آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

يکي از مسائل مهم و چالش‌برانگيز نفس‌شناسي، مسئله تجرد و عدم تجرد نفس است. در عصر حاضر و در ميان دين‌پژوهان اسلامي، ديدگاه رايج تجرد نفس است که از سوي فلاسفه و متکلمان عقل‌محور (کلام فلسفي) ارائه شده است. در مقابل، برخي از متکلمان نقل‌محور و پيروان نگره‌ «تفکيک» از جسمانيت و عدم تجرد نفس دفاع مي‌کنند. تفکيکيان براي اين مدعاي خود از ادله گوناگوني بهره گرفته‌اند که در اين مقاله، ادله نقلي آنان تبيين، تحليل و بررسي شده است. نگارنده با روش «مطالعه کتابخانه‌اي» و با فحص در کتاب‌هاي اصلي و مرجع تفکيکيان و به‌ويژه آثار شيخ مجتبي ‌‌قزويني به اين ادله دست يافته و آنها را در پنج عنوانِ «تعريف نفس به جسم»، «منشأ آفرينش انسان»، «حدوث انسان»، «مغايرت نفس با علم و عقل» و «ذکر آثار مادي نفس» تحليل کرده است. سپس با تحليل توصيفي اين ادله را نقد و بررسی نموده و نشان داده است که اين ادله، توان اثبات جسمانيت نفس را ندارند.

نگره‌تفکیک دارای مبانی، اصول و قواعد مختلفی است که با تکیه بر آنها به تبیین آراء و دیدگاه‌های خود می‌پردازد. در این نوشتار تلاش شده تا مبانی این نگره تبیین و مورد ارزیابی قرار گیرند. هدف از انجام این تحقیق، نشان دادن ضعف و سستی مبانی این نگره است. ضعف مبانی یک نگره، منشأ تردید در اصل اعتبار آن نگره می‌شود. نگارنده با تحقیق کتابخانه‌ای در آثار تفکیکیان به ویژه آقا‌‌مجتبی‌قزوینی، مبانی آنان را اصطیاد و در قالب مبانی «معرفت‌شناختی و روش‌شناختی» و «هستی‌شناختی» تحلیل کرده است. نویسنده پس از تبیین این مبانی، به ارزیابی انتقادی آنان می‌پردازد. از آنجا که از سویی یکی از شرایط اساسی برای اطلاق «مکتب» بر یک رویکرد و نگرش، وجود مبانی صحیح و متقن است و از دیگر سو تفکیک فاقد این شرط است؛ باید گفت تفکیک یک نگرش و نگره فکری و نه یک مکتب است و اطلاق مکتب به آن مَجاز می‌باشد.

کتاب حاضر حاوی شرح زندگانی آیت‌الله حاج شیخ مجتبی قزوینی است. شیخ مجتبی قزوینی (1279- 1345) یکی از دانشمندان و اساتید برجسته و تأثیرگذار حوزه علمیه مشهد در قرن حاضر است. در این اثر، ابتدازندگی‌نامه آیت‌الله قزوینی آورده شده است. تولد، خاندان، تحصیلات، هجرت به مشهد، تدریس، اجازات علمی، ویژگی‌های علمی و تعلیمی و تألیفات آیت‌الله قزوینی در این بخش به طور مفصل بررسی شده است. سپس زندگی‌نامه 12 نفر از اساتید ایشان عنوان شده است. در ادامه زندگی‌نامه 92 نفر از شاگردان ایشان بیان شده است.