آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله بر آن است که از ظهور مفهوم پدیدارشناسی دین و زمینه های ظهور آن بحث کند. در ابتدا، مفهوم پدیدارشناسی دین بحث و بررسی شده است؛ چون پدیدارشناسی دین بدان معنا که امروزه بدان پرداخته می شود، در آغاز، مفاهیم و مبانی و مایه های نظری و روشی خود را از پدیدارشناسی هوسرل گرفته است، لازم است در این مقاله به پدیدارشناسی هوسرل به اختصار اشاره، و تأثیرات آن را بر پدیدارشناسی دین عیان کنیم.

"مدخل فلسفه کانت" اثری است به قلم دکتر "محمود خاتمی" که از جمله آثار معدود به زبان فارسی در باب فلسفه ی "امانوئل کانت" می باشد. آنچه "محمود خاتمی" در "مدخل فلسفه کانت" به انجام رسانده، ارائه ی رساله های معروف "کانت" به زبانی ساده و روان است تا خوانندگان بتوانند راحت تر با آن ارتباط برقرار کنند. "محمود خاتمی" در ابتدا برخی از مهم ترین اصطلاحاتی که خواننده در طول کتاب با آن مواجه می شود را معرفی می کند و سپس مقدمه ای از کتاب "نقد عقل محض" ارائه می دهد. در ادامه حسیات، منطق و تحلیل استعلایی مورد بررسی قرار می گیرد و تحلیل اصول، دیالکتیک استعلایی، ایده ها و استنتاج استعلایی عقل محض در کنار پیوستی از دیالکتیک استعلایی و آموزه ی استعلایی روش، مطالب مربوط به کتاب "نقد عقل محض" را تشکیل می دهند. اما "محمود خاتمی" در "مدخل فلسفه کانت"، علاوه بر "نقد عقل محض"، کتاب "نقد عقل عملی" را نیز زیر ذره بین برده است. آموزه های عقل عملی محض در دو باب مورد بررسی قرار می گیرد که باب نخست با بررسی عناصر ، ابتدا تحلیل عقل عملی محض و بعد دیالکتیک آن را هدف قرار داده است. باب دوم اما به آموزه ی روش عقل عملی محض اختصاص یافته است. در انتهای کتاب "مدخل فلسفه کانت" نوشته ی دکتر "محمود خاتمی"، میراثی از "امانوئل کانت" ارائه شده و بعد از آن هم کتابشناسی اثر و اعلام تدوین شده است. از آن جایی که "محمود خاتمی" این اثر را با حفظ فلسفه و نظام فکری "امانوئل کانت" به نگارش درآورده و فلسفه ی نظری و عملی وی در این اثر گنجانده شده، "مدخل فلسفه کانت" می تواند کتابی مناسب جهت تدریس و مطالعه ی علاقمندان به فلسفه محسوب شود.

امانوئل کانت (1804ـ1724) ــ بزرگ‌ترین فیلسوف دوران جدید، که عصر روشنگرى، انقلاب کبیر فرانسه، تفوق علم نیوتنى، افراط اصالت تجربه، غلبة اصالت منفعت، تنش نهضت رومانتیسم و در عین حال متافیزیک سنتى را در زمان خویش دریافته و آنها را بلاواسطه تجربه کـرده و فهمیده بود ــ در طرح اصلى خویش درباب فلسفه ــ به معنى کلى ــ انقلاب کپرنیکى را در معرفت بشرى ــ به معنى اعم ــ اعلام کرد. انقلاب کپرنیکى کانت از وجوه بسیار قابل بحث است؛ اما مى‏توان گفت که در تمامیت آن، تثبیت اصولى مبانى مدرنیسم مشاهده مى‏شود. تا آنجا که به بحث حاضر مربوط است، انقلاب کپرنیکى، تأیید و تحکیم همه‌جانبة سوبژکتیویسمى است که با کوژتیوى دکارت تحقق یافته بود. اگر اومانیسم ــ دست کم در حوزة فلسفى آن ــ در تفکر جدید، پیامد سوبژکتیویسم جدید باشد، مى‏توان گفت که انقلاب کپرنیکى کانت مستلزم اومانیسم است.(1) انقلاب کپرنیکى تعبیرى است که خود کانت براى بیان وضعیت جدید فکرى خویش به کار برده (نقد عقل محض[1]، ص XVI) و معنى آن این است که سوژه در هر حال محور است. گرچه کانت طرح انقلاب کپرنیکى را در کتاب نقادى عقل محض فرانهاده است، محدودة آن به این کتاب منحصر نیست؛ بلکه این انقلاب را در کتاب نقادى عقل عملى و نیز نقد حکم و آثار دیگر کانت مى‏توان مشاهده کرد. بنابراین مى‏توان اومانیسم کانت را در هر سه نقد دنبال کرد. در این نوشته، نخست از نقد عقل نظرى، سپس نقد عقل عملى و بعد از آن از نقد حکم سخن خواهد رفت و در پایان، جایگاه خدا در این انقلاب کپرنیکى به‌اجمال بررسى خواهد شد.