آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در اخبار وارده در امامت ائمه هدي (ع) و معجزات و كرامات آنان كه بالغ بر بيست هزار حديث را از 142 كتاب خاصه و 24 كتاب اهل سنت و 50 كتاب خاصه بواسطه 223 كتاب از اهل عامه بواسطه نقل كرده است و تنها بذكر اخبار پرداخته است بدون اينكه شرحي پيرامون آنها بدهد. اين كتاب چاپ شده است. اين کتاب دردوجلد تأليف شده در روز عيد غدير سال 1092 آن را آغاز واواخر سال 1095 ق به اتمام رسانيده است. كتاب حاوي اخبار وارده در امامت ائمه هدي - عليهم السلام - و معاجز و كرامات آنان است. و آن را در كتاب «أمل الامل» چنين توصيف نموده: «كتاب اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات مجلدان يشتمل علي اكثر من عشرين الف حديث و اسانيد تقارب الف سند منقولة من جميع الكتب الخاصة و العامة هذا ما نقل منه بغير واسطة و نقل من خمسين كتاباً من الكتب الخاصه بالواسطة لانه نقل من كتب اخري لم تدخل في العدد عند تعداد الكتب و قد صرح باسمائها عند النقل منها »، مؤلف در اين كتاب تنها به جمع و ترتيب و تبويب اخبار پرداخته است. (مهدي ولايي) در اثبات امامت ائمه طاهرين عليهم السلام بواسطه معجزاتي كه از آن حضرات ديده شده و نصوصي كه درباره آنان نقل گرديده است، دراين كتاب بيش از بيست هزار روايت بانزديك هفتاد هزار سندنقل شده تا ردي باشد برآنانكه گويند اخبار آحاد است و نيازبه تأييد ادله عقليه دارد، بنابه تقسيم مؤلف اين كتاب دردوجلد تنظيم و در روز عيدغدير 1092شروع بدان نموده و دراواخر سال 1095در مشهد مقدس رضوي از آن فارغ شده است. آغاز كتاب: آغاز جلد 1: الحمدلله رب العالمين ... ... هذا کتاب اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات و الذي دعاني الي جمعه و تصنيفه و صرف الفکر الي تحريره و تأليفه هو اني لم اظفر بکتاب شاف في هذا لباب ... آغاز جلد 2: بسمله - الحمدلله رب العالمين ... فيقول الفقير الي الله الغني محمد بن الحسن بن علي الحر العاملي هذا الجزء الثاني من كتاب اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات باب. انجام كتاب: انجام جلد 1: أقره منا السلام و رحمةالله ياامام المتقين قد شهدنا لابن عمك بالنبوة‌ ولك بالولاية و الامامة. انجام جلد2: كما يشهد به كل من له ادني عقل اذا تتبع السمعيات و اعتبر الشرعيات نفع الله به المؤمنين و الطالبين للحق و اليقين و الله الموفق و المعين [الهيات مشهد 2/315؛ الذريعة 1/111؛ مرعشي 9/42 و 16/233؛ الفبائي آستان قدس 19؛ کتابخانه ملک 1/13؛ فهرست آستان قدس 5/3و 14/5؛ الذريعه 1/111و 112، التراث العربي 1/52؛ كتابخانه وزيري 4/1140؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1283؛ دانشگاه تهران 5/1056-1057؛ حضرت شاهچراغ 2/3؛ دائرة المعارف بزرگ 1/7؛ ذريعه، 1/111؛ اعلام، 1/522: الحر العاملي؛ طبقات، 11/508: محمد الحر؛ مشار، عربي، ‌17: (چ. قم، 37-1339خ، با ترجمه فارسي) ؛ مشار، مؤلفين، 5/407؛ نشريه 6/336؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص19؛ هدية العارفين 2/304؛ ايضاح المكنون 1/24؛ مشار عربي 17؛ مشار فارسي 1/160؛ آستان قدس 26/17-18؛ رايانه آستان قدس] شرح و حواشي: اثبات الهداة (ترجمه) حقير، ابوتراب (-13)

هدف این نوشتار کشف دقیق هویّت صاحب کتابی است که با عنوان «التفسیر الوجیز» به چاپ رسیده است. نویسندۀ مقاله، با ارائه مدرکی تازه نشان می‌دهد که این اثر، نوشتۀ برادر شیخ حر عاملی است و ارتباطی به شخص صاحب وسائل ندارد. در کنار ارائۀ این مدرک که تاکنون از محققان محترمی که در نفی یا اثبات انتساب این اثر به شیخ حرّ عاملی می‌کوشند پوشیده مانده بود، نسخۀ خطی دیگری از اثری تفسیری از شیخ احمد عاملی نیز معرفی و بررسی شده که نویسندۀ مقاله بر این باور است که بر اساس دلایلی، آن نسخه بخش دیگری از همان تفسیر وجیز است.همچنین در این نوشتار به بررسی دقیق محتوای تفسیر مورد نظر نیز پرداخته شده و به یاری شواهد درون متنی روشن شده است که هرگز صاحب وسائل نمی‌تواند نویسندۀ این اثر باشد و کتاب مورد نظر، بدون تردید اثر برادر ایشان است.

