آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات قرن حاضر است که با رهبری مقتدرانه امام خمینی؟ره؟ و همراهی بی‌نظیر مردم با ایشان، به پیروزی رسید و توانست علیرغم بحران‌های متعدد در پرتو اندیشه‌های امامین انقلاب که ریشه در آموزه‌های اسلام ناب محمدی داشت، دستاوردهای کلانی در سطح داخلی و بین‌المللی کسب کند از جمله این مهم، دستاوردهایی است که در عرصه مهدویت کسب نموده است. از این رو این پژوهش با هدف تبیین دستاورد‌های انقلاب اسلامی در عرصه مهدویت با روش توصیفی _ تحلیلی و از طریق کتابخانه‌ای به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی است: دستاوردهای مهدوی انقلاب اسلامی در دیدگاه امامین انقلاب چیست؟ در پی پاسخ به این سوال پس از جستجو در نقطه نظرات امامین انقلاب این نتیجه حاصل شد که دستاورد‌های مهدوی انقلاب اسلامی که در ابعاد فرهنگی، اعتقادی و بین‌المللی است، عبارتند از: افزایش برنامه‌ها و مکان‌های مهدوی، افزایش امید در جامعه، تربیت مبلغان مهدوی، تغییر نگرش در آموزه­های مهدوی، بیدارسازی و آگاهی‌بخشی شیعیان جهان.

شناخت بخش مهمی از رویدادهای صدر اسلام در گروی شناخت قبایل عرب جاهلى و هنجارها و رویه های درونی و کشمکش های بین قبیله ای آنهاست. قبیله کنده یکی از قدرتمندترین قبایل یمنی قبل از اسلام است که به دلیل داشتن جنگاورانى نیرومند و جسور و سطح آگاهی رؤسای آن نقش آشکاری در تحولات سیاسی صدر داشت. نوشتار حاضر با واکاوی اطلاعات موجود در منابع اولیه چگونگی شکل گیرى، نسب، انشعابهای درون قبیلگی، دین، سرزمینهاى محل سکونت و مهمترین رویدادهای تاریخ این قبیله پیش و پس از ظهور اسلام را گزارش کرده است و سپس به چگونگی اسلام آوردن این قبیله و ریشه یابی ارتداد آنها پس از رحلت پیامبر(ص) پرداخته است. بخش پایانی مقاله نیز به بررسی نقش مثبت یا منفی برخی شخصیتهای نامدار این قبیله در تحولات سیاسی و اجتماعی نیمة نخست قرن اول هجری اختصاص یافته است.

علویان در طول تاریخ بر ضد حاکمان و قت قیام کرده‌اند، در شبه جزیره حجاز مردی از تبار علویان به نام حسین بن علی معروف به شهید فخ در سال 169 در مدینه قیام کرد هدف از قیامش را، امر به معروف و نهی از منکر، عمل به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) اعلام کرد. رسول خدا در زمان حیاتش از این قیام خبر داده بود و فرمود که اجر و ثواب یک شهید در منطقه فخ مانند دوشهید است. حسین بن علی و یارانش پس از تسلط بر شهر مدینه به طرف مکه رفتند، رسیدن آنان به مکه مصادف با ایام حج و حضور زائران خانه خدا بود، خلافت عباسی از ترس پیوستن مردم به آنان به وحشت افتاد و سپاهیانی فرستادجلوی آنان را در منطقه فخ گرفت، نبردی در میان آنان رخ داد، حسین بن علی و عده‌ای از یارانش به شهادت رسیدند. امام کاظم (ع) در باره او فرمود (( مضی و الله مسلما صالحا صواما آمرا بالمعروف ناهیا عن المنکر ما کان فی اهل بیته مثله )) گر چه برخی از آنان از این نبرد جان سالم به در بردند و درمناطق دیگر جهان اسلام با حکام عباسی به مبارزه پرداختند.

