جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

»قضاوت« در معنای خاص خود که توسط افراد متخصّص )قاضیان( انجام می‏گیرد، به دلیل نیاز مبرم دستگاه‏های قضایی بدان مورد بررسی بسیاری از علما قرار گرفته است؛ ولی در زمینه قضاوت به معنای عام که همواره از جانب عموم انسان‏ها در طول زندگی انجام می‏شود و اهمیتش کم‏تر از نوع اوّل نیست، به صورت کامل و مستقل کاری انجام نگرفته است. از آن جا که قرآن کریم هدایت کننده انسان است، به این مسأله نیز که در جهت هدایت انسان نقشی عمده دارد، پرداخته است. در این مقاله این موضوع مهم از دیدگاه قرآن بررسی شده است. بدین منظور نخست کلیه آیات مربوط به آن استخراج و بررسی گردیده و در مرحله بعد با دسته بندی آن‏ها مطابق با جنبه های خاصی که مفسران و دانشمندان اسلامی به آن پرداخته‏اند، ابتدا تعریف »قضاوت« و انواع آن و سپس دیگر عناوین به ترتیب بیان گردیده است. »عوامل قضاوت حق« به این نکته می‏پردازد که چه نکاتی را باید رعایت کنیم تا قضاوت‏های ما هر چه بیش‏تر به حق نزدیک شود. »آفات قضاوت حق« مسائلی که پرهیز از آن‏ها موجب نزدیک‏تر شدن به قضاوت حق می‏گردد، به ما گوشزد می‏کند. »پی آمدهای قضاوت« از ایک طرف با طرح آثار خوب قضاوت‏های حق ما را به این نوع قضاوت تشویق می‏کند و از طرف دیگر با ذکر آثار بد قضاوت‏های باطل به ما هشدار می‏دهد که از آن‏ها بپرهیزیم.

تحقق عدالت در رویکرد سیاسی اسلام که همواره بر اساس قابلیت ها و توانمندی های ذاتی هر یک از دو جنس، در ضمن یکتا انگاری هر دو جنس در عرصه حقوق انسانی، تکالیف و وظایف متناسب با آن را بر دوش زن و مرد می گذارد، اقتضای آن دارد تا در شرایطی که ویژگی های انسانی در معادلات سیاسی تاثیرگذار است، هر دو جنس یکسان و فارغ از تفاوت های موجود در عرصه عمومی و سیاست حضوری فعال داشته باشند. این نوشتار در راستای تبیین محوریت مقوله عدالت در تامین پیوند جنسیت با عرصه سیاست، نخست معنا و مفهوم عدالت در رویکرد جنسیتی و در ادامه مسوولیت های فردی و اجتماعی زنان را تبیین نموده و برخی از شبهات پیرامون عـدم حضور سیاسی اجتماعی زنان را بیان و پاسخ های مستدل به آن داده شده است. به نظر می رسد، بهترین راه برای تحقق عدالت جنسیتی، پذیرش نقش اجتماعی زن در کنار توانمندی های سرشار وی در عرصه خصوصی است که زمینه ساز تعامل جنسیت با سیاست می باشد.

غالب مذاهب فقهی اسلامی صلاحیت و شایستگی زن برای قضاوت را نفی و برخی برای اثبات این نظر به آیه حلیه استناد میکنند. این آیه در نقد عقیده جاهلیت وارد شده است. به این صورت که، کسی که در زر و حریر، تزیین و خودآرایی پرورش یافته و در خصومت غیر مبین است چگونه میتواند فرزند خدا باشد؟ با حمل پرورش زن در حلیه و اشتغال به خودآرایی و غیر مبین بودن در خصومت بر نقص و عیب، از آیه استنباط شده که قرآن شایستگی زن برای قضاوت را نفی کرده است، زیرا تزیین موجب عاطفی شدن رفتارهای زنان و غیر مبین بودن در خصومت به معنای ناتوانی در اقامه حجت و دفاع در مخاصمه است. برخی مفسرین ضمن نقد نقص و عیب بودن پرورش در زینت و نمایاندن توانایی های زن، خصومت به معنای جنگ و غیر مبین بودن به معنای آن را از آیه تلقی کرده اند. لذا آیه بر نفی شایستگی زن برای قضاوت دلالت ندارد و بیانگر نقیصه زن نیست.

در تمامی متون روایی، نقصانی بعنوان مسبب عمل به خود را به نمایش میگذارد؛ دنباله متن تلاش در جهت رفع آن نقصان خواهد بود. این دنباله که در آن، وضعیت اولیه به وضعیتی ثانویه تبدیل میگردد همان فرایند روایی است که بدون حضور عاملان، به عبارت دیگر آنانکه نقشی بعهده دارند از جمله اشیا، مفهومی نخواهد داشت. گرمس بعد از پرپ، اولین فردی که شکل متن روایی را ترسیم نمود، کار را از سر گرفت و عاملان را عهده دار عملکردهای متفاوتی نمود.شناسایی نقشهای عاملی و فرایند روایی در داستان کوتاه طعم گس خرمالو، نوشته زویا پیرزاد، با در نظر داشتن بررسی از دیدگاه ساختارگرایانه این داستان کوتاه، بعنوان محور اصلی کار، هدفی است که این مقاله دنبال می کند.