آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آموزش جنسی یکی از موضوع های مهم در حوزه تربیت است و در چگونگی شکل گیری شخصیت انسان نقش مهمی داشته، بر افکار، عواطف و رفتارهای انسانی تاثیرگذار است. با وجود اهمیت این موضوع،‌ به ویژه در کشور ما، برنامه های آموزشی مدون و مناسبی در این زمینه وجود ندارد و اغلب نوجوانان آگاهی های جنسی را از منابع نامناسب و با روش های نادرست کسب کرده،‌ اطلاعات کافی درباره این موضوع ندارند در کشورهای غربی نیز با وجود آموزش های جنسی متنوع به نظر می رسد که هنوز، بسیاری از نوجوانان فاقد آگاهی های لازم در این زمینه اند.هدف مقاله حاضر بررسی اهداف، اصول، محتوا، شیوه ها و فواید آموزش های مناسب جنسی در فرهنگ اسلام و تحقیقات روان شناختی است. در این مقاله، با بررسی متون اسلامی و پیشینه مطالعات روان شناختی،‌ اهمیت و ضرورت آموزش های جنسی، روش ها و منابع مناسب آن و پیشگیری از انحرافات جنسی بررسی و در پایان، به نتیجه گیری درباره آموزش های جنسی پرداخته شده است.

موضوع راهکارهای تربیتی زمینه ساز ظهور از دغدغه های مهم مکاتب فرهنگی، ادیان آسمانی و به ویژه دین اسلام است. هدف نوشتار حاضر، بررسی تعدادی از راهکارهای تربیتی است که در احادیث به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به عنوان زمینه ساز ظهور پرفروغ مهدوی مطرح شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم برای نیل به اهداف پژوهش، منابع حدیثی موجود و مرتبط با راهکارهای تربیتی زمینه ساز ظهور با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع جمع آوری شده و با شیوه های کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از راهکارهای تربیتی مورد تاکید در این پژوهش می توان به تمهید شرایط رشد شخصیت افراد، معرفی تجربیات و الگوهای برتر مهدوی، فرهنگ سازی مهدوی و آسیب شناسی با هدف آسیب زدایی اشاره کرد.

بر اساس گزارش قرآن کریم، جامعه اسلامی عصر رسالت، با وجود روح اسلام و نَفَس ملکوتی پیامبراکرم (ص)شاهد نابه‌هنجاری‌ها وکژرفتاری‌هایی چون بدحجابی، تعرض به زنان و ایذاء آنان، روابط پنهانی با جنس مخالف، چشم‌چرانی و زنا و... بوده است. پیامبر اکرم(ص) با فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی و ارائه راهکارهای دفعی و تدریجی، نسبت به نابه-هنجاری‌های جنسی زمان خود واکنش نشان داده و با اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، راه‌های صحیح تعامل با این غریزه را تبیین نمودند. قرآن کریم و پیامبراکرم نیرومندی این غریزهو ضعف انسان در برابر آن و جاذبه فوق العاده‌اش را یادآور شده و بر لزوم ارضاء آن، تأکید نموده‌اند. در دین مقدس اسلام، عزوبت و بی‌همسری نکوهش شده و از سرکوب این غریزه به شدت منع شده است. قرآن کریم و پیامبراکرم(ص)، تنهاروش صحیح ارضاء این نیاز را در قالب ازدواج دانسته و نسبت به این پیوند مبارک، تشویق فراوان به عمل آورده و برکات فراوانی را برای آن برشمرده‌اند. به فراهم آوردن اسباب و امکانات ازدواج برای بی‌همسران توجه خاص نموده و برای تسهیل هرچه بیشتر در انجام این امر، به حداقل‌ها در تشریع ازدواج اکتفا کرده و با آداب و سنن سخت و دست و پاگیر جاهلی مقابله و آنها را اصلاح و یا جایگزین نموده‌اند. جهت بالابردن کیفیت بهره‌مندی از لذت مشروعو حلال به آموزش مهارت‌های صحیح جنسی پرداخته و زوجین را به رعایت حقوق متقابل جنسی یکدیگر توجه داده و اجر و پاداش فراوانی را بر عمل زناشویی مقرر فرموده‌اند. برای