جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به اهمیت حفظ و بررسی لهجه های مختلف زبان فارسی، به خصوص لهجه های رو به فراموشی نهاده، و با توجه به نقش گویشهای ایرانی بازمانده در منطقه، در تشخیص و شناسایی زبان دیرین آذربایجان،‌ در این مقاله کوشش شده است که ضمن معرفی روستای کلاسور (Kalasur) و موقعیت جغرافیایی و انسانی و نحوه معیشت مردم، به بررسی گویش تاتی این روستا پرداخته شود. در بخش آغازین سعی شده که درباره واژه تات، مطالب اندکی مطرح شود و در بخش اصلی مقاله با مثالهای کافی چگونگی متعدی ساختن، فعل اسنادی، همکردهای فعلی و چگونگی سوالی کردن و منفی کردن از مطالب اصلی این گفتار است. از نکته های مهم متفاوت بودن شناسه در ساختمان فعل ماضی ساده لازم و متعدی است که با فارسی میانه (پهلوی) ارتباط دارد. همچنین شناسه های نهادی جدا در فعلهای ماضی استمراری و مضارع اخباری که پیش از فعل ذکر می شوند.

بین روساخت نحوی یک اثر یا قطعه زبانی با اندیشه و طرح ذهنی صاحب آن رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. ساخت نحوی یک اثر بی تاثیر ازساخت معنایی آن نیست، به طوری که می توان با دقت و تامل در روساخت تا حدودی به اندیشه و نیت آفریننده آن روساخت پی برد. هر طرح ذهنی و ساخت معنایی نمی تواند در هر قالب و توالی نحوی ظاهر شود و صراحت و رسانگی لازم را داشته باشد و این حکایت از نظام مندی دستگاه زبان دارد. حتی یک دستگاه بسیار جزیی از دستگاه دستوری زبان به نام «مطابقه»(concord)  نیز از این حقیقت مستثنا نیست. به همین دلیل است که دستگاه مطابقه موجود در آثار زبانی تحت یک الگو و طرح واحد و ثابت تعریف نمی شود و هر اثر یا قطعه زبانی می تواند دستگاه مطابقه مخصوص به خود داشته باشد. لذا برای زبانی مثل زبان فارسی نمی توان یک طرح یا الگوی واحد از دستگاه مطابقه ارایه داد. در این مقاله نویسنده با بررسی دستگاه مطابقه کتاب «فرار از مدرسه» استاد زرین کوب و مقایسه آن با طرح موجود از دستگاه مطابقه زبان فارسی به این نکته مهم پرداخته است.

«ترکیب واژه یا ترکیب واژگانی» مانند جمله از واحدهای اصلی نحو است که در زبان فارسی نیز همانند زبان روسی، اهمیت ویژه ای در ساخت جمله دارد. ترکیب واژه ها در زبان روسی از لحاظ ساختار به سه دسته تقسیم می شوند: ترکیبهای فعلی، اسمی و قیدی. در این مقاله تلاش شده است نحوه بیان ترکیبهای فعلی زبان روسی در زبان فارسی مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله بر اساس ترکیبهای فعلی زبان روسی و ترجمه های آنها در زبان فارسی نوشته شده است.

مقاله حاضر نگاهی است به نمود واژگانی (Lexical aspect) و انواع آن که به صورت مشخصه معنایی در فعل موجود است و روند انجام فعل را از لحاظ استمرار، تکرار، تداوم و غیره نشان می دهد. اگرچه نمود مقوله ای مستقل در تصریف فعل بشمار می آید، اما بازتاب نحوی حاصل از آن تنها به نمود دستوری مربوط نمی شود بلکه نمود واژگانی را نیز دربر می گیرد. در این مقاله نمود واژگانی از نمود دستوری جدا و متمایز شده و انواع آن مورد تحلیل قرار می گیرد. نمود واژگانی در کل به دو نمود «ایستا» (مانند ارزیدن) و «پویا» قابل تفکیک است. افعال پویا به دو گروه «لحظه ای» و «تداومی» تقسیم می شوند. افعال لحظه ای خود در دو نمود «لحظه ای - کوتاه» (مانند سرفه کردن) و «فرایندی - لحظه ای» قابل شناسایی است که نوع اخیر به نوبه خود به دو نوع «فرایندی - لحظه ای - ایستا» (مانند نشستن) و «فرایندی - لحظه ای - پایانی» (مانند به دنیا آمدن) تقسیم می شود. افعال تداومی نیز در دو گونه «نهایت پذیر» (مانند گفتن) و «نهایت ناپذیر» (مانند صحبت کردن) یافت می شوند. نمود واژگانی در ترکیب با نمود دستوری ارزشهای نمودن گوناگون اما منظمی را بدست می دهد که بدون در نظر گرفتن آن، این ارزشها به بی قاعدگی و بی نظمی تعبیر خواهد شد.