جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نقشی که یک گفته یا نوشته در موقعیتی خاص بر عهده دارد نشان دهنده بخش عمده ای از معنی آن است. معانی آیات قرآن نیز با استفاده از نقش های گوناگون که در آنها به کار رفته است بیان می شود. در این رساله نقش های گفتاری آیات جزء بیست و هفتم قرآن کریم با مراجعه به ترجمه و تفسیر آنها مورد بررسی قرارگرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده آیات این جزء دارای بیست و پنج نقش متفاوت می باشند که در این میان سر کارکرد توصیف، توضیح و نتیجه گیری به ترتیب دارای بیشترین فراوانی هستند. در مقابل سه نقش پیش گویی، تعجب و نفرین کمترین فراوانی را به خود اختصاص می دهند. در هفده گروه از نقش های مذکور تعدادی ویژگی های مشترک نحوی و واژگانی به دست آمد که در این پژوهش آورده شده اند. هچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد که هفت سورة جزء بیست و هفتم قرآن از لحاظ فشردگی معنایی با یکدیگر یکسان نیستند؛ سوره های حدید و نجم به ترتیب از بیشترین و کمترین فشردگی معنایی برخوردارند. نتایج دیگر این تحقیق نشان می دهد که ارتباط بین آیات جزء بیست و هفتم بیشتر از نوع بی واسطه می باشد و آیات پایانی و ابتدایی دو سوره مجاور نیز با یکدیگر در ارتباطند.

این رساله که با عنوان بررسی و ترجمه روایات تفسیری امام صادق(ع) در جزء بیست و هفتم قرآن کریم گردآوری شده در سه فصل کلیات، ترجمه، بررسی سندی ودلالی احادیث و شرح حال رجال تنظیم شده است. در فصل اول کلیات، مفاهیم و اصطلاحات پایان نامه، تعریف شده اند. در فصل دوم روایاتی که از امام صادق(ع) ذیل آیات جزء بیست و هفتم قرآن کریم وارد شده از تفاسیر روایی شیعه مانند البرهان، نورالثقلین و صافی جمع آوری و پس از آن کلیه روایات از منابع اصلی استخراج گردیدند. در کنار تفاسیر شیعه تفسیر روایی صدر المنثور نیز مورد ملاحظه قرار گرفت. برخی از احادیث مرسل، مسندسازی شده و آنگاه با مراجعه به کتب رجالی شیعه و اهل سنت، احوال راویان استخراج گردید و سپس سند همة احادیث به صورت جداگانه از حیث احوال راویان، تحویل، اتصال، انقطاع، ارسال و... مورد بررسی قرار گرفت. در ترجمه و بررسی دلالی نیز با توجه به مضامین احادیث به مناسبت های مختلف به کتب لغت، تفسیر و شروح کتب حدیثی مراجعه شده و نکاتی که به فهم مضمون احادیث کمک می کرد نقل گردید. در پایان، شرح حال رجال در فصلی جداگانه تنظیم شده است. تعداد احادیث جمع آوری شده در این تحقیق ‎293 حدیث ذیل ‎117 آیه است که از میان آنها ‎87 حدیث از نظر سند معتبر (صحیح، حسن و موثق) و بقیه مجهول، مهمل، مرسل، مشترک، مرفوع، معضل، منقطع ومعلق بوده و یا راویان آنها مورد جرح واقع شده اند ولی از لحاظ دلالت بر مضمون آیه، ‎157 حدیث معتبرند./

این رساله در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول با عنوان خاستگاه عرفان اسلامی به موضوعات و مسائلی که به طور کلی آبشخور اصلی عرفان و تصوف اسلامی را نشان می دهد پرداخته شده است. در این فصل با موضوع و مساله شناسی عرفان و تصوف اسلامی به برخی آیات واحادیث درباره این موضوعات اشاره شده است. فصل دوم تا ششم به معنا و حدیث شناسی مباحث فقر، زهد، ذکر، رضا، و محبت و عشق پرداخته شده است

اینکه آموزه های ناب عارفانه، ریشه در اندیشه های اسلامی دارند بر اهل نظر پوشیده نیست، اما سخن در این مقام آن است که آیا تصوف در اندیشه های توحیدی خود از اسماعیلیه تاثیر پذیرفته است یا خیر. خاستگاه این پرسش، مشابهت های فراوانی است که در توحید این دو گرایش شاهدیم، خدای ناشناختنی اسماعیلیه که در آثار فیلسوفانی چون حمید الدین کرمانی مطرح شده است یا غیب الغیوب صوفیه که در آثار متعدد ابن عربی آمده است بسیار شبیه است، به صورت کلی موارد متعددی در این رساله به عنوان مشابهت دو اندیشه طرح و بررسی و ریشه یابی شده است، مواردی همانند اختلاط و ادغام اسماعیلیه و صوفیه بعد از شکست اسماعیلیه در الموت، تاثیر آراء اسماعیلیه بر این عربی، ارتباط اخوان الصفا با صوفیه، تعدد این موارد مشابهت هر محققی را بر آن می دارد که در چرایی این نزدیکی و در موارد آن تاملی شایسته بنماید، نویسنده در این پژوهش بر آن است که اگر چه انکار این تاثیر و تاثر ممکن نیست اما شاید بتوان گفت که هر دو اندیشه تحت تاثیر عاملی دیگر به چنین آرای مشابهی رسیده باشند، تاثیر نو افلاطونیان و آیات و روایات اسلامی، از مواردی است که می تواند به عنوان این منشا مشترک مورد بررسی قرار گیرد