نوشته حاضر داراى یک مقدمه و پنج فصل و خاتمه مى‏ باشد. در فصل اول طرح تحقیق که مطالبى چون بیان مسأله، هدف، ضرورت و پیشینه تحقیق و سوالات اصلى و فرعى و فرضیه تحقیق بیان گردیده است. و سپس بحث مفاهیم و کلیات مورد توجه واقع ‏شده که ابتدا واژه ‏هاى مورد نظر و به کار رفته در این تحقیق، معنى و مقصود از آنان بیان شده است.فصل دوم با عنوان گزیده ‏هاى از زندگى و فضایل حضرت زهرا(س) مى‏ باشد که در آن به شرح زندگانى حضرت زهرا علیهاالسلام چون: ولادت، نام‏ ها و القاب و اوان خردسالى و ازدواج حضرت اشاره گردیده و با استناد به منابع حدیثى و روایى معتبر شیعه و اهل سنت از فضایل و عظمت حضرت زهرا چون: عصمت، کرامت، محدّثه بودن حضرت، علم و دانش و عبادت حضرت سخن به میان آمده و در ادامه جایگاه و منزلت حضرت صدیقه فاطمه زهرا علیهاالسلام در پیشگاه رسول خدا صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏آله و امام على علیه‏ السلام بیان گردیده است.فصل سوم با عنوان: رحلت رسول خدا و اوضاع اجتماعى سیاسى مدینه آغاز و با تشریح و بررسى فضاى سیاسى مدینه در هنگام در گذشت رسول خدا صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله و جناح‏ ها و گروه هاى موجود در آن و تلاش‏ هاى هریک براى دستیابى به خلافت و حکومت ادامه یافته و به تشکیل سقیفه و عدم مشروعیت آن اشاره گردیده و به موضعگیرى امام على علیه‏السلام پس از حادثه سقیفه، پرداخته شده است.فصل چهارم که بخش مهم این نوشته است با عنوان: نمونه‏ هاى از مواضع سیاسى عملى حضرت زهرا علیهاالسلام آغاز گردیده است، در این فصل ابتدا سیاسى بودن برخورد و اعتراضات حضرت زهرا علیهاالسلام مورد بحث و بررسى قرار گرفته و بدین مناسبت بحث فدک مطرح و مورد تحلیل قرار گرفته است. با اثبات اینکه برخورد و اعتراضات حضرت زهرا علیهاالسلام بر علیه خلیفه سیاسى و در دفاع از امامت و ولایت بوده است به نمونه ‏هاى عینى دفاع آن حضرت از ولایت پرداخته‏ ایم که در این مورد چهار نمونه مهم از موضعگیرى آن حضرت را برشمرده‏ ایم که عبارتند از: 1ـ سخنرانى حضرت در برابر خلیفه در جمع مهاجرین و انصار. 2ـ رفتن به خانه‏ هاى انصار جهت گرفتن بیعت براى امام علیه ‏السلام 3ـ اعتراض حضرت زهرا علیه االسلام بر خلیفه در قالب حزن و اندوه. 4ـ سخنرانى در جمع زنان مدینه.فصل پنجم با عنوان: اصول و مبانى سیاسى مستخرج از سیره سیاسى حضرت زهرا علیهاالسلام آغاز گردیده که پنج اصل مهم: 1ـ رابطه دیانت و سیاست در سیره سیاسى حضرت، 2ـ قاطعیت در مسیر حاکمیت حق ، 3ـ زمان‏شناسى حضرت زهرا(س)، 4ـ تلاش بر جداناپذیرى قرآن و اهلبیت. در زندگى سیاسى آن حضرت، 5 –فرهنگ شهادت‏ طلبى مورد توجه واقع گردیده و به عنوان الگو بردارى از سیره سیاسى آن حضرت معرفى شده است.در خاتمه به جمع ‏بندى و نتیجه ‏گیرى از مطالب پرداخته شده است و اینکه:حضرت زهرا علیهاالسلام نقش عمده در پاسدارى، حفظ و معرفى ولایت و امامت امام على علیه ‏السلام با استناد به قرآن و سنت رسول خدا صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏ آله داشته است

این رساله به منظور جمع آوری و ارائه دادن مطالبی که مربوط به "فضائل حضرت زهرا (ع) در منابع اهل سنت" وجود دارد، تدوین شده و در راستای این هدف، سعی شده است که تمام ابعاد زندگی حضرت که به نحوی ارتباط به موضوع فضیلت دارد، به ترتیب زمانی و بر اساس سیر تاریخی، تحقق و ظهور و بروز آنها در شخصیت حضرت زهرا (ع) جمع آوری و مورد بررسی قرار گیرد. در توضیح روند بحث و محتوای رساله، گفتنی است که ابواب و فصول بحث شامل مقاطع مختلفی مشتمل بر دوران پیش از تولد تا رحلت حضرت و عرصه های زندگی فردی و اجتماعی ایشان را در بر می گیرد و منابع اهل سنت در مجموعه این مقاطع، چهره ای ممتاز از شخصیت حضرت زهرا (ع) را پیش روی ما ترسیم می کند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

علامه جعفر مرتضی ملاک‌های فراوانی برای ارزیابی گزارش‌های تاریخی دارد. آنچه در بین این ملاک‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار بوده، باورهای کلامی ایشان است. نوشته‌های ایشان مانند بسیاری از نوشته‌های تاریخی که بر اساس باورها و اعتقادات مذهبی تدوین شده‌اند، بی‌تأثیر از باورهای کلامی ایشان نمی‌باشد. آنچه در نوشته حاضر می‌آید نگاهی گذرا بر تأثیر باورهای کلامی عامه در نقل و نقد گزارش‌های تاریخی با تأکید به مسئله عصمت است. نویسنده در نوشتار تلاش می‌نماید به این پرسش پاسخ دهد که چه گزارش‌های تاریخی در کتاب‌های تاریخی علامه تحت تأثیر باورهای کلامی ایشان تدوین شده است و اصولاً مبانی و باورهای کلامی مؤثر در تاریخ کدام است و چه بخش‌هایی از گزارش‌های تاریخی تحت تأثیر این باورها قرارگرفته و موجب نادیده گرفتن آن گزارش‌ها شده است.

