آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«مسیحانمایی» چون کابوسی موعودباوری را تهدید می‌کند. نهاد دین همواره خود را با تهدید پیدایش جریان‌های مدّعی مسیحا روبه‌رو دیده و معمولا از آن به عنوان جریان‌های انحرافی و بدعت‌آمیز یاد شده است. با ورود به دنیای جدید، جریان‌های مسیحانما به دلیل تأثیری که صورت‌بندی‌های اجتماعی داشتند، به موضوع مورد علاقه اندیشمندان علوم انسانی و به‌‌ویژه جامعه‌‌شناسان تبدیل شدند. این مقاله کوشیده است با رجوع به ادبیاتی که شماری از جامعه‌شناسان در این زمینه تولید کرده‌اند، نشان دهد که از دیدگاه آنان، مهم‌ترین دلایل پیدایش مسیحانمایان چیست. رویکرد این مقاله کیفی و اکتشافی است و با تحلیل محتوای عرفی نظریه‌های ارائه شده، به نظم‌دهی عوامل پیدایش مسیحاهای دروغین از منظر اندیشمندان پرداخته است. بر اساس آنچه در نتیجه‌گیری آمده است، این عوامل را می‌‌توان در سه دسته‌ «عوامل تعیین کننده»، «اثرگذار» و «شتاب‌دهنده» بخش‌بندی کرد. در این تحقیق، بی‌سامانی اجتماع به مثابه عامل تعیین‌کننده معرفی شده است و نیز ناکارآمدی سیستم، نارضایتی عمومی، فقدان دولت، بی‌سامانی توده، محقق نشدن آرمان‌های جمعی، گذار ارزشی، افتراق ارزشی، و چالش‌های فراگیر به عنوان عوامل اثرگذار معرفی شده‌اند.

پس از ترجمه متون فلسفی به زبان عربی و ورود فلسفه به جامعه اسلامی، عده‌ای با فلسفه به‌عنوان دانشی بیگانه که با دین سازگار نیست و حتی گاه با آن در تضاد است، به مخالفت پرداختند. فیلسوفان برای مقابله با این مخالفت‌ها، تلاش کردند نشان دهند فلسفه نه‌تنها با دین در تضاد نیست، بلکه بسیاری از آموزه‌های دینی را می‌توان با فلسفه اثبات کرد. آنها با این انگیزه کم‌کم نگاه فلسفی را وارد تفسیر قرآن کرده و مدعی شدند زبان قرآن لایه‌های زیرینی دارد که در پی القای معارفی عمیق و درخور فهم خواص است و جز با فلسفه قابل کشف نیست. دیدگاه آنان درباره تفسیر و همچنین تفاسیر فلسفی آنان مخالفانی داشته که آن را از ابعاد گوناگون از جمله اشاره به پیامدهای آن، نقد کرده‌اند. از میان این پیامدها می‌توان به دگرگونی معنایی در الفاظ قرآن، گرایش به تفسیر خلاف ظاهر، نادیده‌انگاشتن عناصر احساسی و عاطفی در قرآن، دورشدن از مقصد اصلی قرآن یعنی هدایت و تزکیه نفوس، مشکل جلوه‌دادن فهم قرآن و لزوم وابستگی فهم قرآن به مرجعی دیگر اشاره کرد.

یکی از خصلت‌های ماه رمضان چگالی اخلاقی بالای این ماه است. در این سی روز مساجد شلوغ‌تر از پیش‌اند، میل به خوبی و رفتار اخلاقی در مردم افزون‌تر است، سخنرانان بیشتر به آموزش اخلاق و فراخوانی‌های اخلاقی می‌پردازند، فرصت و تمایل گوش دادن نیز به گونه‌ای نمایان در میان مردم بیشتر می‌شود. در این میان، در این سی روز رسانه ملی بیش از همیشه سخنرانی پخش می‌کند. افزایش موعظه‌گری‌های اخلاقی در این ماه بر این اندیشه استوار است که معنویت اشراب شده در “ماه خدا” بر نفوذ کلام گویندگان می‌افزاید و نرم‌دلی روزه‌داران، نرخ پذیرش آنها را بالا می‌برد. این پدیده را از سویه‌های زیادی می‌شود بررسی کرد و پی‌آمدها خوب و ناخوب آن را برشمرد. در این کوته نوشته، ضمن پافشاری بر پسندیدگی بهره بردن از تراکم بالای اخلاقی این ماه، بد نیست به دو نکته توجه کنیم:

