جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : اين پژوهش با رويکردي تطبيقي به واکاوي مؤلّفه‌هاي زنان نمونه و اسوه در آموزه‌هاي قرآن و کتاب مقّدس و ديدگاه‌هاي دين اسلام، مسيحيت و يهوديت در اين باره مي پردازد. نوشتار حاضر درشش فصل سامان يافته است. فصل اوّل به مفهوم شناسي واژه‌هايي مانندِ زن، شاخص، نمونه،‌عهد قديم، عهد جديد، قرآن و ميزان اعتبار آن در قبال عهدين اختصاص دارد. فصل دوم برخي زنان بنام، مؤمن و پرهيزگار، همچون: حوّا، ساره، مادر موسي(، آسيه، ملکه سبأ، حضرت مريم و ... در عهدين را معرّفي کرده است. در فصل سوم برخي چهره‌هاي منفي از زنان و مشخّصات آنان، مانند همسران بعضي پيامبران و جنبه‌هاي منفي شخصّيت آن ها را برشمرده است. در فصول چهارم و پنجم اسوه هاي مثبت و منفي از زنان و معرّفي شخصيت‌هاي مثبت و منفي آنان در قرآن کريم مطرح شده و عملکرد آنان مورد مطالعه و تحقيق قرآني قرار گرفته است. به همين منظور نويسنده به شخصيت ممتاز حضرت فاطمه( به عنوان يک زن نمونه براي همه زنان جهان اشاره و اوصاف ممتاز ايشان را بيان کرده است. در فصل ششم نويسنده به مقايسه و داوري ميان شاخصه‌هاي مزبور درباره زنان نمونه در قرآن و عهدين پرداخته و شاخصه‌هايي همچون: عفّت و پاکدامني، عبادت و بندگي خداوند، استقامت در راه دين و اعتقادات، عقل محوري و عملکرد منطقي، انفاق در راه خدا را و... از مهم ترين شاخصه‌هاي آنان در قرآن و عهدين نام برده است.

‫در اين پاياننامه آيات و احاديثى كه راجع به تدبر و تعقل مطلبى دارند، بررسى شدهاند. نتيجهاى كه پژوهشگر از تحقيق خود بدست آورده، اين است كه عقل و انديشه در نزد خداى تعالى و معصومين از اهميت فراوانى برخوردار است.

‫عدالت و اجراي آن همواره مورد توجه تمام مكتب ها، از گذشته تاكنون بوده است. تفاوت مكتب اسلام با ديگر مكاتب آن است كه، اسلام دو مؤلفه حق و تكليف را ملازم يكديگر قرارداده، آنجا كه تكليفي واجب شده، به دنبال آن حقي نيز بر آن مترتّب شده است و رعايت حقوق و تكاليف متقابل را شرط اجراي عدالت قرار داده است. قرآن كريم فلسفه تشكيل حكومت ها و بعثت انبياء(عليهم السّلام) را اقامه قسط و عدل و حل اختلافات گوناگون ميان بشر دانسته و عدالت را ميزان تعادل بخشي زندگي بشري ناميده است؛ لذا در زمينه اجراي عدالت در جامعه فرامين بسياري دارد. از جمله اين فرامين امر به تقواي فردي، وضع و اجراي قوانين عادلانه و رسيدگي به ضعفاي جامعه است. مولاي متقيان حضرت علي(عليه السّلام) عدالت را نه تنها يك تكليف، بلكه ناموس الهي مي داند. در نهج البلاغه ايشان، عدالت به عنوان يك فلسفه و نظريه اجتماعي سياسي، مورد توجه قرار گرفته است. از اساسي ترين مظاهر عدالت در نظر امام علي (عليه السّلام) رعايت مساوات است. بيشترين اوامر ايشان به كارگزارانشان، درباره لزوم رعايت مساوات و اجراي عدالت بين اقشار مختلف مردم است. از جمله اساسي ترين عوامل اجراي عدالت مي توان به حاكميت قانون عادلانه در جامعه ، دينداري وتقواي افراد جامعه،رسيدگي به محرومان ومستضعفان جامعه، حكومت حكمرانان عادل،نظارت همگاني و... اشاره نمود. موانع اجراي عدالت نيز مواردي از قبيل نبود قانون عادلانه، حكومت جور، انسان محوري و سودگرايي، دنيا طلبي حكام و استثمار و انحصار گرايي و.... مي باشند. واژگان كليدي: قرآن كريم، نهج البلاغه، عدل، عدالت اجتماعي، قسط، مساوات، ظلم

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

‫مفسران در تفاسیر خود علاوه بر مطالب تفسیری به مباحث علوم قرآنی نیز پرداخته اند، یکی از این مفسران، فخررازی است که در این پایان نامه آرای او راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه در تفسیر کبیر او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.به دست آوردن آرای این مفسر راجع به این چهار بحث مذکور در تفسیر کبیر او از آن جهت حائز اهمیت است که اولاً از بزرگترین مفسران است و تفسیر کبیر او از مهم ترین تفاسیر است و ثانیاً با به دست آوردن این آرا می توانیم تا حدودی با فضای فکری و علمی عصر این مفسر آشنا شویم. فخررازی در تفسیر کبیرش راجع به چهار بحث علوم قرآنی اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و حروف مقطعه به ترتیب به مباحثی چون: دلایل اعجاز قرآن، مسئله ی تحدی قرآن، وجوه اعجاز قرآن؛ معنای محکم بودن تمام قرآن، معنای متشابه بودن تمام قرآن، مراد از محکم بودن برخی از آیات قرآن و متشابه بودن برخی دیگر، علم به متشابهات؛ اصطلاح ناسخ، ادلّه ی قائلان به وقوع نسخ، آیات مورد ادعای نسخ، معنای حروف مقطعه، حکمت افتتاح سور با حروف مقطعه پرداخته است؛ این مباحث در این پایان نامه مطرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از جمله آرای فخررازی که در اینجا شایان ذکر است، این است که او در جایی از تفسیر کبیرش قول به صرفه راجع به اعجاز قرآن را بی اشکال دانسته است گرچه در جایی دیگر از تفسیرش به این قول ایراد گرفته است لیکن ممکن است میان سخنان او جمع کرد؛ همچنین معنای اینکه برخی از آیات قرآن محکم و برخی دیگر متشابه هستند را از جهت رابطه ی لفظ با معنا توضیح داده و گفته است که نص و ظاهر، محکم هستند و مجمل و مؤول، متشابه اند؛ همچنین به نظر می رسد که او سعی دارد تا جایی که مقدور است نسخ آیات قرآن را نپذیرد و تخصیص را بر نسخ، ترجیح می دهد؛ نیز معتقد است که حروف مقطعه ی هر سوره ای، اسم سوره برای همان سوره است. قابل ذکر است که منابعی که در نقد و بررسی از آن ها استفاده شده است بیشتر جزء منابع تفسیری و علوم قرآنی هستند. کلیدواژه ها: فخررازی، تفسیر کبیر( مفاتیح الغیب)، اعجاز، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، حروف مقطعه.