آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه تصحیح دو نسخه خطی فلسفی است . اول حاشیه میرزا جان با غنوی شیرازی بر شرح اشارات خواجه نصرالدین طوسی و محاکمات قطب الدین رازی است که در سال 987 ه..ق نوشته شده و در تصحیح آن از 4 نسخه خطی از کتابخانه های مختلف کشور استفاده شده . دوم حاشیه آقا حسین خوانساری بر شرح اشارات خواجه و محاکمات رازی حاشیه میرزا جان با غنوی است که در سال 1071 ه..ق نوشته و در تصحیح آن از 7 نسخه خطی از کتابخانه های کشور استفاده شده و به علت حجم سنگین کار به نمط چهارم کتاب اکتفا گردیده . موارد اختلاف نسخه ها در پاورقی ذکر شده و مقدمه ای در معرفی اشارات و شرح حال صاحبان این دو حاشیه و چگونگی تصحیح این دو حاشیه ضمیمه شده است.

رساله نسبتاً مفصلي است در رد بر كلمات محقق سبزواري در حاشيه اش بر مبحث تشكيك حاشيه قديم دواني بر شرح تجريد. در رد بر سخنان و نظرات محقق سبزواري در رساله قبلي (ش6) (حاشية التشكيك علي الحاشية القديمة) است. «محمود نظري» آغاز كتاب: الظاهر ان المراد بالاولوية الخ لا يخفي انه لا وجه لجعل الاحقية مخصوصاً بما عدا الثلثة المذكورة و جعلها قسيماً للاحقية المخصوصة بها و ابعد منه جعلها قسيما للثلاثة المذكورة نفسها. بل الظاهر ان الاولوية هاهنا هو كون الكلي مقتضي لذات الفرد او الاحقية الناشئة منه. انجام كتاب: انت خبير بان اعتبار هذا المعني لا تفاوت فيه في الجسم الطبيعي و في المقدار و هو ظاهر، هذا ما أردنا ايراده في هذه المقالة. [ذيعه 11/148؛ طبقات اعلام الشيعه قرن 11ص 167؛ عكسي مركز احياء 4/187 و 4/194 و 4/201 و 4/206 و 4/208 و 4/218؛ مدرسه معمارباشي ص 121؛ دانشگاه تهران 16/342 و 16/430؛ نشريه 4/407؛ فهرست سپهسالار 3/440؛ كتابخانه ملي 5/394؛ كتابخانه وزيري 4/1318؛ ]