افرادی که به هر دلیل امکان ارضاء مشروع و مطلوب برای آنان فراهم ‌نشده نیز راه‌هایی را، جهت تعدیل این غریزه، بیان نموده است. در راستای پیشگیری از نابه‌هنجاری‌ها و انحرافات جنسی نیز به همگان دستور داده نگاه خود را کنترل و از چشم‌چرانی دوری نمایند. پرورش فضایل اخلاقی مانند عفاف و پاکدامنی، حیاء و غیرت، تقویت روح ایمان، حجاب و پوشش مناسب، پرهیز از خودآرایی و خودنمایی و خلوت با نامحرم را به عنوان راه‌هایی برای جلوگیری از مفاسد جنسی مطرح کرده است. همچنین مجازات‌های سنگینی برای مجرمین جرائم جنسی قرار داده تا بزهکاری‌ها در این عرصهتکرار نشود و از اینگونه معضلات جلوگیری به عمل آید.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تربیتی صله رحم و تاثیر آن در سلامت روانی افراد است. روش پژوهش در این تحقیق بررسی پیشینه های موجود در متون اسلامی و روان شناسی با استفاده از استقصای کلمات و تحلیل آنها با استفاده از روش تحلیل محتوا بوده است. برای بررسی تحقیقات روان شناسی در این زمینه از روش بررسی تحلیلی پیشینه های موجود استفاده شده است.در این تحقیق مفهوم صله رحم و آثار و پیامدهای آن در متون دینی و در تحقیقات روان شناختی بررسی شده است. بررسی متون حدیث اسلامی نیز نشان می دهد نوع خاصی از این ارتباطات تحت عنوان صله رحم مورد تایید خاصی قرار گرفته است و به نقش آن در سلامت روانی افراد پرداخته شده است. در احادیث اسلامی فواید بسیاری برای صله رحم ذکر شده است که از آن جمله یادگیری رفتارهای شایسته، رشد روحیه حمایت اجتماعی و تعاون، افزایش عواطف انسانی، کمک به سلامت روانی ارحام و ارتقای سطح امید به زندگی، و طولانی شدن عمر، زیاد شدن روزی، دفع شدن بلا و پاکیزه شدن اعمال و رشد معنوی است. تحقیقات روان شناسی علمی نشان داده است که ارتباط رضایت بخش و یادآوری دوستان و خویشاوندان علاوه بر فواید معنوی و روحانی،‌ فواید روانی بسیاری دارد که از آن جمله می توان دستیابی به منبع حمایت اجتماعی، یادگیری مهارت های اجتماعی از طریق یادگیری مشاهده ای و پرداختن به ارتباطات مناسب، خود نظم دهی رفتارها در خلال ارتباط صحیح با دیگران را بر شمرد. صله رحم موجب بالا رفتن مقاومت افراد در مقابل فشارهای روانی گشته و باعث کاهش بیماری های قلبی - عروقی و روانی می شود. این یافته ها با یافته هایی که در این پژوهش از مصاحبه با افراد به دست آمده، مطابقت دارد.

هدف این پژوهش، بررسی هنجارهای قرآنی و رواییِ ناظر به مراحل پنج‌گانه فرایند ارتباط گفتاری با رویکرد اخلاقی است. در پژوهش حاضر این مسئله‌ بررسی می‌شود که «با نظر به مبانیِ اخلاقی ‌ـ ‌تربیتی و با کاوش در آموزه‌های اسلامی، چه هنجارهایی می‌توان برای هر مرحله از فرایند ارتباط گفتاری یافت؟» روش تحقیق، براساس روش گردآوری اطلاعات، «کتابخانه‌ای» و بر پایه نحوه ارائه و پردازش اطلاعات، «اسنادی و تحلیلی‌ ـ‌ استنتاجی» است. برپایه یافته‌های تحقیق، در هر دو معنای فرایند («وسیع» و «خاص»)، در اخلاق اسلامی برای همه مراحل پنج‌گانه ارتباط گفتاری (پیش از آغاز، آغاز، جریان، پایان، پس از پایان) هنجارهای مشترکِ انسانی و ویژه ایمانی مقرر شده است. اندیشیدن پیش از آغاز، اعتمادآفرینی و مهرورزی در مرحلۀ آغاز، استوارگویی در مرحلۀ جریان، تکریم و سپاسگزاری در مرحلۀ پایان، و محاسبه و بازخوردگیری پس از پایان، محورهای اصلی این هنجارهاست. هدف این هنجارها تأمین سلامت و بهبود ارتباطات، خاستگاه آنها معارف توحیدی و ریشۀ آنها سرشت الهیِ آدمی و نهاد اخلاقی اوست.

