آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

سبک، طرز خاصی از نظم یا نثر است که نویسنده بر می‌گزیند. سبک‌شناسی، علمی است که به تحلیل و بررسی عناصر سخن می‌پردازد و شاخه‌ای از علم زبان‌شناسی است که هدف آن بررسی متون ادبی، و از لایه‌های گوناگونی برخوردار است. دعا و مناجات، هر دو راز و نیاز با پروردگار هستند ولی مناجات نوعی گفتگوی صمیمانه با معبود است که مناجات حضرت امیر (ع) در کوفه مناجاتی است که از قوّت و عمق در ساختار و معنا برخوردار است و با وجود تکرار واژگان، از زیبایی خاصی برخوردار است. این نوشتار به روش توصیفی – تحلیلی، سبک‌شناسی این مناجات را در دو لایۀ آوایی و واژگانی مورد بررسی قرار می‌دهد. تکرار کلمات و حروف در این مناجات هم‌سو و متناسب با معنای ارائه شده هستند و واج‌آرایی و تکرار کلمات و حروف، صبغۀ آوایی فاخری به متن بخشیده‌است. واژگان این مناجات، رسمی و سهل و بیشتر انتزاعی و نشان‌دار هستند و در این مناجات، تکرار کلمات و حروف نه تنها به فصاحت و شیوایی آن خللی وارد نکرده بلکه به فصاحت و زیبایی مناجات افزوده و متناسب با فضا و اقتضای مناجات است. با بررسی و درک معنای واژگان و واژگان مشابه می‌توان دریافت که واژه‌ها هر کدام در بهترین شکل و موقعیّت خویش است وکاربرد فعل‌های مضارع و اسم فاعل و اسم مفعول، متناسب با معنای اراده شده در مناجات است. وجود حرف عطف «و»، جملات پی در پی و... باعث پویایی و به هم پیوستگی آن شده‌است.

موضوع کتاب حاضر پژوهشی درباره مفهوم اهل بیت است. اصطلاح اهل‌ البیت از جمله اصطلاحات عقیدتی است که عالمان علم کلام به شکل دقیق و کامل آن را مورد کنکاش قرار دادند تا بر اساس معنایی که شرع مقدس معین کرده، مصداق آن را مشخص نمایند. مولف در این اثر آیه تطهیر را مورد بررسی قرار داده و نظرات مختلف در باره تفسیر این آیه را برشمرده است. همچنین این اثر به بررسی واژگان و اصطلاحات می پردازد. بیشترین آثار مولف این کتاب، اهتمام به اصطلاحات دینی و تعاریف آن می باشد. بنابراین می توان علامه فضلی را در زمینه تعریف اصطلاحات علوم شرعی با شیوه لغوی خاص، یک مرجع صاحب سبک دانست.

در زندگی انسان، تعقل و خردورزی و سپس انتخاب اعتقاد درست، بسیار اهمیت دارد، زیرا انتخاب هر اعتقاد و تفکری قطعاً در سرنوشت و اعمال انسان اثر می گذارد و می توان گفت که رفتار آدمی، جلوه بیرونی همان باورهاست. اصولاً تفاوت اساسی بین افراد صالح و غیرصالح به اعتقاد و تفکر آنها بر می گردد. از این روست که قرآن انسان را بسیار به اندیشه ورزی و انتخاب راه و اعتقاد صحیح و احسن و التزام به آن، دعوت می کند؛ به گونه ای که بدترین جنبندگان نزد خدا کسانی هستند که کر و لال اند و اصلاً تعقل نمی کنند. بنابراین قبل از هر چیز انسان باید درباره ی اموری که در زندگی اش سرنوشت ساز است به تفکر بپردازد. از مسائل مهم و سرنوشت ساز در سعادت آدمی، تفکر در باب انسان، خدا و معاد است. آدمی اگر به درستی خود را بشناسد و توانایی ها و گنجینه های فطری خود را کشف کند می تواند به سعادت و کامیابی نائل گردد. بنابراین اولین وظیفه انسان، این است که خود را بشناسد، از چه آفریده شده است و چه کسی او را آفریده است و چه توانایی هایی در نهاد او قرار دارد، خودشناسی او اگر به درستی انجام گیرد می تواند به شناخت خدا و معاد نیز بینجامد. اعتقاد به خدا و معاد، چهره زندگی انسان را دگرگون می کند.

