آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

‏‎‏اين مجموعه در يك‌صد و بيست قسمت تنظيم شده كه در ابتداى هر قسمت، آيات قرآن كريم به ترتيب آورده شده است. گاه در ابتداى يك قسمت، يك آيه و گاه چند آيه پشت سر هم ذكر و سپس روايات مربوط به آن نقل شده است. آياتى كه درباره حضرت امام عصر(عج) نازل گشته، طبق احاديثى كه در تفسير و تأويل آنها از ائمه(ع) وارد شده، جمع‌آورى و به ترتيب سوره‌ها و آيات، نظم داده شده است. احاديث با ذكر سند در ذيل آيات ياد شده‌اند و از بحث و بررسى اقوال مفسران و غور در مطالب ديگرى كه معمولا در تفاسير مطرح مى‌شوند، سخنى به ميان نيامده است. احاديث كتاب با منابع و مآخذ تطبيق شده است و هر جا كه در منبع حديث زيادتى وجود داشته است، بين [كروشه] و هر جا كه در نسخه مزبور اضافه بر مأخذ بوده، بين (پرانتز) آمده و در پاورقى به آن اشاره شده است. پاره‌اى از احاديث به كتاب يا مؤلف خاصى نسبت داده نشده است. از جمله منابع كتاب، دو نسخه خطى كتاب «تأويلُ الآيات الظاهرة فِى ما نَزل فِى العترة الطّاهرة» مى‌باشد. اين كتاب در گذشته به ضميمه اثر ديگرى از مؤلف به نام «غاية المرام» چاپ شده بود.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی و تحلیل معناشناختی مفهوم غیبت در مهدویت و با تمرکز بر احادیث پیشوایان معصوم (ع) صورت پذیرفته است. فراوانی و تنوع احادیث مرتبط با غیبت حضرت مهدی(عج) و تفاسیر گوناگون ارائه شده، به شکل‌گیری برداشت‌های ناهمگونی از معنای غیبت منجرگردیده است. این اختلاف دیدگاه‌ها، این پرسش بنیادین را پیش روی پژوهشگر قرار می‌دهد: مراد معصومان (ع) از کاربرد واژه "غیبت" در توصیف دوره‌ای از حیات حضرت مهدی (عج)چه بوده است؟ این مقاله، با اتخاذ رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و انتقادی، به بررسی و تحلیل جامع احادیث مرتبط با مفهوم غیبت می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که غیبت حضرت، بر خلاف تفسیرهای محدودکننده آن به صرف "پنهان‌بودن جسم" یا "پنهان‌بودن عنوان"؛ مفهومی چندوجهی و پویاست که بر اساس مقتضیات و شرایط گوناگون، اشکال متفاوتی به خود می‌گیرد. در اوضاع تهدید جدی جان حضرت، غیبت به معنای ناپیدایی کامل و به مشیت الاهی محقق می‌شود؛ در حالی که در وضعیت امن‌تر، غیبت به شکل ناشناسی و عدم اشتهار بروز می‌یابد. یکسان انگاشتن این دو شکل از غیبت در همه شرایط، با توجه به روایات موجود، قابل دفاع نیست. این پژوهش، با ارائه تحلیلی نو و جامع از مفهوم غیبت، گامی به منظور رفع ابهامات و تبیین دقیق‌تر این مفهوم کلیدی در اندیشه مهدویت برمی‌دارد.

مردم در نظام سیاسی اسلام، برخلاف حکومت‏های خودمحور و خودکامه، به‌مثابه یکی از پایه‌های قدرت، در کنار قانون و رهبر، نقشی بنیادین دارند. نقش و سهم آنان در حکومت، می‏تواند به چندین گونه به تصویر کشیده شود که برجسته‌ترین آن‏ها عبارتند از: پذیرش (مقبولیّت) و پشتیبانی (مشارکت). در حکمرانی مهدوی، (در دوره تثبیت حکومت) که به‌عنوان یگانه حکمرانی بر پایه دادگری است، مردم با همه هستی و توان خویش از رهبر و حاکم پیروی کرده، در بیشتر کارها نقش خواهند داشت. برخلاف آنچه برخی می‌پندارند که مردم در این حکمرانی نقش چندانی ندارند، از روایات استفاده می‌شود که آنان نقش‌های فراوانی خواهند داشت. آن‌ها با پیروی از رهبری انسان معصوم، در عرصه‌های سیاسی، نظامی، اعتقادی و اجتماعی، نابسامانی‌ها را سامان می‌دهند و زمینه شکوفایی و پیشرفت جامعه را فراهم می‌سازند. هر کس به توان و گنجایش خود، بخشی از سختی‌ها را هموار می‌کند و در واقع حکومت جهانی مردم با تمرکز بر پیشوایی امام معصومj، سامان خواهد یافت. حضور مردم در نظام سیاسی به‌طور عمده به دو گروه تقسیم می‌شود: گروه کارگزاران و مردمی که در گروه‌های گوناگون امور حاکمیّت را بر عهده دارند و گروهی که به حسب توان و قدرت خود، گروه اول را در حرکت خود یاری می‌دهند.