آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

برهان شر یکی از قدیمی‌ترین و جدی‌ترین براهینی است که برای اثبات عدم وجود خدا اقامه شده‌است. برهان شر ، که خدای ادیان ابراهیمی (خدای قادر مطلق، دانای مطلق، و خیرخواه اعلی) را هدف گرفته‌است؛ عموماً به عنوان یکی از براهین مبتنی بر شواهد اثبات عدم وجود خدا لحاظ می‌شود. این برهان تلاش می‌کند نشان دهد که میان دو قضیه وجود خدا و وجود شر، تناقض وجود دارد، و بنابر اصل تناقض تنها یکی از این دو قضیه می‌توانند درست باشند؛ از آنجا که در وجود شر شکی نیست، صدق قضیه دوم، مستلزم نادرست بودن قضیه نخست است؛ بنابراین خدا نمی‌تواند وجود داشته باشد. در درسگفتار مسئله شر ، دکتر آرش نراقی در چندین جلسه به توضیح و تبیین مسئله شر می پردازد.

این نوشتار نقدی است بر مقاله اخیر دکتر آرش نراقی، پژوهشگر محترم دین و فلسفه، در باب انحصارگرایی در دین.[۱] نراقی در مقاله خود نخست نسخه‌ای از انحصارگرایی دینی را، که از دید او قابل دفاع است، مطرح و تبیین می‌کند، سپس به نقد کثرت گرایی دینی می‌پردازد. در بخش نخست این نوشتار فرضیات و استدلال‌هایی که بر مبنای آنها نراقی انحصار گرایی را تبیین می‌کند به چالش می‌کشم. در بخش دوم به دفاع از کثرت‌گرایی در برابر نقدهای هشت گانه نراقی می‌پردازم. این بحث دنباله‌ای نیز دارد که در نوشتاری دیگر ارائ‍ه خواهم کرد. در آن نوشتار به این پرسش می‌پردازم که آیا قرآن به انحصارگرایی دینی نزدیک‌تر است یا به کثرت‌گرایی دینی.

گویی ساختارِ عالم معنا در جهانِ مدرن تحوّلی بنیادین یافته است. مواجهه با آن رنگ و بویی دگر پیدا کرده است. سابق بر این، سالک خود را در عصر حضور فاش امر الهی می‌یافت. با مجاهدتهای نفسانی می‌توانست رؤیت امر قدسی را نصیب ببرد. آن ساختار اما برقرار نمانده و عصر غیبتِ امر الهی رخ نموده است. برخی از اندیشمندان ویژگی جهان جدید را اختفای خداوند می‌دانند. در این عصر، خداوند حضور و تجلّی بر انسان ندارد. در این عصری که به غیبت و اختفای الهی حکم می‌کند، دیگر نمی‌توان به ایمانی اندیشید که در عصر ابراهیم (ع) رخ می‌داده است. چرا که ساختار جهان جدید، متمایز از آن چیزی است که در زمانه ابراهیم (ع) واقع می‌شده است. در این ساختارِ جدید، ابتدا می‌باید حضور و غیبت خداوند را به نحو دقیقی ترسیم کرد و سپس قدم در طریق سلوک گذاشت. آرش نراقی کوشیده است تا بر بنای مقتضیات این عصر، ایمان ورزی را ترسیم کند و مؤلفه‌های آن را به دست دهد.

جلسه چهل و هشتم از گفتار و اندیشه در حزب اتحاد ملت، شاخه استان فارس، با معرفی کتاب «مدارا و مدنیت» مجموعه مقالات دکتر آرش نراقی برگزار شد. این کتاب در سال ۹۲ توسط نشر نگاه معاصر به چاپ رسیده است. دکتر نراقی در خصوص این کتاب به توضیحاتی پرداخت. بعضی سخنان را بیان کرد که سابقاً در کتاب مکتوب نشده و سویه‌ای جدید از این کتاب و ایده‌های نراقی را بازتاب می‌داد.