آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در میان مکاتب کلامی شیعه، حله تأثیرگذارترین مدرسه کلامی در روش و آرای کلام معاصر شمرده می شود. این نوشتار به بررسی نقش «حدیث اعتقادی» در «استنباط کلامی مکتب حله» با تأکید بر شاخص ترین اندیشمندان تأثیرگذار در این مکتب، یعنی سیدبن طاووس، خواجه طوسی، ابن میثم بحرانی و علامی حلی پرداخته است. جریان های کلامی حله برخی نقل گرا و برخی عقل گرا و عده ای نیز به دنبال راهی میانه بودند. این جریان ها در شاخص های مختلف روشی، اختلافات مهمی داشتند. از روش های استنباطی جریان نقل گرا می توان به مواردی چون: طرد عقل بسندگی، حضور حداکثری نقل، اعتبار مضمونی و نه رجالی، فهم ترکیبی قرآن و حدیث اشاره نمود. از روش های استنباطی جریان عقل گرا نیز می توان مواردی مانند: مبناگروی عقلی، ساختارسازی در مقام تنظیم، توجه به بطون معنا و تاویل مخالف ملزومات عقل را برشمرد. جریان عقل گرای حله به ویژه روش علامه حلی، کلام امامیه را وارد مرحله جدیدی کرد که سیطره تأثیرگذاری آن تا زمان حاضر ادامه یافته است.

توسعة فرهنگی به معنای ایجاد تحول و خلق ارزش‌ها، روابط اخلاقی و هنجارهای مناسب است که برای ارضای نیازهای آدمی، زمینه‌های لازم را در قالب اجتماع فراهم می‌کند. فهم و شناخت مفاهیمی چون توسعه، فرهنگ و توسعة فرهنگی، در سرنوشت ملت‌ها و نیز جامعه ایران حائز اهمیّت است. اولین طلیعة توسعة فرهنگی در انقلاب اسلامی و در روند پیروزی و تکامل این‌انقلاب به چشم می‌خورد و بیشترین شعارها و اهداف انقلاب متوجه توسعة فرهنگی بوده است. بر این اساس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تبیین استراتژی جامعی در امر توسعة فرهنگی، به منزلة یک ضرورت ملّی، مورد توجه مسئولان قرارداشته است. دیدگاه‌های امام خمینی درباة فرهنگ و توسعه فرهنگی و ابعاد و اهداف آن یکی از نیازهای اساسی جامعه و راه‌کارهای توسعة فرهنگی در کشوراست. دراین مقاله ابتدا تعاریف مختلفی‌از مفهوم توسعه و توسعة‌فرهنگی داده شده و سپس مهم‌ترین ابعاد، ویژگی‌ها و اهداف توسعه‌فرهنگی از دیدگاه امام خمینی بیان می‌شود.

هدف پژوهش حاضر بیان تأثیر فضایل اخلاقی به ویژه تؤده بر تربیت سیاسی و همچنین ترسیم گوشه‌ای از الگوی تربیت سیاسی فضیلت‌گرای الهی برای کارگزاران جمهوری اسلامی ایران از منظر امام خمینی در قالب آثار فضیلت تؤده بر تربیت سیاسی، به جهت حل برخی از چالش‌های نظام اسلامی بود. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، اندیشه‌های امام خمینی الگوی مطلوبی در زمینه تربیت سیاسی الهی ارائه می‌دهد. دیدگاه‌های اخلاقی سیاسی ایشان ظرفیت تولید الگوی تربیت سیاسی فضیلت‌گرای الهی را دارد، زیرا وی یکی از بهترین توصیف‌ها از نظام فضایل و رذایل را ارائه داده‌اند. بروز رفتارهای سیاسی سنجیده، عدم تأثیرپذیری از محیط فاسد و افزایش تأثیرگذاری سیاسی و انتخاب جبهه سیاسی حق‌گرا برای فرد و جامعه از جمله این آثار است.

تقارن سال 1378 با یکصدمین سال تولد امام خمینى(ره) که به نام او نامگذارى شده است، فرصتى براى باز اندیشى در آثار ایشان فراهم آورده است. آن احیاگر بزرگ دین و مصلح بیدار قرن با باورى عمیق نسبت به جامعیّت و توانایى اسلام، خط بطلان بر تئورى جدایى دین از سیاست کشید و با تکیه بر توده‏هاى عظیم مردمى، انقلاب اسلامى را بامهارتى استثنایى در نظام دو قطبى جهانى رهبرى و هدایت نموده، رژیم پهلوى را در هم شکست و جمهورى اسلامى ایران را بنیان نهاد. محرومان، مستضعفان، پا برهنه‏ها، کوخ نشینان، زاغه نشینان و در یک کلام «طبقات پایین اجتماع»،از جمله مسایلى بود که حمایت و دفاع از آنان، بخش مهمى از توجه امامِ مستضعفان و محرومان را به خود معطوف داشته بود. تا جایى که آنان به عنوان پرچمداران اسلام ناب محمدى (ص)در مقابل اسلام آمریکایى مطرح گردیدند.

در این نوشتار ابتدا مشروعیت ولى فقیه که همان مشروعیت‏حکومت دینى محسوب مى‏شود، از دیدگاه حضرت امام رحمه الله مورد بحث قرار گرفته و سپس به مشروعیت‏یا مقبولیت دادن راى مردم در اندیشه امام راحل پرداخته شده است و ضمنا به نقش مردم در حکومت و آزادیهاى آنها اشاره گردیده و در پایان نیز دیدگاه آن حضرت در وضع قوانین و اختیارات و محدودیتهاى نمایندگان مردم در این مورد بیان شده است .

آنچه در ذیل مى‏آید نگاهى به زوایاى مختلف احیاى تفکر دینى در مکتب امام خمینى رحمه الله است . سلوک و روش ایشان در احیاى اندیشه اسلامى برگرفته از سنت و روش پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در صدر اسلام یعنى انعکاس شیوه رفتارى او و نیز تاسى از رویه اهل بیت علیهم السلام بود . از مهمترین ویژگیهاى نهضت‏بزرگ احیاگرى امام خمینى رحمه الله تشخیص موانع و تحریفات عارض بر دین و جامعه دینى و ارائه راهکارهاى جدى و اهتمام در اجراى آنها بود . بازسازى تفکر دینى از ناحیه ایشان در دو حوزه نظرى و عملى صورت پذیرفت . بعضى از مؤلفه‏هاى این بازسازى در عرصه نظرى احیاى قلمرو دین از حیث جامعیت آن نسبت‏به تمامى شؤونات دنیوى و اخروى انسان و مبارزه با سکولاریزم است . تشکیل حکومت اسلامى، احیاى حج ابراهیمى و نماز جمعه نمونه‏هایى از این بازسازى در حوزه عملى است .

در این مقاله، نویسنده محترم در آستانه فرا رسیدن رحلت جانگداز حضرت امام خمینى رضى‏الله‏عنه ، در نگاهى کوتاه شخصیت ایشان را در ابعاد مختلف بویژه بعد فقهى، سیاسى و عرفانى مورد بررسى قرار داده است. به اعتقاد نویسنده حضرت امام رضى‏الله‏عنه از جهت جامعیت و کمال، پس از انبیاى الهى و ائمه معصومین، بى‏شک از شخصیتهاى نادر بلکه بى‏نظیر بوده‏اند که مانند اجداد طاهرین خود، اوصاف و کمالات به ظاهر متضاد را در خود یکجا داشتند و نیز در رشته‏هاى گوناگون از جمله فقه و فلسفه، عرفان و سیاست، از بهترین‏هاى زمان خود بودند.