آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این دوره، به صورت مختصر با فلسفه اسلامی آشنا خواهید شد. این دوره برای دانشجویانی که کمتر با فلسفه اسلامی آشنایی دارند و به نوعی در صدد آگاهی اولیه از مباحث فلسفه اسلامی هستند ارائه شده است. بنده این دوره را برای دانشجویان رشته فقه و حقوق ارائه کرده ام اما برای دیگر افراد مشتاق مفید خواهد بود

روشنفکری، روشن نگری و نقد اجتماعی مفاهیمی مرتبط با یکدیگر هستند. لیکن در مقام عمل الزاماً هر روشنفکر و روشن نگری منتقد اجتماعی و روشنگر نیست. آنچه که در مقاله حاضر به آن پرداخته می شود، بررسی آرای طالب اُف به عنوان روشن نگری اجتماعی ـ سیاسی در نقد شرایط، آرا و باورهای جامعه زمان خویش است و نحوه پرداختن و رویاررویی وی با این شرایط و آرا. در این بررسی از آثار طالب اُف استفاه شده و از روش تحلیل محتوا سود برده شده است.

روزنبرگ با اشاره به استشهاد مخالفان به‌کشی به «حق مسلم حیات» و «ارجمندی استقلال اخلاقی» و استناد طرفداران آن به «امکان‌ جلوگیری از سوءاستفاده» و «لزوم اجتناب از رنج درمان‌ناپذیر»، بیان می‌کند که از نظر او، مناقشۀ ایشان ریشه در واقعیات ندارد بلکه حاصل اختلاف منظرشان در قلمرو حقوق انسانی و ناشی از آن است ‌که نوع «اخلاقی» فرد انسانی تابع «نوع طبیعی» یا نوع «کارکردی»‌اش تلقی شده است. با فرض تشخص همۀ موالید انسانی در بدو تولد، روزنبرگ در پاسخ به‌ این سؤال که آیا این تشخص مرتبه‌ای ثابت است یا زوال‌‌پذیر؟ طرفین را در نهایت اختلاف می‌داند. او نوع «اخلاقی» شخص را همچون نوع «حقوقی»، هویتی اعطایی و غیرمبتنی بر واقع می‌شمارد که دارای حق مطلق، سلبی و غیرفعال حیات است. وی با اشاره به خلط میان «جواز» و «مطلوبیت» اخلاقی به‌کشی، فلسفۀ تحلیلی را در جایگاه حل‌وفصل این التباس می‌داند، اما در نهایت، پسندیدگی اخلاقی به‌کشی را مسئله‌ای خاتمه‌نیافته دانسته، داوری در این‌باره را تابع عرف و تحولات علمی و لذا دست‌خوش تغییر تدریجی می‌پندارد. دیدگاه روزنبرگ دست‌به‌گریبان اشکالاتی ازجمله مصادره‌ای بودن دلایل، نسبی‌گرایی و تناقض است که همه به‌نوعی به نگاه ماده‌گرای او به حقیقت انسان بازمی‌گردد.

سرشت وحی در فلسفه اسلامی اولین بار توسط فارابی بر پایه مبانی فلسفه اسلامی تبیین عقلانی شد. ابن سینا شیخ اشراق و ملاصدرا نیز با اعمال تغییراتی تبیینی را که فارابی ارائه کرده بود پذیرفتند. فلاسفه مذکور سرشت وحی رابر پایه دیدگاههای خود در مورد مراتب نفس و هستی تبیین نمودند. فارابی وحی را حاصل اتصال قوه عقل یا قوه خیال به عقل فعال می داند. نزول وحی از دیدگاه ابن سینا عبارت است از اتصال قوه عقل به قوه عقل فعال یا قوه تخیل به نفوس منطبعه فلکیه شیخ اشراق نیز وحی را حاصل اتصال نفس ناطقه به رب النوع انسانی(عقل فعال) در اصطلاح حکمت مشاء و نفوس کلیه فلکیه می داند. ملاصدرا فرایند نزول وحی را عبارت از صعود نفس انسانی از مرتبه محسوسات بهمراتب عالیه هستی و اتحاد با عقول فعاله و نزول نفس از مراتب عالم محسوسات معرفی می نماید. اختلافهای موجود میان فلاسفه مذکور در باب سرشت وحی حول این موضوعات می گردد: ‎۱- ابزار دریافت وحی ‎۲- وجود خارجی مثل معلقه ‎۳- وحدت یا گثرت عقول ‎۴- عقول متکافثه ‎۵- اتحاد یا اتصال با عقل فعال ‎۶- مراحل نزول وحی در نفس انسانی. در باب انحصار وحی به پیامبران باید گفت که از میان فلاسفه مذکور تنها ملاصدرا بر انحصار وحی به پیامبران تصریح کرده است. شیخ اشراق صرفا ماموریت از جانب خداوند را ویژگی منحصر به فرد انبیاء می داند. فارابی و ابن سینا نه تنها سخنی از منحصر بودن وحی به انبیاء می داند. فارابی و ابن سینا نه تنها سخنی از منحصر بودن وحی به انبیاء به میان نیاوردند بلکه ظاهر عبارتهای آنها خلاف این امر (انحصار وحی انبیاء) را نشان می دهد.

یکی از مهمترین حوزه های دانش بشری حوزه دین شناسی است. این حوزه از این جهت اهمیت می یابد که دین نقش فعالی در ساختار جامعه و فرد ایفا می کند و در حوزه های دیگر معرفت بشر مانند انسان شناسی؛ جهان شناسی؛ اخلاق؛ جامعه شناسی ؛ حقوق و سیاست تاثیرگذار است. محوری ترین حوزه دین شناسی بحث وجود خداوند است که استدلالهایی در رد و اثبات آن بیان شده است دو نوع از استدلالهای مثبت وجود خداوند که بر مبنای دریافتهای درونی انسان صورت پذیرفته است استدلل تجربه دینی و استدلال فطرت است. از جمله کسانی مه از طریق تجربه دینی در صدر اثبات وجود خدا برآمده است گری گاتنیگ است شهید مرتضی مطهری نیز با عطف نظر به نظریه فطرت از آن اثبات وجود خدا استفاده می کند. این تحقیق برآن است تا بر تقریر دو استدلال تلاش این دو دانشمند را به نمایش بگذارد و ضمن ارائه تاریخچه دو استدلال مبانی و نقدهای آن دو بیان کند و در پایان مقایسه ای بین دو استدلال به عنوان نتیجه تحقیق صورت دهد. مبانی استدلال فطرت ذات گروی وجود فطریات واقع نمایی ادراکات مبناگروی است مبانی استدلال تجربه دینی وقوع تجربه دینی واقع نمایی تجارب و حجیت روش استقرایی است نقد استدلال تجربه دینی دوری بودن آن است و نقد استدلال فطرت ابطال ناپذیری آن است دو استدلال در روش مبانی و نتیجه قابل مقایسه هستند.