مبنا بودن فطرت برای تعلیم و تربیت مطمح نظر خاص بسیاری از اندیشمندان بزرگ اسلامى است. در این تحقیق، کاربرد فطرت به مثابه مبنای تعلیم و تربیت انسان از منظر علامه مصباح یزدی و با تأکید بر آیات و روایات بررسی شده است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. نتایج این تحقیق عبارت است از: 1. فطرت انسان مزین به ویژگی های درخشنده ای از حقیقت جویی و علم به خوبی ها و بدی ها و گرایش های شفافی است که از درون شکفته می شود و مسیر حیات سعادتمندانه بشر را ترسیم می کند. 2. انسان حتی در امیال به ظاهر مشترکش با حیوان، دارای ویژگی های خاصی است که مخصوص انسان است و حیوان در آن اشتراک ندارد. 3. تعلیم و تربیت اسلامی ـ تماماً ـ هماهنگ با فطرت است. 4. فطرت کاربردهای زیادی در زندگی آدمی دارد؛ ازجمله مبنای تعلیم و تربیت است و تعیین اهداف تربیتی و کشف اصول تربیتی از آن، مسیر حرکت به سوی سعادت را ترسیم می نماید. 5. استاد مصباح ویژگی های طبیعی شناختی و گرایشی انسان را مبانی تعلیم و تربیت دانسته است که به صورت گزاره های خبری مطرح می شوند. 6. درک فطری انسان از بایدها و نباید ها ارزشی حصولی نیست، بلکه حضوری است.

پژوهش‌های طولی در حوزه دینداری، که با روش‌های کمّی صورت گرفته، نشان می‌دهد که در دهه اخیر سطح دینداری در جامعه روند کاهشی داشته است. این یافته‌ها تلویحات چندی دارد که یکی از آنها ضرورت مداخله قوی برای رشد و توسعه دینداری است. پژوهش حاضر برای پاسخ به نیاز کنونی به ‌منظور ساخت بسته آموزشی مهارت‌های زندگی در بستر ارزش‌های دینی جهت استفاده در محیط دانشجویی و تسهیل فرآیند تقویت دینداری در دانشجویان انجام گرفته است. روش: در راستای تحقق هدف فوق، با استفاده از الگوی جهانی بهداشت و منابع اسلامی، برنامه‌ای 10 جلسه‌ای تدوین شده و اثربخشی آن در گروه نمونه‌ای پانزده‌نفری از دانشجویان دانشگاه تهران بررسی شده است. در جمع‌آوری داده‌ها، از دو ابزار مقیاس کوتاه دینداری برای جمعیت دانشجویی (خدایاری‌فرد و همکاران، 1392) و مقیاس مثبت‌نگری (خدایاری‌فرد و همکاران، 1391) استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه‌گیری‌های مکرر نشان داد که نیم‌رخ دینداری گروه در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت آماری معناداری داشته و اندازه اثر آن متوسط است؛ همچنین، بررسی اثر بین‌آزمودنی نشان داد که دو مؤلفه باور و عواطف دینی به‌ طور معناداری افزایش یافته، ولی رفتار دینی تغییر نکرده است. از سوی دیگر، نتایج حاکی از آن بود که نمودار مثبت‌نگری گروه در بین دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت آماری معناداری داشته و اندازه اثر آن بالا است. نتیجه: بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که امکان افزایش برخی از مؤلفه‌های دینداری با استفاده از برنامه حاضر وجود دارد ولی برای مهیاکردن امکان اعتلای «رفتار دینی» به‌ طور خاص، باید تغییراتی در برنامه ایجاد شود.

