آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در اين مقاله رابطة دين و دولت، از نگاه كالون بررسي شده است. وي با رويكرد و خاستگاهي الهياتي به رابطه اين دو مي‌نگريست كه عناصري چون گناه، نجات در مسيح، تقدير ازلي و دعوت در آن، اهميت بسياري داشت. ولي آيا وي به‌عنوان مصلح بزرگ كليسا، نگاهي مردم‌سالار و ستم‌ستيز به مقوله دين و دولت داشت؟ آيا كالون آن‌گونه كه مي‌انديشيد، عمل كرد و در انديشه او ثبات و استمرار وجود داشت؟ كالون با اعطاي مشروعيت ديني به دولت مدني و كليسا، هريك را داراي نقش و كاركردي مستقل مي‌داند، اما دست بالا را به كليسا مي‌دهد. وي، از نظام سلطنتي و فردي بيزار است، اما نوعي جمهوري اريستوكراسي را ترجيح مي‌دهد. البته چندان جايگاهي براي رأي مردم و حق اعتراض و اجازه مقاومت مدني قائل نيست؛ زيرا نهاد قدرت، نهاد تعيين‌شده توسط خداوند است و به‌رغم آنكه به لحاظ نظري، نهاد قدرت مدني را مستقل مي‌دانست، در عمل آن را در خدمت نهاد دين قرار داد

پژوهش حاضر با هدف بررسی توصیفی و پدیدارشناسانه پیامدهای الاهیاتی هولوکاست به عنوان یکی از مهمترین وقایعی که تأثیر بسزایی در تحولات الاهیات یهودی و مسیحی قرن بیستم داشته صورت گرفته است. هولوکاست بطور مستقیم تصور قربانیان را در سه حوزه «خدا، شر و ایمان» به چالش کشید و الاهیات را وارد فاز جدیدی از مسائل و مشکلات اجتناب‌‌ناپذیر نمود. ما با بررسی و نقد برخی از تصورات سنتی و جدید از خدا و مسئله شر به چگونگی واکنش الهی‌‌دانان یهودی و مسیحی به هولوکاست در دو حوزه تصور از خدا و مسئله شر پرداخته و درنهایت به بررسی ایمان در جهان پساآشویتس پرداختیم. مهمترین پرسش قربانیان و بعدها الهی‌‌دانان این بود که در تمامی سال‌‌های وقوع این جنایت خدا کجا بود و چرا مداخله نکرد؛ ازاین‌‌جهت مدل‌‌های مختلفی از خدا در الاهیات یهودی و مسیحی شکل می‌‌گیرد. از طرفی با وقوع هولوکاست مفهوم جدیدی از شر تحت عنوان «شر وحشتناک» به‌‌وجود آمد شری که به‌‌صورت سیستماتیک عده‌‌ای از انسان‌‌ها را از بین برد. در شرایطی که دیگر جایی برای تئودیسه‌‌پردازی نیست، معادله سنتی «شر مساوی با فقدان خیر است» کنار گذاشته می‌‌شود؛ ازاین‌‌پس الهی‌‌دانان به مقوله شر نه به عنوان یک امر انتزاعی؛ بلکه به عنوان یک واقعیت ملموس نگاه کردند. این مسئله در الاهیات مسیحی به شکل معنایابی برای رنج تعریف شد. در بحث ایمان، تأثیر هولوکاست بر قربانیان نیز متفاوت بوده است برخی به بی‌‌دینی مطلق رسیدند و برخی مذهبی‌‌تر شدند و برخی هم بی‌‌تأثیر بودند. نظر اکثر این قربانیان در مورد نابودی انسان‌‌ها در هولوکاست این است که ما نمی‌‌توانیم عملکرد خدا را مورد قضاوت قرار دهیم. در همین راستا به انواع مختلف ایمان که در الاهیات یهودی پساهولوکاست مطرح شده است اشاره کرده و درنهایت به ایمان پساهولوکاستی در الاهیات مسیحی نیز پرداختیم که در این الاهیات ایمان بیشتر مبتنی بر امید و تعامل همدلانه است.

الاهیات مسیحی نوارتدوکسی، که به الاهیات نواصلاحات، بحران یا دیالکتیک نیز مشهور است، اولین صدای مخالف با الاهیات مسیحی لیبرال است که در تمدن غرب، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، الاهیات غالب بود. الاهی‌دانان نوارتدوکس، هرچند با هم کاملاً همنوا نیستند، ولی در ضدیت با آموزه‌های الاهیات لیبرال و بازگشتی نو به الاهیات ارتدوکسی هم‌صدا هستند. راینهولد نیبور بنیان‌گذار اصلی الاهیات نوارتدوکسی آمریکا است. انسان‌شناسی، محور اصلی الاهیات او است که اساس آموزه‌های الاهیاتِ اخلاقِ اجتماعی و الاهیات سیاسی‌اش را شکل می‌دهد. او خوش‌بین‌ترین دیدگاه بدبینانه به ماهیت انسان در رویکرد الاهیاتی نوارتدوکسی را دارد. الاهیات نفس و الاهیات گناه در انسان‌شناسی او برجسته است. در اندیشه نیبور، انسان روحی خودمتعال و خودآگاه با روابطی دیالکتیکی در موقعیت‌های پارادوکسی است. انسان به نحو اجتناب‌ناپذیری گناهکار است، هرچند گناه ضرورت ماهیت او نیست. گناه نخستین در انسان موروثی نیست بلکه در تمایل به شورش و عصیان او در برابر خدا است.