آقا حسين خوانساري متوفي 1099 دو حاشيه بر حواشي دواني بر شرح قوشچي نوشته : 1-يكي حاشيه اي بزرگ كه بنوشته ميرزا عبدالله افندي سودمند ترين و دقيق ترين حواشي تجريد است و در 15 ربيع الثاني 1064 از آن فارغ شده (ذريعه 6/68) 2-حاشيه اي ديگر كه آنرا ناتمام گذارده و (بنوشته رياض العلماء) تنها بر اوائل شرح تجريد و برخي ديگر از مواضع پراكنده آنست . كتابي كه در دست معرفي است حاشيه ايست از آقا حسين خوانساري بر حاشيه قديم دواني و حواشي فاضل باغنوي بر حاشيه دواني تا پايان مقصد اول . از حاشيه جديد دواني نيز نقل كرده است و مؤلف در 1064 از تأليف آن فراغت يافته . (عبدالحسين حائري)از دواني با عنوان « محقق » ياد مي کند . وهمچنين از يکي از محشي ها با رمز « م ن » ياد مي کند واز سيد سند، « کما اشار اليه في الحاشيه السالفة وصرح به في الجديدة » حاشيه نخستين حاشيه قديم جلال الدين محمد دواني بايد باشد بر شرح تجريد قوشچي . ( محمد تقي دانش پژوه ) حاشيه اي است بر حاشيه شرح تجريد با عناوين «قال المحقق- قال المحقق» نسخه ديگري از اين حاشيه را در كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم حسني به شماره 711 فهرست كرده ام. (حافظيان، ابوالفضل) حاشيه مفصلي است بر مقدمه اول (امور عامه )با عناوين«قال-قوله-قال الشارح-قال المحقق» بر حاشيه قديم دواني بر شرح تجريد قوشچي-(879ق)برتجريد خواجه نصير الدين طوسي.محشي به توضيح شرح جديد نيز پرداخته و به حاشيه باغنوي نيز نظر داشته است.تاليف اين كتاب در 15ربيع الآخر 1064به پايان رسيده است. آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين ...قوله اما بعد حمد واجب الوجود . لا يبعدان يقال في ترك الموصوف ايماء‌ لطيف، الي آخر الحاشيه . يمكن توجيه هذه الحاشيه بوجوه . اذا يمكن ان يكون المراد بترك الموصوف تركه مطلقا سواء كان مع ذكر الصفة او ... ان يكون ما ذكره الي آخر الحاشية ادلة‌ ثلثة علي هذا المدعي انجام كتاب: قال الشارح فالفعل الصادر عن الاجزاء ... هذا ناظر الي الاعتبار الاول من الاعتبارين الذين ذكرهما و يمكن ... بان يقال البرودة مقارنة لمعلول السقمونيا الذي هو اسهال الصفراء‌ فيثبت عليها بالعرض [مجلس شورا 10/1747 ؛ كتابخانه ملي 7/311 ؛ مدرسه حجتيه ص 51 ؛ مدرسه فيضيه 1/85 ذريعه 114:6 ؛ حضرت معصومه 1/367 ؛ مدرسه جعفريه ص 128 ؛ فهرست آستان قدس 11/95 ؛ آستان قدس رضوي 11/95 ؛ كتابخانه وزيري 4/1405 ؛ ملي 10/576؛ كتابخانه مجلس شورا 5/104-107؛ ذريعه 6/68و 114؛ فهرست آستان قدس 4/78 ؛ آستانه حضرت عبدالعظيم 1/205، الذريعه : 6/68 ؛ فهرست كتابخانه سپهسالار :‌4/182 ؛ فهرست كتابخانه مجلس : 5/104-106 و 11/254 ؛ معجم التراث الكلامي : 3/24 ؛عكسي مركز احياء 4/267 و 4/268 و 4/269 و 4/270 و 4/271 ؛ دانشگاه تهران 11/2296 و 16/425 ؛ مدرسه فيضيه 1/306؛ فهرست مروي 108؛ اصغر مهدوي 2/148 ؛ نشريه 6/342 و 11/196 و 11/199 ؛ الذريعة 6/68؛ كتابخانه وزيري 5/1532؛ مجلس شورا 12/110و 32/344 ؛ دانشگاه تهران 16/354 ؛ نشريه 3/419؛ آستانه قم ص 222]

علاّمه محقّق، آقا حسین خوانسارى (١٠١٦- ١٠٩٨ق) از نام‌آوران علوم عقلى و نقلى در سده یازدهم هجرى و دارای تألیفات فراوانی درباره این دو شاخه معرفتی است، که البته بیشتر این تألیفات به صورت حاشیه بر کتب دیگر نگاشته شده است. وى معقول را نزد حکیم میرفندرسکى (٩٧٠- ١٠٥٠) و عمده منقول را از علاّمه محمّدتقى مجلسى (١٠٠٣- ١٠٧٠) فراگرفت، ایشان به جایگاه عقل فلسفی خصوصا فلسفه مشاء در مباحث کلامی اهتمام ویژه‎ای داشته است. آقاحسین با اینکه از ملاصدرا متأخر است ولی از آرای وی تأثیر نپذیرفت و بیشتر منتقد مباحث حکمت متعالیه و ملاصدرا است. مباحث کلامی او مبتنی بر فلسفه مشاء است. هرچند استدلالات کلامی وی شامل عقلی محض، نقلی محض و تلفیقی است؛ لکن سهم براهین عقلی محض بیشتر بوده و در مباحث عقلی- نقلی به براهین عقلی توجه ویژه‎ای داشته است. البته از نقل نیز فراوان بهره برده است.