ابن سینا به طور خاص در کتاب تدابیر المنازل او السیاسات الاهلیه به مسأله تعلیم و تربیت می پردازد. شهید ثانی در کتاب منیه المرید فی آداب المفید و المستفید به طور کامل و دقیق در خصوص مسأله مهم تعلیم و تربیت سخن گفته است. در این میان دو نگرش کلی در آثار مربوط به تعلیم و تربیت بیشتر نمایان است. یکی نگرش فیلسوفان است که از مابعد الطبیعه متأثر است و مسائل عمده تعلیم و تربیت را از منظر فلسفی ارائه می دهند و منبع معرفتی، فیلسوف عقل است؛ گروه دیگر عالمانی هستند که منابع معرفتی خود را از عقل، قرآن و سنت گرفته و با نگرشی دینی به تبیین تعلیم و تربیت پرداخته اند.در این میان بوعلی سینا برای معلم جایگاه مهمی در سیستم آموزش و پرورش قائل است و معتقد است که معلم، الگوی رفتاری کودکان است و آنان از رفتار او نسخه برداری و در زندگی خودعمل می کنند.شهید ثانی نیز اصول و روشهای تعلیم و تربیت را در سه گروه مطرح می کند.1) اصول و روشهایی که معلم و آموزگار باید آنها را رعایت کند.2) اصول و روشهایی که متربی و آموزنده باید آنها را رعایت کند.3) اصول و روشهایی که هم معلم و هم متعلم رعایت آنها را باید پاس بدارند که در این پایان نامه این شباهت ها و تفاوت ها را بررسی می کنیم.

این رساله به زبان عربی تدوین شده است. موضوع اصلی رساله تاریخ قرآن است که از مسائل مهم علوم قرآنی و معارف اسلامی به شمار می رود. اهمیت بحث از تاریخ جمع آوی قرآن در این است که ضمن تحقیق در این مساله مهم تارخی، اعتبار قرآن و مصونیت آن از تحریف نیز اثبات گردد. علت انتخاب موضوع این بوده است که با رجوع به منابع اولیه حدیثی و تاریخی و بدور از ذهنیتهای قبلی، بررسی جامعی انجام شود و تحقیقات ارزنده ای که تا کنون صورت پذیرفته کاملتر گردد. تحقیق با مراجعه به منابع اولیه از کتب حدیثی، تاریخی، قرآنی آغاز گردید و اطلاعات لازم گردآوری شد. محور اصلی در این باب مطالعه روایات منقول بود. که به دو دسته کلی تقسیم شده اند: گردآوری قرآن بین الدفتین در زمان خود پیامبر انجام گرفته است، جمع آوری قرآن در عهد خلفا انجام شده است. مساله مورد بحث این است که آیا جمع آوری قرآن بین الدفتین با همین ترتیب و سور در زمان خود رسول صورت پذیرفته است و یا آنکه بعد از رحلت پیامبر این کار توسط خلفا انجام شده است. هفت دلیل بر نظریه اول آورده شده است: یک - با در نظر گرفتن هدف رسالت پیامبر و اهتمام آن حضرت به تعلیم قرآن و امر به قراءات، حفظ و کتابت و مصون نگهداشتن آن از تحریف، داشتن کاتبان مخصوص تعهدات و دیون و صدقات و کاتبان وحی معقول نیست که آن حضرت قرآن را به صورت متفرق و پراکنده رها بگذارد و دار دنیا را وداع گوید دوم. صریح روایات متعددی بر این است که پیامبر چیزی جز مجموعه قرآن جلد شده بعد از خئد نگذاشت. سوم. در روایات زیادی آمده که پیامبر کلمه مصحف را به قرآن اطلاق کرده اند. چهارم . در روایات زیادی آمده که پیامبر افراد را به تدوین و جمع آوری قرآن تشویق می کردند و .... برای گردآوری قرآن در زمان خلفا هم دلایلی ذکر شده است اول. روایات زیادی که مدلول آنها این است ه قرآن در زمان خلفا جمع آوری گردیده است. دوم انتظار ورود نسخ سوم . عدم فرصت کافی برای جمع آوری قرآن در زمام پیامبر. و ... .در خاتمه به کار عثمان در رفع اختلاف قراءات پرداخته شده و ثابت شده است که وی قرآن را جمع آوری نکرده است، بلکه مردم راه بر همان قراءات پیامبر متحد ساخته است./

