آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

شرح احوال، زندگانی و «مناقب معصومین»(ع) است. در این مجلد که یازدهمین جلد از یک مجموعه دوازده جلدی است، به شرح احوال، زندگانی و فضایل امام سجاد(ع)، امام محمدباقر(ع) و امام جعفر صادق(ع) پرداخته شده است. نگارنده نخست نصوص دلالت‌کننده بر امامت این سه امام را بیان کرده آنگاه گوشه‌هایی از معجزات صادر شده از آنان و برخی از فضایل و مکارم اخلاقی ایشان مانند زهد، علم، حلم، تواضع، کرم، صبر، سیادت، احوال و ویژگی‌های شخصی، حوادث مهم دوران زندگانی، احاطه آنان به علوم غیبی، منزلت اخروی، اجابت دعاهای آنان، خرق عادات مشاهده شده از ایشان و سختگیری‌های حاکمان زمان آنان بر ایشان و نحوه شهادت ایشان را مورد شرح و بررسی قرار داده است.

---

«حاتم بن اسماعیل کوفی مدنی» از جمله راویان عامّی مذهب در اسناد روایات فریقین است که بسیار از امام صادق(ع) نقل روایت کرده است. علمای رجالی اهل سنت، امام صادق(ع) را از مشایخ حاتم معرفی کرده‌اند و رجالیان شیعه، وی را در جرگه اصحاب آن حضرت برشمرده و روایاتش را از ایشان، مُسند تلقّی کرده‌اند. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که جایگاه رجالی حاتم بن اسماعیل و وضعیت روایات مُسنَد وی از امام صادق(ع) چگونه است؟ به نظر می‌رسد حاتم روایاتش را بی‌واسطه از امام صادق(ع) نقل نکرده بلکه به صورت مرسل بوده باشد. به رغم مضمون صحیح بسیاری از روایات حاتم، در مجعول یا محرَّف بودن پاره‌ای از آن‎ها تردیدی نیست؛ گرچه احتمال جعل و تحریف روایات از سوی حاتم منتفی است. در مجموع به نظر می‌رسد رویکرد بایسته آن است که در مواجهه با روایات حاتم از امام صادق(ع)، باید احتیاط کرد و روایات او را به مثابه مرسلات، تلقی نمود.