آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آیه الله عبدالحسین طیب اصفهانی در تفسیر وزین اطیب البیان از تفاسیر معاصر شیعه، با بهره گیری نسبتا گسترده از احادیث معصومین(ع) به تبیین معارف قرآنی و غالبا دفاع از مبانی و اصول کلامی و اعتقادی شیعی برآمده و علاوه بر نقد و بررسی اسناد بسیاری از روایات ، به نقد و تحلیل محتوایی و متنی آنها نیز پرداخته است. اولین مرحله نقد متنی، بررسی صدور یا عدم صدور آن متن از معصوم(ع) است که به عبارتی واقعی و یا احتمالا جعلی بودن آن را اثبات می کند. از مهم ترین ملاک های مفسر اطیب البیان در تبیین صحت صدور متن روایات می توان به، عدم مخالفت متن حدیث با قرآن کریم، عدم مخالفت متن حدیث با عقل، عدم مخالفت متن حدیث با سنت قطعی، عدم مخالفت متن حدیث با گزارش های مسلم تاریخی و عدم متن حدیث با مبانی کلامی شیعه اشاره نمود. در مواجهه با احادیث متعارض نیز آیه الله طیب روایاتی را که با قرآن کریم هماهنگ و یا به معصوم(ع) منتسب هستند، بر روایات مخالف آن ترجیح می دهد.

یکی از منابع تفسیر قرآن روایاتی است که از معصومان (ع) و صحابه به دست ما رسیده است. در طول تاریخ تفسیر نیز برخی مفسران تنها با تکیه بر روایات به تفسیر پرداخته، به گونه ای که تفاسیر آنان به تفسیر روایی مشهور شده است. در مقابل ، در قرن پانزدهم، بهره گیری از روایت در برخی از تفاسیر قرآن رو به کاهش نهاده، تا جایی که به تفریط در این باره متهم شده اند

اسلوب تقدیم و تأخیر در اغلب مباحث بلاغی ودلالی مورد توجه دانشمندانعلم معانی و تفسیر بوده است و این توجه در کنکاش در جنبه‌های مختلف تقدیم و تأخیر در قرآن کریم متجلی است. بلاغیون از جنبه‌ی معنا اهتمام وافری به این موضوع داشته‌اند و مفسران بیشتر به جنبه‌ی دلالی پرداخته و در آن متعمق شده‌اند. نگارنده در این پژوهش در هر دو وادی یعنی معنا و دلالت کنکاش نموده و به کشف اسرار آیات و بیان قرآن در تقدیم و تأخیر پرداخته است. در این پایان نامه پس از اشاره به کلیات بحث موضوع در دو فصل بررسی شده است، در فصل دوم به مواردی اشاره شده است که همواره در بیان قرآنی مشمول تقدیم می‌شده‌اند و در فصل سوم به اسرار بیانی در باب مواردی پرداخته که گاهی مقدم می‌آیند و گاهی موخر می‌شوند. پایان بخش این مطالعه نتایجی است که مهمترین آنها اشاره به سیاق کلام است که در اغلب موارد اقتضای تقدیم و تأخیر الفاظ را دارد. روش مطالعه تحلیلی توصیفی مورد استفاده قرار گرفتهو در برخی موارد از روش آماری بهره‌گیری شده است.

چکیدهبدون شکمهم ترین راه دستیابی به احکام و سایر معارف الهی، پس از قرآن، سنت پیامبر9 و امامان معصوم: است، که در قالب هزاران حدیث در کتب متعدد روایی به ما رسیده است. بنابراین حدیث به عنوان دوّمین منبع تشریع، محل رجوعمسلمانان قرار گرفته و از حجیّت و اعتبار خاصی برخوردار است. آنچه در قرار گرفتن حدیث در این جایگاه و اعتبار بخشی به آن نقش اساسی ایفا می کند، فهم درست حدیث است؛ چرا که فهم نادرست از حدیث نه تنها جایگاه آن را زیر سوال می برد، بلکه چهر? دین را مشوش ساخته و از اعتبار آن می کاهد. در همین راستا و به منظور دستیابی به این هدف دانشمندان اسلام اصول و قواعد و انواع مختلف علوم حدیث را بنیان گذاری کرده تا با بکارگیری آنهابتوان به فهم درست احادیث نایل آمد. یکی از علومی که به درک معانی و مقصود واقعی احادیث کمک می کند، علم مورد صدور یا اسباب ورود حدیث است. این علم از آن جهت بر فهم احادیث موثر است که پاره ای از احادیث بر اثر وقایع، شرایط و زمینه های خاصی از معصوم7 صادر شده اند، و بی توجهی به آنها موجب سوء فهم احادیث و یا فهم ناقص بسیاری از روایات شده است. مورد صدور احادیث گاه در متن آنها وجود دارد و گاه در متن آن دیده نمی شود و یا تنها در برخی از طریق آن آمده است، علاوه بر آن سبب صدور پاره ای از روایات به وسیل? روایات دیگر بیان شده است. علم اسباب ورود حدیث به دلیل اهمیّت و نقشی که در فهم و درک معانی احادیث دارد، از صدر اسلام تا کنون کم و بیش مورد توجّه محدّثان و محقّقان علوم اسلامی بوده است. هر چند در مقایسه با اسباب نزول قرآن و یا حتی بسیاری از علوم حدیث، اهتمام اندکی به آن شده است. در این پژوهش ضمن اصطلاح شناسی و تعریف مورد صدور حدیث به بیان پیشینه آن و نیز تأثیری که سبب صدور بر فهم احادیث می گذارد و همچنین شیوه یافتن مورد صدور احادیث و کاربردهای آن می پردازیم

