آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

‫هدف از اين تحقيق معرفى دو تفسير شيعه اطيب البيان مرحوم سيّد عبدالحسين طيّب (ره) والكاشف مرحوم محمّدجواد مغنيه (ره) مى‏باشد. در اين تحقيق سعى شده مقايسه‏اى تطبيقى وتحليلى از دو تفسير صورت گيرد كه لازمه اين كار معرفى هر يك از صاحبان تفسير از جمله »زندگينامه، انگيزه تأليف، معرفى آثار علمى« آنها مى‏باشد. براى اينكه بتوان خصوصيات هر يك از دو تفسير »روش كلى، سبك، منابع، تشابه واختلافهاى ميان دو تفسير را جستجو كرد دو سوره بزرگ قرآن (بقره ومائده) با دقت با هم مقايسه شده وبقيه قرآن به شكل موضوعى بررسى شده است در هر موضوع به ديدگاههاى خاصى از هر دو مفسر دست پيدا كرده ودر هر مورد جهت نقد وبررسى آن ديدگاهها نظر ساير علما را بعنوان نظر سوم بيان كرده وبه اثبات يا ردّ رأى دو مفسر پرداخته شده است. ويژگى خاص تفسير اطيب البيان تذكرات اخلافى، عملى است كه در جاى جاى تفسير مشاهده مى‏شود مأخذ آن كتب معتبر حديثى شيعه مى‏باشد. مرحوم طيّب انگيزه خود را از تأليف ترويج دين مبين ونشر احكام مى‏داند از راويان غير شيعه روايتى نكرده است. آنچه در الكاشف بيشتر چشمگير بود توجه مرحوم مغنيه به مسائل اجتماعى است كه خود هدف اصلى از نوشتن تفسير را ايجاد بيدارى وجنبش اسلامى در ميان مسلمانان مى‏داند. پروردگار عالم اين دو مفسر بزرگ را با اولين مفسر قرآن، پيامبر اكرم صلوات اللَّه عليه محشور نمايد.

چکیدهدستیابی به مفاد استعمالی آیات و کشف مراد الهی نیازمند رعایت کردن قواعد و ضوابط خاص تفسیر است و هر کدام از مفسران با توجه به عصر خود و روش و گرایش تفسیری شان همواره تلاش هایی در این زمینه داشته اند. یکی از این مفسران محمد جواد مغنیه است که در تفسیر الکاشف اگرچه به انواع قواعد تفسیری تصریح نکرده ولی در مجموع روش ایشان در رعایت قواعد تفسیر پسندیده است. بنابراین تحقیق حاضر که پژوهشی تحلیلی-توصیفی است، ضمن بررسی مفهوم واژگان «تفسیر» و «قاعده»، به معرفی مفسر گرانقدر محمد جواد مغنیه و ویژگی های تفسیرش پرداخته و همچنین قواعد تفسیری و میزان رعایت آن در تفسیر ایشان را مورد پژوهش قرار می دهد. و از مهم ترین نتایج پژوهش حاضر این است که تفسیر الکاشف تفسیری با روش اجتهادی است که با تأثیر پذیری از وقایع اجتماعی در صدد است که مخاطبان خود را قانع کند که دین با تمام اصول و فروع و تعالیمش، کرامت و سعادت انسان را طالب است. و از ویژگی های تفسیر الکاشف این است که از بیان اسرائیلیات پرهیز کرده و مباحث تخصصی آیات را به دیگر تألیفاتش ارجاع می دهد و در تفسیر قرآن از آیات و روایات استفاده زیادی کرده است. همچنین مغنیه در تفسیر الکاشف بر اساس قرائت موجود در مصحف کنونی به تفسیر می پردازد و توجهی به قرائت های دیگر ندارد. و با به کارگیری اصول مربوط به دستیابی به معنای واژگان و با توجه به منابع شناخت کلمات به تفسیر آیات می پردازد و معمولاً در تبیین معنای لغوی واژگان از شعر استفاده ای نکرده است و در اعراب آیات، به بیان نقش نحوی کلمات و جملات می پردازد و مباحث بلاغی آیات را به تفاسیر دیگر واگذار می کند و در اعتبار قواعد عربی، قرآن را اصل قرار می دهد. و ایشان به انواع قرائن به ویژه قرین? سیاق، آیات و روایات توجه کافی داشته است ولی به قرین? مقام و لحن سخن در برخی از آیات اجمالاً اشاره کرده است. و غالباً به روایات اسباب النزول اعتمادی ندارد و برای اعتبار بخشی به تفسیرش، از آیات دیگر و روایات متواتر بیشترین استفاده را در تفسیر آیات نموده و خبر واحد را در تفسیر، حجت نمی داند ولی گاهی از آن ها برای موید کلام استفاده نموده است، همچنین از آرای مفسران، اخبار تاریخی، روایات آحاد معتبر و آرای لغت دانان به عنوان موید تفسیری استفاده نموده است و غالباً در تبیین معنای لغوی آیات به هیچ کتاب لغتی استناد نمی کند. و در بحث دلالت ها؛ در برخی موارد از دلالت های غیر مطابقی آیات غفلت نموده است و در بسیاری از موارد به دلالت های موجود در آیات بدون تصریح کردن به نوع آن، توجه کافی داشته است و همچنین معتقد است که تفسیر باطنی قرآن کریم حرام است.کلید واژه ها: تفسیر، روش تفسیر، قاعده، قواعد تفسیری، الکاشف، مغنیه، مفسر

در این پایان نامه دو تفسیر شیعی به نامهای اطیب البیان اثر سیدعبدالحسین طیب و الکاشف تألیف محمدجواد مغنیه معرفی و مقایسه شده اند. نخست زندگی، انگیزه تألیف، آثار علمی، وجه تسمیه تفسیر آن دو، سپس ویژگیها، تشابهات و موارد اختلاف این تفاسیر بررسی شده اند . در این پژوهش ویژگی تفسیراطیب البیان تذکرات اخلاقی و استفاده اختصاصی ازمآخذ شیعی و خصوصیت تفسیر الکاشف توجه به مسائل اجتماعی دانسته شده است.

چکیده ندارد.