اگر گذرتان به خوزستان و بویژه دزفول و شوشتر افتاده باشد، احتمالاً بر سردَر و یا لَبِ دیوار پُشتِ بامِ برخی از خانه‌ها پرچم‌های کوچکی در کنار هم دیده‌اید. دزفولی‌ها به این پرچم‌ها “بیرَق” می‌گویند و آن‌ها را به نشانه‌ی تشرُّف به حج واجب بر بالاترین قسمت ساختمان، به گونه‌ای نصب می‌کنند، که توسط رهگذران دیده شود.

در مقاله‌ای از «اِرنا الیور» می‌خواندم که در برخی از کشورها مانند آفریقای جنوبی به دلیل کسادی بازارِ دانشجو، رشته‌های الهیات تعطیل شده‌اند. در ایران نیز گویا وضع دستِ کمی ندارد.

کتاب مقدس بزرگ‌ترین منبع الاهیاتیِ مسیحیت است که از لحاظ درون‌دینی بیشترین حجیت و اعتبار ممکن را دارد. حجیت ویژگی‌ای است که در تاریخ هر نوشته یا شرح آن به وجود می‌آید و از احترام و تقدسی سخن می‌گوید که خالق آن کار، آن را حفظ کرده است. الاهی‌دانان بزرگ مسیحی از همان سده‌های نخستین، کتاب مقدس را کلام و وحی الاهی دانسته‌اند که از طریق روح‌القدس نازل شده و انبیا و رسولان فقط وسیله و قلم او بوده‌اند. آیات مختلفی در عهد جدید وجود دارد که حجیت کتاب مقدس را اثبات می‌کند. عیسی مسیح نیز کتاب مقدس را معتبر و دارای حجیت فراوان می‌دانست. لذا باید گفت کتاب مقدس معتبر است و همه موظف به اطاعت از آن هستند. انسان‌ها و اعتقادنامه‌ها و کلیسا باید تابع اعتبار کتاب مقدس باشند. اما اشکالات متعددی به حجیت دورنی کتاب مقدس وارد است که باعث بی‌اعتباری استدلال‌های آن می‌شود. در این مقاله استدلال‌های حجیت کتاب مقدس را بررسی و نقد می‌کنیم.

به باور یهودیانِ سنتی، کتاب مقدس‌ عبری دارای منشأ الاهی است و تماماً وحی شمرده می‌شود. آنان معتقدند این نوشته‌ها به املای خدا و نیز نگارش حضرت موسی (ع) و دیگر نویسندگان این کتاب‌ها نوشته شده است. از نگاه آنان، این کتاب از هر گونه خطا و تحریفی پیراسته است. قرآن کریم نیز از کتاب مقدس‌ عبریان یاد می‌کند و آن را دارای منشأی الاهی و وحیانی می‌داند؛ خداوند در قرآن کریم می‌فرماید تورات را تأیید و تصدیق می‌کند (بقره: 53) و آن را محفوظ‌شده از آسیب و انحراف می‌داند (اعراف: 150). در مقابل، شماری آیات قرآن کریم و تفاسیر کمی رسمی‌تر از این آیات، شاید این دریافت را تأیید نکنند. این نوشته مدعی است که هرچند قرآن‌کریم یهودیان را به تحریف معنوی کلام خدا متّهم می‌کند یا اینکه به آنان نسبت جعل می‌دهد و آنها را افرادی توصیف می‌کند که کلام خود را به مثابه کلام خدا معرفی می‌کنند، ولی در آیات قرآن دلالت آشکاری بر اینکه یهودیان تورات را تحریف لفظی می‌کرده‌اند وجود ندارد.