متون حاکی از سیره و سنت معصومین (ع) در گذر زمان به دلایل گوناگون از تغییر و تحریف بر کنار نمانده و بهره برداری از آن نیاز به پیرایش و تحلیل عالمانه دارد، محدثین غالبا درتشخیص صحت و سقم سنت وسیره منقول ،مکتوب و منسوب به معصومین(ع) تنها به نقد خارجی و ارزیابی اسناد حدیث اکتفا نکرده، بلکه با توجه به تشویق‌ها و ترغیب‌های قرآن کریم و رهنمودها و ارشادهای معصومین(ع) و همچنین براهین عقلی و روش‌های علمی به نقد و ارزیابی متون روایات پرداخته اند.به منظور کشف وتنظیم این مبانی و با توجه به تبیین اصل صدور حدیث و کشف اخبار و روایات جعلی به عنوان یکی از مراحل چهارگانه نقد متون حدیث، معیارها و ملاک‌های:« عدم مخالفت متن حدیث با قرآن، عدم مخالفت متن حدیث با سنت قطعی، عدم مخالفت متن حدیث با تاریخ مسلم و ... » ، در این رساله بررسی گردیده و سنت و سیره دروغین با استفاده از این معیارها مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. مراحل سه گانه بعدی درنقدروایات تاریخی، یعنی بررسی جهت صدورحدیث، بررسی موردصدور حدیث و بررسی دلالت متن هریک به تنهایی تحقیقی جداگانه را می طلبد.

هدف پژوهش : تحلیل و مقارنه مسائل و احکام شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی. روش پژوهش : با استفاده از روشهای تحقیق بنیادی و نظری و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای. طرح پژوهش : این پژوهش به دو بخش شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی تقسیم گردیده و در هر بخش جداگانه به جزئیات امر پرداخته شده است. نتیجه کلی : اصول کلی بسیاری از جزئیات مسائل و احکام شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی مشترک است.‬

سنّت پیامبر اکرم(ص)بعد از قرآن کریم،دومین منبع برای شناخت اساسی دین اسلام است.اکتفا نمودن به یکی از این دو منبع به تنهایی،نمی تواند انسان را به شناخت درستی از دین اسلام برساند.زیرا قرآن که راهنمای بشر است، کلام پیامبر(ص)را همان وحی الهی و به دور از هر گونه هوی و هوسی معرفی می کند.بخشی از آنچه در منابع روایی آمده، روایاتی است که در مناقب برخی از صحابه و طعن برخی دیگر آمده است. اين روايات مي توانند از صحّت و اعتبار برخوردار باشند و يا اين كه مجعول و تحريف شده باشند. نکته ی قابل ذکری که درباره ی روایات مناقب و مطاعن باید دانست این است که روش دروغ پردازان در جعل این گونه روایات، توجّه نمودن به ویژگی های خاصّی از فرد مورد ستایش و یا مورد طعن است که آن شخصیّت به کلّی فاقد آن هاست و با نگاهی به تاریخ سیره و زندگی این افراد خلاف آن ثابت خواهد شد.شاید بتوان گفت که بیشترین میزان جعل و تحریف روایات مناقب و مطاعن در دوران حکومت بنی امیّه و با پرچمداری معاویه صورت گرفت.وی در پیشبرد مقاصد شوم خود از هیچ تلاشی دریغ نمی ورزيد و در این راه از هروسیله ممکن استفاده می نمود تا انتقام پدران خود را از پیامبر(ص)و خاندان پاکش و به ویژه امیرمؤمنان،علی(ع)بگیرد.بنابراین با توجّه به این كه احاديث تحریف شده و جعلي در منابع روایی وارد شده است و نزد شیعه و اهل سنّت مورد استناد قرار مي گيرند،و همچنين به علّت اهميت نقد و ارزیابی اخبار،لازم است که این منابع مورد بررسی قرار گیرند تا با مشخص شدن صحّت و سقم روایات، بتوان به شناخت روشنی از تاریخ اسلام دست یافت. لازم به ذكر است كه در بررسي روايات مناقب و مطاعن بيشتر به روايات تحريف شده و مجعول پرداخته ايم.

