آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب شامل مجموعه سخنرانی‌های ابوالحسن رفیعی قزوینی ( 1268ـ 1353) در باب معاد و جهان پس از مرگ است .این مطالب در سه فصل سامان یافته است :فصل نخست در احوال و آثار رفیعی قزوینی تدوین شده و فصل دوم به کلیاتی در باب "معاد " اختصاص یافته است .فصل سوم حاوی مطالبی است که از آثار و تالیفات وی درباره معاد استخراج شده است .ادیان بزرگ و معاد (مانند زرتشت، مسیحیت و یهودیت)، متکلمین و معاد، ابن سینا، شیخ اشراق و صدرالمتالهین و معاد، و معاد از دیدگاه علامه رفیعی عناوین برخی مطالب کتاب است .

این مجموعه شامل بیست و یک مقاله و رساله از "علامه ابوالحسن رفیعی قزوینی" (1353-1268 ش) است. از ایشان آثار فراوانی در زمینه‌ی فقه استدلالی، رسائل حکمی و کلامی و فلسفی و حواشی بر کتب دیگر برجای مانده است. برخی مقالات‌ گردآوری شده درکتاب عبارت‌اند از: "مساله‌ی رجعت"، "بیان اتحاد عاقل به معقول"، "در بیان حقیقت عقل"، "در بیان حقیقت شب قدر"، "معراج"، "فی وجوب الوجود"، "مقاله فی اتحاد العاقل و المعقول"، "سخنی در معاد" و "تحقیق در اسناد الاربعه". ایجاز در لفظ و تراکم در معنی و مضمون از ویژگی‌های مقالات علامه رفیعی به شمار می‌رود. مجموعه تعلیقات و حواشی ایشان از حیث محتوا یا مبنی بر تایید و توضیح لفظ و عبارات حکما و متکلمان و فلاسفه است و یا مبنی به رد و اعتراض و انکار، و به هر صورت هرگز خالی از دلیل و برهان نیست.

هدف اصلی این نوشتار، بررسی بینش و روش تاریخ‌نگاری ا‌بن‌طقطقی در کتاب تاریخ فخری است. این روش‌شناسی ما را با یکی از الگوهای تاریخ‌نگاری روشمندِ متکی بر پشتوانه‌های نظری و مبرا از اغراض و تعصب‌ها آشنا می‌سازد. ا‌بن‌طقطقی از کسانی است که گرایش به دادن قاعده در تاریخ دارد. نگرش او در آغازین فصل کتابش، نگاه فیلسوف تاریخ است. آوردن براهین و استدلال‌های تاریخی در این فصل و بهره‌گیری از آن‌ها هنگام ذکر وقایع، نشان‌دهنده منطق‌یابی او در تاریخ است. در پیدایی و نگارش تاریخ فخری، اوضاع اجتماعی و بستر سیاسی فرهنگی زمانه تاثیرگذار بوده؛ اما شرط کافی به‌شمار نیامده؛ بلکه کنار این عامل، قریحه نویسنده، گرایش‌های فردی و خلاقیت ذهنی وی نیز نقشی کارساز دانسته است. بررسی این مطلب، مستلزم پژوهشی مستقل آن هم با رویکرد روان‌شناسی اجتماعی است که این بررسی مجال دیگری می‌طلبد.