آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هرچه انسان در اتصاف به کمالات واجب الوجود قویتر باشد، به مبدا واجب الوجود نزدیکتر و آثار وجودی او بیشتر است؛ چنانکه انسان کامل مجمع اسما و صفات خداوند است. از منظر قرآن کریم منصب هدایتگری از آن انسان های کاملی است که از عیوب اخلاقی و نفسانی مبرا بوده و از «ظلم» به معنای عام آن معصوم باشند. قول و فعل و تقریر چنین انسانی حجیت دینی داشته و او به اقتضای وظیفه دینی به امر اقامه دین و اجرای حدود و دفاع از حریم دین خدا می پردازد. حضرت زهرا (س) مصداق بارز «تطهیر الهی» است که به دور از هرگونه تمایل فردی و با دو شیوه اقامه ادله و وصیت سیاسی، به حراست از دین و حمایت از وصی بلافصل رسول خدا پرداخته است و در همه اقوال و اعمال و تقریراتش، جانب دین را لحاظ نموده و خیرخواه امت بوده است؛ فلذا پیروی از سیره متعالی ایشان می تواند راهگشا و کارساز باشد.

دین اسلام برای همة ابعاد وجودی انسان و شئون مادّی و معنوی زندگی او برنامه ارائه کرده است. پس می‌تواند مدار زندگی بشر قرار گیرد و پاسخگوی نیازهای جسمی و روحی، فردی و اجتماعی انسان باشد.نهج البلاغه به دلیل اشتمال بر تعالیم جامع و مرتبط با حوزه‌‌های مختلف معرفتی، ازجمله عقائد و اخلاق، یکی از منابع اسلام‌شناسی است که قابلیت پاسخگویی به نیازهای معرفتی انسان را دارا می‌باشد، ازآن جمله، مسألة بصیرت دینی و رابطة دین‌مداری با آن است که در این کتاب به طور کامل تبیین شده است. دین‌مداری در نهج‌ البلاغه‌ به معنای بهره‌مندی از روح تعبّد و بندگی و ایجاد تلازم میان علم و عمل در عرصه‌ها و حوزه‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی است که این دو، شاخصة سوم دین‌مداری یعنی «بصیرت دینی» را موجب می‌شوند که خود، در تعامل متداخل با دو اصل تقوی (تعبّد) و ولایت‌پذیری، حمیّت و غیرت دینی را در وجود انسان دین‌مدار متجلّی می‌سازد.

داستان طالوت که در دل آیات 244-252 سوره بقره قرار گرفته، تعاملی پویا با سیاق خود و نیز برخی آیات سیاق‌های قبل و بعد از خود دارد؛ این انسجام درونی، با هدف انتقال پیام‌های اندیشه‌ای خاص در متنی کوتاه بوده است. داستان طالوت ضمن بیان مقطع مهمی از تاریخ بنی‌اسرائیل، قانون ایجاد تعادل از طریق دفع و غلبه در جوامع بشری را به‌عنوان مضمون و موضوع اصلی مطرح کرده است. مضامین فرعی و محتوای داستان، هریک در تعاملی پویا و فزاینده با موضوع اصلی قرار دارند. یکی از مضامین فرعی داستان، وجود تعادل میان تقدیر الهی و تدبیر انسان است؛ بدین معنی که برنامه خداوند، ایجاد تعادل در جوامع بشری است، اما خداوند انسان را مسئول دانسته و او را به اقدام مناسب در این زمینه مکلّف کرده است. این اقدام مناسب در گروی خصال بایسته‌ای همچون صبر، استقامت، تسلیم، توسل، توکل و تلاش است. ساختار ادبی داستان نیز به این ارتباط و تعامل پویای موجود میان موضوع و محتوا، مدد می‌رساند. گزینش واژگان، عبارات و جملات، بهره‌گیری از عناصر نمایشی، استفاده از سبک‌های بیانیِ انسجام‌دهنده، شخصیت‌پردازی‌های شخصیت‌های اصلی و فرعی داستان، همچنین بیان بجا و مناسب عاقبت داستان و تصریح بر موضوع اصلی به‌صورت پی‌نوشت در آخرین آیه‌ این داستان، مؤلفه‌های ساختار ادبی داستان هستند که در خدمت پیام‌های اندیشه‌‌ای آن بوده و آن‌ها را به ذهن مخاطب القا کرده و تأکید و تثبیت می‌نمایند.