آیه69/ زمر به واژه "اَشرَقَت" و درخشش احساس حضور خداوند در قیامت اشاره و آن را تشبیه به طلوع خورشید از مشرق زمین و روشن شدن آن با این نور می نماید. مفسران فریقین دیدگاه های متفاوتی درباره آن بیان کرده اند، از جمله، "کنار رفتن حجاب ها، برپایی حق و برهان، عدل، روشن شدن زمین با نور چهره مؤمن، قیام امام، نور خداوند و ... ". ابتدا و خاتمه آیه هم، با اثبات عدالت و نفی ظلم همراه است. طبقات مختلفی از مفسران فریقین، محدّثان، متکلمان، فیلسوفان و عرفا، به تأویل آیه، یا تفسیر و برخی به معنای لغوی عبارت بسنده کرده اند، اما به بیان واحدی درباره آن نرسیده اند. با این وصف آیه مذکور جزء آیات دارای اختلاف قرائات، یا ازجمله آیاتی که مفسران فریقین از زاویه و دید خاص به آن نگریسته؛ نمی باشد. آشکار شدن انحصار ربوبیت خداوند بر تمام انسانها، که شواهدی دال بر آن وجود دارد و هیچکدام از مفسران این دیدگاه را بیان نکرده اند و نیز کنار رفتن پرده ها و حجابها و آشکار شدن حقایق امور در رستاخیز که برخی از مفسران آن را گزینش کرده اند، دو وجه ارجح این نوشتار است که سعی شده با استناد به سیاق آیات و روایات، دیدگاه نزدیک به مراد خداوند از عبارت مذکور به دست آید.

این پایان‌نامه مشتمل بر چهار فصل می‌‌باشد که در فصل کلیات به بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی عدل و مفاهیم مرتبط با آن و همچنین با توجه به اینکه عدالت فضیلتی اخلاقی است به بررسی ماهیت اخلاق فضیلت و اینکه عدالت به عنوان ام الفضایل می‌باشد و تقسیم عدالتبه فردی و اجتماعی پرداخته شده است. در فصل دوم به بیان اعتدال در آیات و روایات، دیدگاه‌های اخلاق-شناسان درمورد اعتدال قوای نفسانی یا همان عدالت فردی، دیدگاه های اندیشمندان غربی و همچنین اعتدال از دیدگاه امام علی (ع) و فوائد اعتدال و مهم‌ترین عوامل به وجود آورنده اعتدال (خودشناسی- جهان‌بینی و رابطه دنیا و آخرت) پرداخته شده است. در فصل سوم پایان نامه به بیان نظرات سه تن از اندیشمندان غربی (افلاطون، ارسطو، جان راولز) در زمینه عدالت اجتماعی و همچنین دیدگاه های سه تن از اندیشمندان اسلامی (فارابی، امام خمینی(ره)، شهید مطهری) در حوزه عدالت اجتماعی و عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) در زمینه های سیاسی، اقتصادی، قضاوت و داوری و برخورد با دشمن پرداخته شده است. و بیان شده که مهم ترین عوامل تحقق عدالت اجتماعی 1- رهبر و حاکم عادل، 2- کارگزاران عادل، 3- مردم عدالت خواه می باشند. و اینکه عدالت فردی امام علی (ع) عامل عدالت اجتماعی او بوده است. در فصل پایانی این پایان نامه به رابطه بین عدالت اجتماعی و عدالت فردی و تأثیر عدالت فردی بر عدالت اجتماعی و برعکس تأثیر عدالت اجتماعی بر عدالت فردی پرداخته شده و بیان گردیده که مهم ترین عامل تحقق عدالت اجتماعی، عدالت فردی است و اینکه تحقق واقعی عدالت فردی و اجتماعی در حکومت امام زمان (عج) رخ خواهد داد. در زمینه عدالت اجتماعی کتاب هایی چون" عدالت اجتماعی" از سید قطب و "علی (ع) صدای عدالت انسانی" از جرج جرداق و مقالاتی نیز از قبیل "از عدالت فردی تا عدالت اجتماعی" از خانم زهرا خزاعی عضو هیئت علمی دانشگاه قم و "عدالت فردی اساس عدالت اجتماعی" از محمود لطیفی/ نشریه ی حمایت و "عدالت فردی در اندیشه ی امام خمینی" از محسن ایمانی وجود دارد.