آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

نظریه‌های معنای زندگی را در یک تقسیم‌بندی کلان و اجمالی می‌توان به دو دستۀ دیدگاه‌های طبیعت‌گرا و غیرطبیعت‌گرا افراز کرد. یکی از اشکالات همیشگی وارد بر دیدگاه‌های طبیعت‌گرا ناتوانی آنها در حل معضل پوچی است؛ طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه عنوان ایده‌ای است که مدعی شده بر مبنای پیشرفت‌های علمی و دستاوردهای فناورانه می‌توان، در عین پای‌بندی به طبیعت‌گرایی، از معضل پوچی رهایی یافت. در این مقاله، با تأکید بر دیدگاه‌های لئو تولستوی و تامس نیگل دربارۀ معضل پوچی، طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه، بر مبنای دیدگاه دن ویجرز، با یک صورت‌بندی استدلالی تقریر می‌شود. همچنین، به منظور داوری دربارۀ کارآمدی طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه در رهایی یافتن از معضل پوچی، مبانی و پیشفرض‌های معناشناختی، معرفت‌شناختی، و انسان‌شناختی آن از جمله جعل‌گرایی، علم‌گرایی و فیزیکالیسم مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که این دیدگاه، بر خلاف ادعای مطرح‌شده از سوی ویجرز، قابلیت حل معضل پوچی را ندارد، بلکه مؤیدی بر ناتوانی طبیعت‌گرایی در حل معضل پوچی است.

کتاب حاضر، درآمدی است کوتاه به فلسفه، برای کسانی که الفبای موضوع را نمی‌دانند. این کتاب به 9 مسئله فلسفی می‌پردازد که هرکدام از آن‌ها را می‌توان، به‌تنهایی، بدون ارجاع به تاریخ تفکر فهم کرد. «معرفت به جهانی ورای اذهانمان»، «معرفت به اذهان خودمان»، «ربط و نسبت بین ذهن و مغز»، «چگونه زبان ممکن می‌شود»، «آیا ما دارای اراده آزاد هستیم»، «مبنای اخلاق»، «کدام نابرابری‌ها ناعادلانه‌اند»، «ماهیت مرگ» و «معنای زندگی» این نُه مسئله هستند. آنچه در این کتاب می‌آید نشان‌دهنده رأی و نظر مؤلف در باب این مسائل است و لزوماً بیانگر آن چیزی نیست که اکثر فیلسوفان در باب آن می‌اندیشند.

اگر چیزی به نام دلیل وجود دارد، باید جهانی باشد. عقل باید منعکس کننده اصول عینی باشد که اعتبار آنها مستقل از دیدگاه ما است - اصولی که هر کسی با هوش کافی باید بتواند آنها را درست تشخیص دهد. اما این کلیت عقل همان چیزی است که نسبی گرایان و سوبژکتیویست ها به تعداد روزافزون آن را انکار می کنند. و چنین سوبژکتیویسمی فقط یک شکوفایی فکری بی نتیجه یا نشان شیک نظری نیست. برای انحراف استدلال و کوچک شمردن ادعاهای استدلال دیگران مورد سوء استفاده قرار می گیرد. گسترش مستمر این طرز تفکر نسبی‌گرایانه، گفتمان عمومی را به طور فزاینده‌ای دشوار می‌کند و شکاف عمیق جامعه ما را تشدید می‌کند. در حرف آخر، توماس ناگل، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفانی که به زبان انگلیسی می نویسد، دفاعی پایدار از عقل در برابر حملات سوبژکتیویسم ارائه می دهد و ردیه های سیستماتیک ادعاهای نسبیتی را با توجه به زبان، منطق، علم و اخلاق ارائه می دهد. او نشان می دهد که آخرین کلمه در مناقشات در مورد اعتبار عینی هر شکلی از تفکر باید در برخی از افکار غیرقابل صلاحیت در مورد چگونگی امور نهفته باشد - افکاری که ما نمی توانیم آنها را از بیرون صرفا تمایلات روانی بدانیم.

اگر چیزی به نام دلیل وجود دارد، باید جهانی باشد. عقل باید منعکس کننده اصول عینی باشد که اعتبار آنها مستقل از دیدگاه ما است - اصولی که هر کسی با هوش کافی باید بتواند آنها را درست تشخیص دهد. اما این کلیت عقل همان چیزی است که نسبی گرایان و سوبژکتیویست ها به تعداد روزافزون آن را انکار می کنند. و چنین سوبژکتیویسمی فقط یک شکوفایی فکری بی نتیجه یا نشان شیک نظری نیست. برای انحراف استدلال و کوچک شمردن ادعاهای استدلال دیگران مورد سوء استفاده قرار می گیرد. گسترش مستمر این طرز تفکر نسبی‌گرایانه، گفتمان عمومی را به طور فزاینده‌ای دشوار می‌کند و شکاف عمیق جامعه ما را تشدید می‌کند. در حرف آخر، توماس ناگل، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفانی که به زبان انگلیسی می نویسد، دفاعی پایدار از عقل در برابر حملات سوبژکتیویسم ارائه می دهد و ردیه های سیستماتیک ادعاهای نسبیتی را با توجه به زبان، منطق، علم و اخلاق ارائه می دهد. او نشان می دهد که آخرین کلمه در مناقشات در مورد اعتبار عینی هر شکلی از تفکر باید در برخی از افکار غیرقابل صلاحیت در مورد چگونگی امور نهفته باشد - افکاری که ما نمی توانیم آنها را از بیرون صرفا تمایلات روانی بدانیم.

یکی از مهمترین چالش‌ها در بحث معنای زندگی، مسئله پوچی است. آیا زندگی بشر دارای بنیانی ارزشمند و هدفمند است یا چنین ویژگی‌ای در زندگی دست‌نیافتنی است؟ توماس نیگل یکی از متفکرانی است که با پاسخ منفی به این سوال از پوچ‌انگاری دفاع کرده است. در این مقاله ابتدا به دو استدلال نیگل پرداخته شده است: استدلال نخست با تکیه بر فاصله پرناشدنی جهان موجود و جهان مطلوب از پوچی دفاع می کند. استدلال دوم که نوآوری نیگل نیز محسوب می‌شود، زندگی را فاقد عقلانیت شمرده و در نتیجه،‌ زندگی را بی‌معنا می‌داند. به باور وی، عقلانیت بشر تنها از نظرگاهی بشری قابل دفاع است و انسان به مدد قدرت فراروی از خویشتن، در اعتبار عقلانیت خویش تردید می‌کند و ازین رو، ارزش‌های برخاسته از آن را نیز بی‌اعتبار می‌سازد. در ادامه مقاله به نقد دیدگاه نیگل می‌پردازد و اموری مانند «اعتبار عقلانیت بشر»، نقش «جدیت در معنای زندگی»، اعتبار«داوری شهود انسان‌ها درباره معنای زندگی» و نیز بازاندیشی در «فراروی انسان» را مطرح می‌کند. در نهایت، از نگاه نگارنده دلایل نیگل برای دفاع از پوچ‌انگاری کافی نیست و نمی‌توان بر اساس آنها دست از معناداری زندگی شست.