جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی ضرورت امامت از دیدگاه عقل و آموزه‌های دینی و پاسخ شبهاتی در این زمینه است. در نوشتار حاضر ضمن بیان معنای لغوی و اصلاحی امامت و بررسی جایگاه جایگاه امام نزد دانشمندان شیعه و اهل‌سنت، به تبیین ضرورت بحث از امامت از منظری عقلی، دینی و جامعه‌شناختی پرداخته شده و براهین عقلی و نقلی لزوم امامت امام معصوم ارایه گردیده است. در همین زمینه نویسنده به ادله وجوب نصب امام معصوم از جانب خداوند متعال برای هدایت بشر در دوران فقدان پیامبران الهی اشاره کرده و اثبات نموده است اگر امام همانند پیامبر از عصمت برخودار نباشد، نمی‌تواند مشکلات مردم را حل کرده و آنان را به ساحل نجات رهنمون گردد. وی در ادامه به شبهاتی در زمینه کفایت عقل و خرد جمعی بشر و یا اجتهاد برای مستغنی بودن از وجود امام معصوم اشاره کرده و ضرورت عقلی وجود امام معصوم در همه زمان‌ها را تحلیل نموده است.

رویکردی تطبیقی در مورد دیدگاه‎های «شیعه» و «اهل‎سنت» در مورد «امامت» است. در این نوشتار ضمن تحلیلی کلامی از مساله امامت و استدلال‎های عقلی و نقلی مبنی بر اثبات آن، به وجوب نصب امام از سوی پیامبر اسلام(ص) و خداوند متعال اشاره شده و از منظری قرآنی به تحلیل و ضرورت امامت و دلایل نصب امام پرداخته شده است. در ادامه نویسنده از منظری روایی به اثبات مساله امامت پرداخته و روایاتی از منابع روایی معتبر شیعه و اهل‎سنت در این زمینه نقل و شرح نموده است. تجزیه و تحلیل تاریخی مساله امامت و اثبات شایستگی‎های متعدد امام علی(ع) در احراز مسند امامت و خلافت، احاطه ایشان بر علوم مختلف و رویکردی عرفانی به مساله ولایت از دیگر مندرجات این کتاب است.

از اساسی‌ترین و مهم‌ترین عوامل مؤثر در برداشت صحیح از علوم و معارف دین، درک صحیح مفاهیم عبارات به کار گرفته شده در آن است. یعنی درک صحیح مفاهیم عباراتی همچون توحید، نبوت، خاتمیت، امامت، خلافت و وصایت که بیان کننده اصول دین هستند. کتاب حاضر، در پاسخ به سخنرانی‌ای با عنوان «امامت در نهضت حسینی» که طی آن شیعیان با صفات «تندرو» و «غلو کننده» مورد خطاب قرار گرفته‌اند، به چاپ رسیده و در آن درک غیرصحیح سخنران از مفهوم امامت و ولایت مورد نقد قرار گرفته است.

در کتاب حاضر نگارنده کوشيده است تا به بررسي تطبيقي مسئله امامت از ديدگاه شيخ مفيد و حافظ بپردازد. قرن سوم و چهارم اوج اختلافات و جنگ و خونريزي بين اهل سنت و شيعه در مسئله امامت بشمار مي‌رود. متکلمين مکتب اعتزال و اماميه در اين قرون در مقابله با هم به تضارب آراء و نگارش رساله‌ها پرداخته‌اند. ازجمله افرادي که در اين مسئله قلم‌فرسايي نموده و به دفاع از عقايد مکتب خود پرداخته‌اند شيخ مفيد (م۴۱۳ق) و حافظ متکلم معتزلي (م ۲۵۵-۲۵۶ق) است.

امامت مقامي الهي است که خداوند آن را به امامان واگذار کرده است. آن‌ها دوازده نفرند که بعد از رسول خدا پيشوايي مردم را به عهده گرفته‌اند. امامان هاديان امتند. ائمه وارث علم پيامبرند. آن‌ها باب علم الهي هستند که بر علوم مختلف تسلط دارند و حق را از باطل جدا مي‌کنند و مردم را به سوي آن فرا مي‌خوانند. در کتاب حاضر تلاش شده تا سخنان پيامبر اکرم در مورد امامت مورد بررسي قرار گيرد.

موضوع کتاب حاضر، تبیین و شناخت جایگاه امامت، وجوب و اهمیت آن از نظر عقلی است. در ابتدای کتاب، توضیحاتی دربارة نویسنده، زندگی، شخصیت و آثار او آمده است. کتاب قبلاً در سال 1347 و با عنوان «خرد در امامت» منتشر شده است. زبان اثر مصنوع متکلّف و عربی مآب و بنا به ضرورت بحث، مستند به آیات و روایات است. کتاب در دو باب و یک خاتمه تنظم شده و در دو باب و مشتمل بر چند فصل است. هدف کلّی کتاب، اثبات وجود امامت با دلایل عقلی است.

در این اثر تحلیلی از مفهوم امامت و ویژگی‌های امام به ویژه عصمت او ارایه شده آنگاه ویژگی‌های امام علی(ع) به عنوان فردی شاخص در امامت و ولایت بررسی گردیده و برخی از آیات قرآن و روایات نبوی در این باره شرح شده است. نگارنده نخست بر ضرورت شناخت امام تأکید کرده و سپس به پرسش‌های متعددی در مورد ابعاد و زوایای مختلف امامت و ولایت و اوصاف امام پاسخ گفته است. در این پرسش‌ها به بحث درباره امامت در دوران کودکی، فضایل متعدد امام علی(ع) و نزول آیات فراوان در شأن ایشان، آثار محبت و مودت اهل‌بیت(ع)، دلالت حدیث غدیر و آیات مربوط به غدیر در مورد امامت علی(ع)، شرح احادیث مشهور نبوی در فضیلت آن امام، غصب خلافت و علت کوتاهی کردن علی(ع) در این زمینه، رابطه امامت با دموکراسی، مرجعیت دینی ائمه اطهار(ع) و خلفا، رابطه شورا با خلافت و امامت، شأن و مسئولیت‌های امام و اختیارات او، ایمان ابوطالب و اثبات موحد بودن او پرداخته شده است.

مجموعه احادیث و روایاتی در اثبات امامت حضرت علی و امامان شیعه است. روایات منقول از پیامبر یا مربوط به ولایت حضرت علی است یا امامت عموم اهل‏بیت و یا روایاتی است که مرجعیت دینی و فضایل آنان را اثبات می‏کند. نویسنده در چند بخش به تفکیک احادیثی از متون اهل‏سنت می‏آورد و به توضیح مضامین, سلسله سند و موضوعات آن می‏پردازد در بخش پایانی تعدادی از احادیث معارض را که در فضیلت و امامت کسانی غیر از امامان شیعه است مانند حدیث اصحاب کالنجوم, عشرة مبشره و فضایل خلفا نقد و رد می‏کند.