آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

منتقدان منطق‌های موجه محمولی معتقدند که یکی از اشکالات مهم این منطق‌ها، این است که به «ذات‌باوری» می‌‌‌انجامد. سول کریپکی به شیوة خاصی درصدد دفاع در برابر این اتهام برآمده و معتقد است که می‌توان نحوه‌ای از ذات‌باوری را پذیرفت، بدون این‌که به تناقض بینجامد. البته کریپکی در نظام اصلاح‌شدة خود، از ذات‌باوری فاصلة بیشتری گرفته و توجیه دقیق‌تری را ارائه می‌نماید. این مقاله ضمن بررسی معنای ذات‌باوری، به تطبیق آن با نظام‌های موجه محمولی کریپکی می‌پردازد.

پرسش اصلی این مقاله عبارت است از این که جایگاه و نقش های معرفتی اصل عدم تناقض در فلسفه ارسطو چیست؟ برای پاسخ به این پرسش لازم است پیش از هر چیز دریابیم که معنای اصل عدم تناقض چیست. با بررسی آثار ارسطو به این نتیجه می رسیم که او با عبارت های مختلفی مقصود خود از اصل عدم تناقض را بیان کرده است. می توان بر اساس مفاهیم کلیدی به کار رفته در این عبارت ها، آن ها را در سه دسته عمده جای داد. دسته نخست عبارت هایی است که بر اساس مفهوم «قضیه» اصل عدم تناقض را بیان کرده است. می توان این دسته را «تقریر منطقی» اصل نامید. دسته دیگر عباراتی است که بر اساس مفهوم «وجود» اصل عدم تناقض را بیان کرده است. این دسته «تقریر هستی شناختی» نام دارد و سرانجام عباراتی که اصل را بر اساس مفهوم «باور» بیان کرده است که «تقریر روان شناختی» قلمداد می گردد. با بررسی دیدگاه ارسطو روشن می شود که ارسطو هم تقریر منطقی و هم تقریر روان شناختی را متفرع بر تقریر هستی شناختی می داند. بر اساس تقریر هستی شناختی، اصل عدم تناقض عبارت است از این که محال است یک چیز در یک زمان و از یک جهت هم وجود داشته باشد و هم وجود نداشته باشد. از نظر ارسطو اصل عدم تناقض چند ویژگی دارد؛ فرضیه نیست،‌ قابل اثبات نیست، یقینی ترین اصل است، خطاناپذیر است و بدیهی ترین است. حال این اصل دارای سه نقش معرفت شناختی است؛ ابتناء توجیهی که بر اساس آن توجیه هر معرفتی ریشه در استنتاج از معرفت دیگر دارد و به همین صورت، و این سلسله از توجیه ها سرانجام به اصل عدم تناقض پایان می یابد. ابتناء دلالی که بر پایه آن معناداری هر واژه ای منوط به این است که پیش تر اصل عدم تناقض را پذیرفته باشیم، و ابتناء عملی که مستلزم آن است که هر عملی برای آن که عملی لغو محسوب نگردد، نیازمند اذعان به اصل عدم تناقض است.

با توجه به اینکه هر ذهنی در درجه اول و به‌طور مستقیم فقط با دنیای فردی خود روبه‌رو است، ذهن بشر چگونه به این باور می‌رسد که جهان خارج، مستقل از آگاهی ما وجود دارد؟ و چگونه با آغاز از این ورودی‌های اندک، برون‎دادها و دیدگاه‌های فراوانی حاصل شده است؟ والتر ترنس استیس در پی پاسخ به سؤال اول بود و به این نتیجه رسید که باور به وجود جهان خارج، مستقل از آگاهی اذهان، باید ساختی ذهنی و تعبیری از تمثلات حسی باشد که اذهان مختلف با همکاری یکدیگر دست به ابداع آن زده‌اند. اما دغدغه کواین پاسخ به پرسش دوم است و با گذر از پوزیتیویسم منطقی معرفت را ماهیتاً زبانی می‌داند و در نهایت با رسیدن به ساختارگرایی، در هستی‌شناسی به نسبیت می‌رسد؛ اما خواهیم دید که هر دو فیلسوف به بهای پاینبدی به روش فلسفی خود از فهم متعارف فاصله گرفته‌اند، درحالی‌که امروزه فهم متعارف نزد فیلسوفان، اهمیت خاص معرفتی و فلسفی دارد.

ویتگنشتاین و کواین، دو فیلسوف مهم قرن بیستم محسوب می شوند و مسلما در حوزه فلسفه تحلیلی می توان آنها را مهمترین فیلسوفان این قرن دانست. رساله منطقی فلسفی ویتگنشتاین منادی چرخش زبانی فلسفه تحلیلی قرن بیستم و الهام بخش پوزیتیویستهای منطقی حلقه وین است و کتاب پژوهشهای فلسفی او نیروی اصلی پشتوانه تحلیل مفهومی‌ای بود که تا دهه هفتاد بر فلسفه انگلیسی زبان مسلط شد و تأثیر آن بر فلاسفه معاصر ادامه دارد. کواین، سرشناس‌ترین فیلسوف پساپوزتیویست در آمریکاست. آثار او نقطه عطف سرنوشت ساز در تکامل فلسفه تحلیلی است و آغازی است برای عزیمت از پوزیتیویسم و تحلیل مفهومی. نتیجه آنکه اگر می خواهیم اندیشه فلسفی متأخر و معاصر را بفهمیم، فهم شباهتها و تفاوتهای بین فلسفه ویتگنشتاین و کواین ضروری است. مقایسه این دو فیلسوف ما را مستقیما به قلب مباحث و مناقشات زنده در فلسفه تحلیلی هدایت می کند. هم ویتگنشتاین و هم کواین با شیوه‌های مخصوص به خود پیوندهای عمیقی بین موضوعات و مسائل به ظاهر بی ارتباط ایجاد کردند، موضوعات و مسائلی مانند معنا، ضرورت منطقی، معرفت و ماهیت فلسفه.

چکیده ندارد.

در قالب پی دی اف