علی رغم همه دستاوردهای دانش بشری هنوز هم آرامش روحی و سلامت روان مهم ترین گم شده انسان ها است که توسعه علوم نتوانسته برای آن راه حلی در خور بیابد. به نظر ما علت عمده این ناکامی در شناخت نادرست ویا ناقص از ابعاد وجودی انسان و نیازهای اوست. صرف نظر از اینکه آیا قرآن در برگیرنده راه حل های لازم برای تمام مشکلات مختلف بشری در عرصه های گوناگون است یا نه؟ ولی قدر مسلم این است که برای درمان دردها و مشکلات روحی پیام دارد؛ زیرا اصولا برای تأمین سعادت انسان و سلامت و کمال او نازل شده است. اهمیت این مسأله از یک سو و توجه جدی قرآن به تأمین این نیاز از سوی دیگر، مرا بر آن وا داشت که به تأمل در ایات نورانی قرآن بپردازم وتوشه هایی از این سفره رحمت الهی بردارم. در این رساله ابتدا در یک فصل جداگانه به بیان کلیاتی از بهداشت روانی، مانند تعریف بهداشت، روان، بهداشت روانی، و بیان موضوع، هدف و اهمیت آن و نیز به تبیین جایگاه بهداشت روانی در متون اسلامی پرداخته ام. در فصل دوم به یک مطالعه تطبیقی پیرامون انسان و روان او از دیدگاه فلسفه، عرفان و دانشمندان علوم تجربی و قرآن دست زده ام. در حالی که فلاسفه جوهرة انسان را عقل و نیروی تفکر او می شناسند و عرفا حقیقت او را مربوط به (دل) او دانسته و می گویند دل مرکز عشق الهی است؛ برخی از دانشمندان علوم تجربی اصولا انسان را فاقد طبیعت و فطرت اولیه می دانند و برخی دیگر او را ذاتا بد سرشت معرفی می کنند. ما در این فصل دیدگاه های مختلف در این عرصه را مورد ارزیابی و نقد و در نهایت نگاه قرآن به این مسأله را تشریح کرده ایم.در فصل سوم به مطالعه تطبیقی مفهوم سلامت و بیماری روان ازمنظر علوم روانشناسی و روان پزشکی و نیز از دیدگاه قرآن پرداخته و نشانه های قلب سلیم و روان ناسالم را مورد بحث قرار داده ایم و اجمالا می توان گفت که بیماری روانی از نگاه قرآنی حوزه ای وسیع تر از روانشناسی دارد، یعنی بیماری هایی از قبیل نفاق و دورویی، دروغگویی، حسادت، تکبر، بدگمانی ومانند آن، از نگاه قرآن بیانگر بیماری روح و اختلالات روانی است و حتی در فردی که از مشاهده درد و رنج دیگران هیچگونه احساس تأثر و همدردی نکند، باز از وجود نوعی بیماری روحی حکایت می کند. در فصل چهارم عوامل تهدیدکننده سلامت روان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در کنار عواملی از قبیل استرس که امروزه بیشترین آسیب را به سلامت روان وارد می سازد، عوامل دیگری همچون ترس، نگرانی، ناامنی، ناامیدی، حس حسادت، هیجانات ناشی از خشم را مورد بررسی و مطالعه قرار داده ایم. در فصل پنجم از اهمیت پیشگری در تأمین بهداشت روانی سخن به میان آمده و این نکته اثبات شده است که در برنامه تربیتی قرآن سعی بر آن است که افراد از همان دوران کودکی و تکوین شخصیت، مورد حمایت و مراقبت جدی والدین و اطرافیان قرار گیرد تا بعدا دچار مشکلات روحی نشود. و بالاخره در فصل ششم که عمده ترین فصول پایان نامه را تشکیل می دهد، طی دو بخش مستقل و جداگانه عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی واجتماعی مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است. در بخش نخست، نوزده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی و در بخش دوم از ده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روان اجتماعی بحث شده است/