نقد و بررسی و پاسخگویی به آراء خاورشناسان در خصوص قرآن کریم، همواره یکی از دغدغه‌های قرآن‌پژوهان مسلمان بوده است. در اعتقاد مسلمانان، قرآن کلام الهی است و کلام و متن آن از حجیت کامل برخوردار است؛ امّا مستشرقان ضمن عدم پذیرش این مطلب، شبهاتی را درباره متن قرآن کریم مطرح می‌کنند. ازجمله شبهات مستشرقان این است که تکرار آیات قرآن را دلیلی بر غیر وحیانی بودن قرآن دانسته­اند؛ زیرا به‌باور آنان، تکرار در قرآن موجب آشفتگی، عدم انسجام و ابهام در متن قرآن شده است. چنین استنتاجی مسبوق به عوامل متعددی است از جمله: پیش‌فرض غیروحیانی بودن قرآن، مراجعه ناقص به قرآن، برداشت سلیقه­ای از متن قرآن و بی‌توجهی به شیوه‌های بیانی و اهداف تربیتی قرآن کریم از تکرار آیات؛ زیرا اهداف تربیتی، تعیین‌کنندۀ شیوه­های بیانی قرآن، آن هم مطابق با مقتضای حال مخاطبان و موقعیت‌های بیانی کلام است. ازآنجاکه هدایت و تربیت از اهداف مهم قرآن کریم است، تکرار به‌عنوان یکی از شیوه‌های کارآمد تربیت در قرآن مورد اهتمام قرارگرفته و اهدافی همچون تحریک و تحریض، تنبیه و تذکر، تثبیت، تلقین، تهدید، هشدار و الگوسازی را مورد توجه قرارداده است. آنچه می­توان گفت این است که تکرار یک موضوع، در هر موضع، رسالتی ویژه برعهده داشته و هدفی خاص را پی می‌گیرد که تنها با شناخت زبان قرآن ولطایف و اشارات آن و نیز درک اهداف و شیوه­های بیانی قرآن می­توان بدان راه یافت.در این پژوهش، گردآوری اطلاعات به روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای همراه با تحلیل محتوا است.

اعتقاد به اصلاح عقاید و نحوه معاش انسان در عصر ظهور منجی موعود مستند به آیات قرآن کریم و روایات مرتبط با ظهور منجی می باشند و توجه به دلالت های این سیاق ها و سیاق های مرتبط با آنها این حقیقت را تبیین می سازد که غلبه و سیطره کامل دین الهی، غایت ارسال رسول خاتم(ص) و به تبع آن غایت ارسال رسل الهی می باشد. غلبه دین الهی نیز به تحقق توحید حقیقی و بی شائبه و نیز حاکمیت عدالت اجتماعی و برقراری امنیت همه جانبه در حیات انسان می انجامد که بر اساس آیات قرآن کریم همه این مختصات تحقق یافته در زمان ظهور، در حقیقت تحقق یافتن آرمان های همه پیامبران الهی می باشد.

»اخلاق«مقوله ای است که بخش مهمی ازآموزه های ادیان آسمانی را تشکیل می دهد و علمای علم اخلاق،صفات وافعالی راکه انسان رادر رسیدن به سعادت یاری می رسانند،فضایل اخلاقی گفته اند.فضایل اخلاقی در اسلام و مسیحیت به عنوان دو دین بزرگ وحیانی مورد توجه بسیار قرار گرفته است.اشتراکات این دو دین،در محدودە فضیلت های اخلاقی که درمهم ترین منابع اخلاقی آن ها،یعنی اناجیل اربعه و قرآن کریم نمودار است،بیان گر این واقعیت است که آن ها دارای منبع وریشه مشترکی هستند.از طرفی با مقایسه فضایل اخلاقی دراناجیل اربعه وقرآن کریم،برتری و جامعیت قرآن کریم بر اناجیل اربعه در این حوزه آشکار می شود.