آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين نوشتار به تحليل ديدگاه هاي فلسفي و کلامي شهيد سيد محمد باقر صدر درباره کارکردهاي دين در زندگي فردي و اجتماعي انسان مي‌پردازد و ابعاد فردي و اجتماعي آن را بيان مي‌کند. پژوهش حاضر در چهار فصل تنظيم و ارائه شده است، نويسنده در فصل اوّل ضمن بيان کلّيّات و فرضيات تحقيق و اهمّيت و پيشينه آن، به مفهوم شناسي واژه گان کليدي خصوصاً "دين" از جهت لغوي و اصطلاحي پرداخته و ديدگاه عالماني همچون شهيد صدر، علاّمه طباطبايي، مصباح يزدي و جوادي آملي را جويا گرديده و نيز نظريّه مطلوب خويش را در اين زمينه مطرح مي‌کند. وي در فصل دوم با اشاره به نقش دين در زندگي فردي انسان، نقش معرفت بخشي دين در شناخت خداوند، ايمان به خدا، انسان شناسي، راه و راهنماشناسي و فرجام شناسي (معادشناسي) را بررسيده و نقش ايمان به خدا و رسيدن به آرامش دروني، ضمانت اجرايي اَعمال، احساس حضور در بارگاه ربوبي، و برخي ارزش ها و ويژگي هاي اساسي آدمي را از ديدگاه شهيد صدر شرح مي‌دهد. نگارنده در همين زمينه به آثار فردي ايمان به معاد همچون: تلاش در انجام کارهاي نيک، آمادگي براي مرگ و تعديل غرايز پرداخته و در ادامه با اشاره به نقش انگيزشي دين در ترويج اخلاق و تقويت تربيت، رابطه دين با اخلاق و تربيت، روش هاي تربيتي اسلام و نقش عبادت در شکوفايي استعدادهاي انساني را از منظر شهيد صدر منعکس مي‌سازد. او در فصل سوم کارکردهاي دين در زندگي اجتماعي، مانندِ برقراري عدالت و نيز کارکرد آن در سياست را از ديدگاه ايشان ذکر مي‌کند. نويسنده با همين هدف، به تاريخچه پيدايي انديشه هاي سياسي پرداخته و نظريّات شهيد صدر درباره حاکميت خداوند و جايگاه انسان در سياست اسلامي و ديني، نتايج پذيرش حاکميت خدا در زندگي اجتماعي انسان، نقش آزادي در حيات اجتماعي، خلافت انسان و مشخّصات آن، نتايج نظري پذيرش خلافت انسان، از جمله: گواهي پيامبران و امامان و کارکرد دين در اقتصاد را تبيين مي‌سازد. وي در فصل چهارم و جمع بندي و نتيجه گيري مسايل و نقش معرفت بخشي دين در عرصه هاي فردي، نقش انگيزشي آن در برانگيخته شدن اخلاق و تربيت و سرانجام: کارکردهاي اجتماعي دين در عرصه هاي سياسي و اقتصادي را مرور مي‌کند.

‫اين نوشتار به بررسي روش‌شناسي شهيد سيدمحمدباقر صدر در مباحث کلامي و ابداعات ايشان در اين زمينه مي‌پردازد و شيوه مباحث کلامي وي را با استفاده از قياس و دليل استقرايي در مسايلي همچون: الهيات، نبوت، امامت و معاد، بيان مي‌کند. نويسنده مي‌کوشد نوآوري هاي شهيد صدر در طرح مباحثي مانندِ ارتباط مسايل کلامي با مسايل اجتماعي و علمي را به تصوير کشيده و رويکردي جديد از مباحث کلامي از منظر شهيد صدر ارائه دهد. پژوهش حاضر در چهار فصل تنظيم شده است. نگارنده در مقدمه تحقيق تعريفي از علم کلام و پيدايي و گسترش آن، موضوع علم کلام، روش اين علم در پرداختن به مباحث اعتقادي و نقاط ضعف و قوت موجود در علم کلام را مطرح مي‌سازد. وي در فصل اول به معرفي افکار و روش شناسي کلامي شهيد صدر پرداخته و روش عقلي و قياسي، روش استقرايي و مراحل و ويژگي‌هاي اين روش‌ها در تبيين مسايل اعتقادي و نوآوري هاي وي را در اين زمينه بررسي مي‌کند. در فصل دوم ديدگاه‌هاي کلامي شهيد صدر در مورد مباحث مربوط به الهيات مطرح شده و راه هاي اثبات صانع به روش عقلي، علمي و استقرايي و ابعاد اجتماعي توحيد، صفات الهي، مسأله بداء و تفسير آن توسط شهيد صدر بيان گرديده است، در فصل سوم تحليل و تفسير شهيد صدر در باره دين، نبوت و امامت مطرح گرديده و مطالبي مانندِ منشأ دين، مشکلات اجتماعي اسلام، نقش نبوت در زندگي انسان، اثبات نبوت پيامبر اسلام، رابطه معجزه با قوانين طبيعي، نقش امامت در زندگي انسان، اثبات عصمت امام و اعتقاد به مهدويت واکاوي مي‌شود. در فصل چهارم برخي مفاهيم اعتقادي مربوط به انسان شناسي همچون: جبر و اختيار و حل شبهه هاي مربوط به آن، حُسن و قُبح عقلي و ارتباط آن با عدل الهي، اثبات معاد و ابعاد اجتماعي آن از ديدگاه شهيد صدر بيان گرديده است.

صدر معتقد بود هر دو سیستم اقتصادی بر تمایلات خودخواهانه انسان بنا شده است؛ یکی جانب فرد پیروز را می‌گیرد و دیگری جانب فرد بازنده را؛ لیکن در مقام اجرا نتوانسته‌اند آن خلوص مورد ادعای خود را حفظ کنند و هر یک بخشی از سیستم مقابل را جذب کرده است.

موضوع این کتاب در ارتباط با بانک و بانکداری در اسلام و اقتصاد اسلامی است و همچنین به بررسی حکم بهره و ربا از نظر فقه اسلامی و اصول آن می پردازد.