت ذات و صفات خدا عاجز است اما آثار خداوند به ویژه اوامر و نواهی خداوند واسطه‌ای است که تجربة بشررا از حضور خداوند تسهیل می‌کند. به همین دلیل وی مواجهة بشر با اوامر و نواهی الهی را مورد تحلیل و مداقه قرار می‌دهد. چنین مواجهه‌ای بر گونة خاصی از تجارب دینی رایج در فرهنگ اسلامی مبتنی است. تحلیل مولوی در پرتو مقایسه با دیدگاه تیلیخ در تحلیل گونه‌های دینداری و واسطة تجارب دینی ابعاد خود را نشان می‌دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 259 تا 277

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پارادوکس دروغگو و راه حل شمس الدین محمد خفری

نویسنده:

احد فرامرز قراملکی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کل کلامی کاذب , محقق خفری , شبهه جذر اصم , پارادوکس دروغگو (منطق) , عبرة الفضلاء , حیرة الفضلاء

کلیدواژه‌های فرعی :

کتاب نهایة الکلام , مدرسه جلالیه , مدرسه صدریه , صدق , متناقض نما , رویکرد کلامی , کذب , رویکرد منطقی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

خفری از فیلسوفان نام آور دوره فلسفی شیراز و وارث هر دو مدرسه رقیب جلالیه و صدریه، دو رساله مهم در پارادوکس دروغگو دارد. این معما که نزد منطق دانان مسلمان به نام شبهه جذر اصم معروف است از موضوع های بحث انگیز در دوره فلسفی شیراز می باشد. خفری در تک نگاری کوتاه نوشت، عبرة الفضلاء، به تحلیل و نقد دیدگاه استاد آن روزگار خود، دوانی می پردازد و سپس بدون تقریر دقیق معما، سه راه حل ارایه می کند. وی رساله مفصل خویش به نام حیرة الفضلاء را مطابق با ساختار نهایة الکلام دوانی نظام می دهد: مقدمه ای در ارایه چهار تقریر از معما، مقصد نخست در گزارش و نقد آرای دانشمندان سلف و مقصد دوم در ارایه پنج راه حل مؤلف. اگر چه دو رساله در دو زمان مختلف نوشته شده است اما خفری رساله دوم را در تکمیل رساله اول و ناظر به آن پرداخته است. خفری در حل معمای جذر اصم تأملات فرامنطقی فراوانی دارد: وی معمای جذر اصم را پارادوکس نما می انگارد و در حل آن راه حل های مختلف ارایه می نماید. اگر چه بنیان همه راه حل های خفری در هر دو رساله مبتنی بر انتخاب شق کاذب بودن "کل کلامی کاذب" و رفع اجتماع یا ارتفاع نقیضین بر اساس تمایز حیثیات، به ویژه دو گونه صدق و کذب است اما تشتت آرای یک فیلسوف در حل این معما خود معمای قابل تاملی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 44

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عرفان و فلسفه

نویسنده:

عبدالله صلواتی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه و منطق , علوم انسانی , رابطه خودشناسی و خداشناسی

چکیده :

چکیده ندارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مطالعه تطبیقی دو نظام اخلاقی رازی و غزالی در عُجب : سال چهارم، شماره 11 : پژوهشنامه اخلاق

نویسنده:

احد فرامرزقراملکی,سکینه سلمان ماهینی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

امام محمد غزالی , زکریای رازی , اخلاق , حب نفس , خلق , حب ذات , عجب

کلیدواژه‌های فرعی :

معرفت توحیدی , طب انگاری اخلاق , منشأ عجب , درمان عجب ,

چکیده :

عُجب به منزله یک رذیلت در رفتار ارتباطی درون شخصی در غالب آثار اخلاقی مورد بحث قرار می گیرد. رازی بر مبنای طب انگاری اخلاق و با رهیافت سلامت محور به تحلیل این نفس می پردازد. غزالی با نظام اخلاق تلفیقی، عُجب را بر مبنای دیدگاه کلامی خود تحلیل می کند. غزالی مفهوم سازی دینی از عُجب ارائه می کند. علاوه بر مفهوم سازی عُجب، تحلیل منشأ آن، شیوه پیشگیری و درمان و نیز روش شناسی رازی و غزالی در مواجهه با عُجب مسائل این مقاله است. رازی عُجب را حاصل حب نفس و مداخله آن در پردازش اطلاعات عقل سنجشگر می داند که ارزیابی فرد را از رفتارش وهم آلود می سازد؛ ولی غزالی عُجب را ناشی از جهل به انتساب نعمت ها به خدا می داند. بر این اساس شیوه پیشگیری و درمان عُجب در این دو دیدگاه اخلاقی متمایز می شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 39 تا 54

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مبانی و ادله فیلسوفان دین معاصر در باب اصل بساطت ذات الهی از دیدگاه حکمت متعالیه

نویسنده:

معصومه نظران

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ذات (منطق) , دین , علوم انسانی , خدا (اسماء ذات الهی) , فیلسوف , حکمت متعالیه , فلسفه علم

چکیده :

نظریه بساطت الهی در الهیات فلسفی غرب عدل مبحث توحید صفات در اسلام است که براساس آن صفات الهی با یکدیگر و با خداوند عینیت دارند. این نظریه که به خصوص آکوئیناس آن را در کلام مسیحی صورت بندی کرده تا دو دهه قبل مورد قبول فیلسوف متکلمان غربی بوده است. اما برخی فیلسوفان دین با طرح مباحثی چون انتزاعی بودن صفات و عدم اینهمانی هویات انتزاعی با امور عینی این نظریه را با چالشهای جدی مواجه ساختند. اگر چه در دفاع از توحید صفات صورت بندی های جدید از نظریه بساطت ارائه شده اما تعاریف متفاوت از مبانی بحث توافق نهایی فیلسوفان تحلیلی در پذیرش یا رد این نظریه را دشوار ساخته است. حکمت متعالیه اسلامی با نگاهی وجود شناسانه به صفات خداوند مبانی معقول برای پذیرش نظریه بساطت فراهم آورده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر