آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

پژوهش حاضر در بر گیرنده ی شمه ای از فضائل و ویژگی های حضرت ابوالفضل علیه السلام است که سعی شده مختصری از شخصیت آن جناب، با توجه به کلام امام صادق علیه السلام مورد بررسی قرار گیرد. بدون تردید، امام شناسی و ولایت پذیری محض، صفات برجسته ای بود که در وجود مبارک عباس علیه السلام تجلّی یافت و سر منشأ خصلت های بی نظیر دیگر در او شد. که تبیین این صفات متعالی و پسندیده، جهت ارائه ی الگویی مناسب و کامل به نسل جوان می تواند مفید واقع گردد. روش جمع آوری اطلاعات در این زمینه، از طریق مطالعه ی منابع و متون بوده و به لحاظ نوع، پژوهشی اسناد و مدارکی می باشد. و فرضیه ی این نوشتار را نیز می توان این گونه بازگو کرد، که امام صادق علیه السلام در بیانات خود پیرامون مقام والای حضرت عباس علیه السلام او را مزیّن به صفات برجسته ای چون بصیرت، وفا داری، گذشت، ولایت پذیری، تسلیم ، محبت نسبت به امام و ... دانسته است . تحقیق حاضر در، دو بخش کلّی و هر یک در غالب چند فصل ارائه گردیده: بخش اول: شخصیت شناسی حضرت ابوالفضل علیه السلام که فصل اول آن با عنوان عوامل مؤثر بر شخصیت حضرت عباس علیه السلام بوده و در فصل دوم از ولادت تا جوانی ایشان مورد بررسی قرارمی گیرد. بخش دوم: حضرت ابو الفضل علیه السلام در کلام امام صا دق علیه السلام : شامل دو فصل با عناوین ذیل می باشد: 1- عباس علیه السلام در کلام امام صادق علیه السلام 2 - ویژگیهای حضرت عباس علیه السلام. حضرت عباس علیه السلام پرورش یافته ی علیّ مرتضی علیه السلام است که در مکتب ولایی او درس معرفت و عشق آموخت و با صلابت و استواری به دفاع از حیثیت اسلام و مقام ولایت پرداخت. او با تسلیم، وفاداری ، بصیرت و خیر خواهی نسبت به امام زمانش، عهد خود را با خدا و « ولیّ حقّ» به اثبات رسانید و خالصانه، جانش را فدای مولایش نمود. و نتیجه این که : جوان رشید ام البنین علیها السلام چنان که از او انتظار می رفت در صف یاران فداکار و ایثار گر حسین علیه السلام قرار گرفته و مطیع محض برادر ، در تمامی عرصه ها گشت. آن گونه که در واقعه ی عاشورا ، خویش را فدای امام و اهل بیت گرامی اش نموده و در راه هدف والای خود به شهادت رسید.

این رساله به درس های اخلاق استاد فرزانه حضرت آیت الله محمد تقی مصباح یزدی دام ظله العالی اختصاص دارد و در 28 درس تنظیم شده است: درس اول: در این درس به موضوعاتی چون: گرایش فطری انسان در تقرب به خدا، پیروی از اهل بیت(علیه السلام) به عنوان عرفان حقیقی، بزرگ ترین خطر تهدیدکننده سالک الی الله و برخی از ویژگی های دوستان اهل بیت(علیه السلام) پرداخته شده است. درس دوم و سوم: این دو درس به عوامل وادارکنندة محاسبه نفس اختصاص دارد. درس چهارم: نگاه مؤمن به دنیا. درس پنجم: دعوت اهل بیت(علیه السلام) با رفتار و گفتار. درس ششم: نشانه های ایمان و مؤمن حقیقی. درس هفتم: رابطه ابزارانگاری دین و جهل دینی. درس هشتم: ثمرات استقامت در دینداری. درس نهم: شرط نجات بخش بودن ولایت اهل بیت(علیه السلام). درس دهم: خوف و رجا. دس یازدهم: شادی از دیدگاه اسلام. درس دوازدهم: دام های شیطان. درس سیزدهم: برحذر بودن از چند اخلاق ناپسند. درس چهاردهم: پاداش های بزرگ برای شیعیان واقعی. درس پانزدهم: شیعه از منظر امام صادق(علیه السلام). درس شانزدهم: گناه مغفور و نیکی مقبول. درس هفدهم: راه رسیدن به جوار الهی. درس هجدهم: چند نکته و سفارش اخلاقی. درس نوزدهم: عاقل، برحذر از تملق جاهل. درس بیستم: رابطه مؤمن با دنیا و مادیات. درس بیست و یکم: رابطه مؤمن با مؤمنان دیگر. درس بیست و دوم: پندهایی برای خردورزان. درس بیست و سوم: سفارش های عیسی بن مریم(علیه السلام) به حواریون. درس بیست و چهارم: اخلاق سالکان. درس بیست و پنجم: خدا و آخرت (غایت افعال مؤمن). درس بیست و ششم: نماز مقبول و آثار آن. درس بیست و هفتم: بحثی پیرامون حیا. درس بیست و هشتم: محبت اهل بیت(علیه السلام) پایه محکم اسلام.