بدون شک فضایل و مناقب امام علی (ع) در جایگاه انسانی کامل نه تنها در میان مسلمانان، بلکه در میان پیروان سایر ادیان نیز بازتاب گسترده‌ای داشته است.این شخصیّت بی نظیر پس از قرن‌ها همچنان بزرگان و ادبا و اندیشمندان بزرگ دیگر ادیان، به ویژه پیروان دین مسیحیت را شیفته فضائل بی پایان خویش نموده است. در این میان شاعران مسیحی چون: بولس سلامه، عبدالمسیح انطاکی، جورج شکور، جوزیف هاشم، خلیل فرحات و سعیدعقل هر یک به فراخور دانش و استعداد و ذوق خویشبه مدح و وصف امام علی (ع) از ولادت تا شهادت ایشان پرداخته‌اند با بررسی اشعار این شاعران در مجموع می‌توان گفت آن‌ها بیشتر از مضامینی همچون: پیشگامی حضرت در پذیرش اسلام، دانش بی‌کران حضرت، زهد و پارسایی، سخن‌وری و بلاغت و فصاحت، حق مداری، و عدالت علی (ع) سخن گفته‌اند. و بسیاری از حوادث مهم زندگی حضرت چون: ولادت باشکوه ایشان در خانه خدا، هجرت امام به مدینه، بیعت امام با پیامبر ، پیوند آسمانی علی (ع) و فاطمه (س)، خوابیدن امام علی (ع) در بستر پیامبر ( لیلة المبیت)، شجاعت ها و رشادت های حضرت در جنگ هایی چون: بدر ، احد، خندق، خیبر و حنین و واقعه‌ی بسیار مهم غدیر خموجانشینی حضرت علی (ع) به جای پیامبر را نیز به تصویر کشیده‌اند. این پژوهش برآ‌‌‌ن‌ است که به بیان تأثیر پذیری شاعران مسیحی یاد شده ا ز شخصیّت پر جاذبه حضرت علی (ع) و ارائه نمونه‌های شعری آنان که در این رابطه سروده‌اند، بپردازد

تا امروز و پس از گذشته قرن‌ها از میلاد مبارکپیشوای مذهب جعفری امام ششم شیعیان حضرت جعفر صادق(ع) در سال 82 هـ ق بیش از 220 عنوان کتاب‌ارزشمندبه زبان‌های عربی و فارسی درباره سیره رفتاری و عملی این امام بزرگوار نگاشته شده است.از جمله این آثار می‌توان به کتاب ارزشمند الامام الصادق ضمیر المعادلات نویسنده توانای لبنانی مسیحی یاد کرد که به حق با وجود این‌که مذهب او مسیحیت بوده است اما در باب شیعه و ائمه معصوم(ع) بسیار توانا قلم زده است.این کتاب در سه فصل بیانی از سیره امام زین العابدین و امام باقر(ع)و زندگی امام صادق(ع)از روز تولد تا درس گرفتن از پدربزرگ و پدر، آماده شدن برای اداره دانشگاهی که امام باقر برپا کرده و تربیت شاگردان توانمند و برجسته را تا روز شهادت ایشان در خود دارد.سلیمان کتانی با قلم ارزشمند خود با بیانی بسیار زیبا و تشبیهاتی دل‌نواز حوادث را به تصویر می‌کشد و به حق طی این نگاشته اندک از دریای زندگی پربار امام بسیار نیک، برمی‌گیرد و می‌نگارد تا خواننده به زیبایی با این چهره برجسته امامت آشنا شود. اما تلاش ما از پی ترجمه این کتاب ارزشمند بر آن است تا خواننده فارسی زبان مشتاق به اهل بیت نیز بتواند در قالب واژگانی زیبا با امام آشنا شود. امید است که این ترجمه توانسته باشد قلم زیبای این نگارنده توانا را بیان کند.