اباضیه از مذاهب پویای معاصر در جهان امروز است که توانسته است تا عصر حاضر ظهور و بروز داشته باشد. عمان پایتخت مذهب اباضیه سابقه‌ای کهن دارد. شخصیت‌های سیاسی و مذهبی فعال در این کشور، جزء رهبران ملی و مذهبی مردم عمان هستند. اباضیه در عصر حاضر با توجه به شرایطی که برای آنها فراهم شد، توانستند پایه‌های خود را در ابعاد مختلف به‌ویژه سیاسی و اجتماعی استحکام ببخشد و این موفقیت مرهون سلطان قابوس است. سلطان قابوس حاکم و پادشاه این کشور و از شخصیت‌های مهم اباضیه در دنیای معاصر بود و از همان روزهای آغازین حکومت خود اقدام‌های لازم برای خروج عمان از انزوا را بعد از سال‌ها انجام داد؛ به گونه‌ای که از ابتدای قدرت درصدد مدرن‌سازی نظام حکومت و سبک زندگی مردم با ملاحظه دین‌داری و رسومات محلی برآمد و تمام برنامه‌های اجتماعی و سیاسی خود را با عنوان برنامه‌های پنج‌ساله به اجرا گذاشت. همچنین با شعار «مخالفت با مصادره فکر» سعی بر جذب مخالفین خود برآمد؛ اما پرسش این است که چگونه این مذهب در جهان معاصر توانسته است با وجود اندک‌بودن پیروان، خود را حفظ نماید؟ اوضاع اجتماعی و سیاسی اباضیه در دوران معاصر چگونه است؟ رموز موفقیت اباضیه چیست؟ در این مقاله با استفاده از منابع، این مذهب از بُعد اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر (سلطان قابوس) بررسی شده است و به پرسش‌های فوق پاسخ داده شده است. درنهایت این نتیجه به دست آمد که سلطان قابوس توانست هم مخالفین داخلی را مطیع حکومت کند و هم در زمینه بین‌المللی عمان و اباضیه را در سطح جهان در جایگاه مذهبی پویا معرفی کند و نهادهای دینی، اعتقادی و فقهی آن را به جهان عرضه بدارد. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای اوضاع سیاسی و اجتماعی اباضیه را در عصر سلطان قابوس بررسی و تحلیل کرده است.

«رجز»، به عنوان یک گونه ادبی و ساده‌ترین نوع نظم، دارای مضامین و کاربردهای مختلفی بوده است. رجز که در شکل‌های ابتدایی خود برای راندن شتر، بیان نیکی‌ها و توصیه‌های اخلاقی به کار می‌رفت، به‌تدریج جهت بیان: مفاخره‌، هجو، دشنام، جنگ و نزاع، فخرفروشی و آوازهای کوتاه حماسی مورد استفاده قرار گرفت. هدف مقاله حاضر، کشف و وصف چگونگی تطور ذکر رجزهای شهدای کربلا به عنوان یکی از مهم‌ترین و کم‌نظیرترین رجزهای مربوط به رویدادهای تاریخ صدر اسلام در گونه‌های مختلف منابع تاریخی از قرن دوم تا قرن ششم هجری با استفاده از روش مطالعات اسنادی و تحلیلی است. یافته‌های این پژوهش، نشانگر آن است که حجم این رجزها در یک رویکرد داستانی، به‌مرور افزایش یافته است و به همین جهت، باور به درستی صدور رجزهای فراوانی که برخی منابع نقل کرده‌اند، با چالش‌های جدی روبه‌روست. ازاین‌رو، این احتمال قوت می‌یابد که بخش عمده آن‌ها، زبان حال‌هایی است که بعد از واقعه کربلا، از سوی برخی افراد به شکل رجز در آمده و به رجزهای پیشین افزوده شده است

سیّدالشهداء(ع) در روزهای پایانی رجب سال60 ه.ق با رسیدن نامه یزید بن معاویه به والی مدینه درباره لزوم اخذ فوری بیعت بدون مسامحه از مخالفان وی، به طور ناگهانی زادگاه خویش را به قصد مکه ترک کرد. توقف ایشان در مکه، چهار ماه و پنج روز به طول انجامید. آن حضرت(ع) با آغاز مناسک حج، باز هم به طور ناگهانی، مکّه را به سوی کوفه ترک کرد.تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و براساس بررسی و شناخت اوضاع و شرایط سیاسی، فرهنگی، جغرافیایی و امکانات و توانایی­های اقتصادی و نظامی ‌مکّه و مدینه، تلاش دارد با رویکردی تاریخی به این پرسش پاسخ تحلیلی دهد که عل خروج امام حسین(ع)از این دو شهر چه بود؟