تا اواخر قرن نوزدهم، فیزیک نیوتنی حاکم بلامنازع جهان علم بود. نیوتن معتقد بود مکان، زمان، حرکت و جرم اجسام مطلقند و نسبیت در آنها راه ندارد؛ اما با آغاز قرن بیستم، نخستین جرقه های فیزیک نسبیت و کوانتوم، فیزیک نیوتن را مورد تردیدهای جدی قرار داد. در این میان، برخی از فیلسوفان علم و فیزیک دانان قرن بیستم که متأثر از دو انقلاب نسبیت و کوانتوم در فیزیک نوین بودند، ادعا کردند که با سقوط فیزیک کلاسیک نیوتنی که داعیه دار قطعیت و جبر در نظام طبیعت است، نه تنها اختیار و انتخاب آزاد آدمی تضمین می گردد، ارزش های اخلاقی نیز تابع زمان و مکان شده، قطعیت و شمول خود را از دست می دهند. بنابراین در این دیدگاه، اخلاق نیز همچون فیزیک جدید، نسبی می باشد.این نوشتار، ابتدا با شرح و توضیح جداگانه نسبیت در فیزیک و اخلاق، حالات ممکن میان این دو برشمرده شده و سپس این ادعا نقد شده است.

. در این رساله تعداد ‎351 روایت از امام صادق (ع) ذیل ‎86 آیه از جز اول قرآن کریم یعنی سوره حمد و سوره بقره تا آیه ‎141 مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا روایات از کتب تفاسیر روایی قدیم و همچنین از جوامع حدیثی جمع آوری شده سپس متن و سند روایت در منابع مختلف تفسیری و روایی تطبیق و موارد اختلاف ثبت گردید. آنگاه لغات و عبارات مشکل در پاورقی توضیح داده شد. آنگاه تحت عنوان توضیح ابتدا درباره اعتبار سندی روایت بحث شد مبنی بر اینکه این حدیث معتبر یا ضعیف یا مجعول و ... است. و در آخر به بررسی دلایلی حدیث پرداخته که آیا از نوع سبب نزول یا از نوع قصص و یا تفسیر و تاویل آیه و ... است. و در پایان رساله جمع بندی و نتیجه بررسی ها به صورت جدول ارایه شده است./

این رساله در سه فصل تنظیم شده است: ‎۱- کلیات، همراه با بیان مصطلحات حدیثی، دلالی و سندی(رجالی و درایی)‎۲-نصوص روایات رسیده از امام صادق (ع) در ذیل آیات از تفاسیرمهم روایی اعم از شیعه و سنی ‎۳- شرح حال رجال سلسله سند روایات از کتابهای معتبر رجالی. روایات به طور همزمان از تفاسیر "نور الثقلین" و "البرهان" استخراج شده است./

این پایان نامه به بررسی سندی و دلالی روایات امام صادق ذیل آیات جزء ششم شامل سوره های نساء (آیات 148 تا آخر) و مائده (آیات 179) اختصاص یافته است و مطالب آن در سه فصل آمده است. در فصل اول با عنوان کلیات تعریف مصطلحاتی دلالی مانند اسباب نزول، جری و تطبیق، مصداق و نسخ و تعریف مصطلحاتی سندی مثل مسند، معنعن، معلق، مهمل و جز اینها آمده است. در فصل دوم، احادیث تفسیری امام صادق همراه با نقد سندی و دلالی آورده شده است. در فصل سوم، شرح حال راویان احادیث ذکر گردیده است.

در این پایان نامه تعداد 351 روایت تفسیری از امام صادق(ع) ذیل 86 آیه از جزء اول قرآن کریم یعنی سوره ی حمد و 141 آیه از سوره ی بقره گردآوری شده و متن و سند آنها بررسی گردیده و موارد اختلاف روایات، لغات دشوار، موضوع روایات و میزان صحت و سقم آنها بیان شده است.

روزبهان فسوی شیرازی از بزرگان صوفیه در قرن ششم هجری و شافعی مذهب است. وی در کتاب تفسیری خود، «عرائس البیان فی حقائق القران» که بر اساس روش باطنی نگاشته است، ذیل برخی از آیات، برداشت خود را با منقولاتی از متقدمان تصوف، آراسته و در مواردی، تأویلات امام جعفر صادق (ع) را نیز نقل نموده است. بررسی موضوع حاضر از آن جهت ضرورت دارد که تفسیر «عرائس البیان» بر شیوه اهل تصوف نگاشته شده و بیان تأویلات امام صادق (ع) در آن در کنار منقولات سایر بزرگان تصوف، چه بسا این تصور را ایجاد کند که دیدگاه‌های این گروه مورد تأیید ایشان بوده است. در رابطه با «عرائس البیان» و معرفی آن، پژوهش­هایی انجام شده، اما در هیچ یک تأویلات امام صادق (ع) به طور مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است. نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این مسأله است که این تأویلات در چه جایگاهی از نظر اسناد و محتوا قرار دارد و استناد آن به امام (ع) تا چه میزان پذیرفتنی است. نتیجه این مقاله که با روش توصیفی ـ تحلیلی ارائه گردیده، آن است که بسیاری از این منقولات، با وجود در بر داشتن نکات و دقائق ظریف عرفانی، به جهت اشکال در سند و دلالت و عدم سازگاری با مبانی تفسیر باطنی، قابل انتساب به امام صادق (ع) نیست.