مدح و منقبت اهل بیت (علیهم السلام) همواره مورد توجه شاعران و ادیبان قرار گرفته است. بسیاری از شاعران در پرداختن به این شیوه از آیات قرآن و روایات بهره برده‌اند و به فراز‌های مهم زندگی این بزرگواران اشاره کرده‌اند. شیخ هاشم کعبی از جمله‌ی این شاعران است که شعر خود را به نام مبارک چهارده معصوم (علیهم السلام) زینت بخشیده و آن را از روی اعتقادات عمیق و ارادتی خالصانه انجام داده است. از آن‌جا که بیشتر اشعار این شاعر گرانقدر در مدح، منقبت و رثای اهل بیت به خصوص رثای امام حسین (ع) و تبیین واقعه‌ی کربلاست،‌ وی را شاعر اهل بیت نامیده‌اند. کعبی در اشعارش به موضوعاتی از قبیل غصب خلافت، حدیث منزلت، ولایت امام علی (علیه السلام) و ...اشاره نموده است. همچنین در دیوان وی ابیات قابل ملاحظه‌ای است که به ظهور مهدی موعود (عج) اختصاص یافته؛ که خواهد آمد و انتقام فاجعه‌ی کربلا را خواهد گرفت. ناگفته نماند دیوان این شاعر فرهیخته، از لحاظ ساختار و اسلوب، از جایگاه بالایی بر‌خوردار بوده است. از سوی دیگر، شاعر به تمام اغراض شعری مرسوم و معمول روزگارش همچون مدح، فخر، رثا، حماسه، غزل و ... پرداخته و در بیشتر آن‌ها دستی توانا داشته،وی همچنین در سرودن شعر، از توریه،‌ ضرب المثل، تشبیه، جناس و غیره بهره برده، به گونه‌ای که باید گفت، شعر وی آراسته به متانت ترکیب، جزالت لفظ و روانی و یکپارچگی است. اما نگارنده در این پژوهش برآن است تا به شرح و تحلیل موضوعی و محتوایی اشعار وی بپردازد و از خلال آن به گوشه‌ای از فضایل این بزرگواران اشاره کند.

حادثه کربلا از مهمترین حوادث تاریخ اسلام ،بلکه تاریخ بشریت است. بروز قساوت و بی‌رحمی از یک سو و صفات متعالی انسانی از سوی دیگر، در این حادثه بی مانند است؛ با گذشت قرنها از این واقعه نه تنها غبار فراموشی بر این حادثه ننشسته است بلکه آن را درخشان‌تر‌ و فروزانتر و عشق و علاقه مشتاقان به آن را بیشتر ساخته است.

امام حسین(ع) شخصیتی والا در بین برگزیدگان الهی و اسوه‌ای بی‌نظیر در طول تاریخ بشریت است؛ بطوری‌که پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، مجذوب شخصیت عزتمند و آزادی‌خواه ایشان شده‌اند. بسیاری از ادیبان، ذکر فضایل و سخن از قیام و نهضت ایشان را درونمایه‌ی نوشته‌های خود نموده‌اند.در زبان عربی، از همان آغاز، پس از حادثه‌ی کربلا، چکامه‌ها و مرثیه‌های سوزناک در ترسیم نهضت کربلا، سروده شد، شاعران اهل سنت نیز از این امر مستثنی نبوده و هر کدام به قدر توان و درک خویش صادقانه ارادت و محبت خود را ابراز داشته‌اند و در ابعاد مختلف از شخصیت، پایداری، حق‌طلبی، مصیبات امام و خانواده‌ی ایشان سخن گفته‌اند. آنان هم‌چون شاعران شیعه از بیان هیچ‌یک از کرامات و فضایل حضرت و همچنین عظمت قیام عاشورا فروگذار نبودند. در هر حال این پژوهش در حوزه ادبیات دینی با هدف آشنایی با سروده‌های شاعران اهل سنت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و شاعرانی همچون امام شافعی، ابن ابی الحدید، ابن سناء الملک، شبراوی، العمری و... همچنین شاعران معاصر از جمله علائلی، احمد شوقی، زکی المحاسنی، سیاب و... در سروده‌هایی زیبا و مرثیه‌هایی جانگداز، احساسات عمیق خود را هویدا ساخته‌اند و این اشعار به دلیل دارا بودن معانی بلند و زیبا به لحاظ تاریخی و ادبی، بسیار ارزشمند می‌باشند.