و هي: اثني عشر مسئلة سئل عنها فاجاب عن كل منها باثني عشر جوابا. در بيان بدعتها و گناهان فرقه صوفيه مشتمل بردوازده باب و دوازده فصل بااين عناوين: باب اول: در باطل كردن اين نسبت و مذمت آن. باب دوم: در ابطال تصوف و ذم آن عموماً. باب سوم: درابطال اعتقاد حلول و اتحاد و وحدت وجود. باب چهارم: دراعتبار كشفي كه ادعا مي كنند و عدم اعتبار و نفي حجيت آن. باب پنجم: در ابطال آنچه اعتقاد مي كنند ازسقوط تكاليف شرعيه درنزد حصول آن. باب ششم: درابطال آنچه اعتقاد مي كنند آنرا عمادت از نشستن در زمستان در چله وابطال آنچه اختراع كرده اند از رياضت. باب هفتم: درابطال آنچه اعتقاد كرده اند آنرا از افضل عبادات است از هم برچيدن و برزمين افتادن و اضطراب كردن. باب هشتم: درابطال اعتقادات آنان در رقصيدن و دست برهمزدن و فرياد كردن. باب نهم: در اثبات آنچه مي طلبند و منع مي كنند از آن از سعي كردن برروزي و طلب معاش و تجمل. باب دهم: در تحريم آنچه حلال مي دانند و آنرا عبادت مي شمارند يعني غنا. باب يازدهم: درابطال اختراعات آنان از ذكر خفي وجلي. باب دوازدهم: درابطال اشعارايشان در دوستي اعداءالله و دشمني اولياء الله. و اما عناوين فصول چنين است: فصل اول: درتحريم اقتداء به اعداء دين و مشابه و مشاكل شدن به ايشان. فصل دوم: در تحريم اختراع در دين. فصل سوم: در ذكر بعضي مطاعن مشايخ صوفيه. فصل چهارم: در وجوب امربه معروف و نهي از منكر. فصل پنجم: درتحريم ترك آن و تقاعد از آن. فصل ششم: دروجوب مجادله دردين و مناظره از براي بيان حق و اثبات آن. فصل هفتم: دروجوب جهاد اعداء دين و مبتدعين باشرايط آن. فصل هشتم: در وجوب اجتناب از معاشرت اهل بدع و وجوب ترك مخالطه باايشان. فصل نهم: در جواز لعن مبتدعين و بيزار شدن از ايشان بلكه وجوب آن. فصل دهم: در تحريم تعصب در باطل. فصل يازدهم: در جائز نبودن ظن نيكو بردن بعامه و تابع شدن به چيزي از طريقه مختصه ايشان. فصل دوازدهم: دروجوب جهاد نفس و توبه از كفر و بدعت و فسق. آغاز كتاب: بسمله. الحمد لله الذي اختار من عباده ائمة اثني عشر ... . و بعد فيقول الفقير هذه مسائل اثني عشر اثنا عشر من جملة ... فاجبت عنها. انجام كتاب: لم يكن هناك نبات و لا شجر يمكن ان يستظل بها فكان دائما في الشمس بخلاف ما لو كان طوله سبعين شبرا فانه يمكنه دخول بيت او الجلوس في ظل شجر و نحوهما و يحتمل احتمالات اخر بعيدة ... . تمت ... . [الذريعه 1/116رقم 559، 10/209؛ كتابخانه وزيري 3/1034؛ مجلس شورا 12/148؛ نشريه 7/531 و 7/699]

در رد بر اقوال و گفتار صوفيه مشتمل بر دوازده باب و هر باب مشتمل بر دوازده فصل. در آن از چند كتاب رد تصوف ياد شده است. (محمد تقي دانش پژوه) داراي 12 باب و 12 فصل و ديگر عناوين نيز دارد عدد (12) است. و فهرست ابواب و فصول كتب را مؤلف خود در ديباجه مياورد. وي از فرق صوفيه ياد ميكند و 12 تن از نامداران صوفيه را ميشناساند. در آغاز رساله نيز از ميان دانشمنداني كه رساله در رد متصوفه نوشته اند و يا بخشي از يكي از تأليفات خود را به رد بر آنان اختصاص داده اند دوازده تن را ياد ميكند و از آن جمله است: ابن حمزه و كتاب او الهادي الي النجات من جميع المهلكات و علامه حلي و كشكول او، علي بن عبدالعال كركي و كتاب او بنام المطاعن المجرميه و فرزند او حسن بن علي صاحب كتاب عمدة المقال في كفر اهل الضلال و ابوالمعالي محمد بن نعمه بن عبدالله حسني كه در 475 كتابي بفارسي در ميان ملل و اديان (1) تصنيف كرد و مذهب صوفيه را باطل شمرد. (مؤلف قسمتي از سخنان او را با ترجمه عربي در اين رساله ميآورد). حر عاملي از كتاب حديقة الشيعه و از رساله ترجيع خود ياد ميكند و خلاصه رساله اي را كه يكي از فضلاء معاصر او در شرح حديث عبدالله بن سنان (درباره صوفيه) نوشته آورده است. (2) (عبدالحسين حائري) اين رساله در ماه شعبان 1076 ق به انجام رسيده و به سال 1408 ق با تحقيق آية الله سيد مهدي لاجوردي حسيني در قم چاپ شده است (محمود مرعشي) فهرست مفصل ابواب و فصول دوازده گانه كتاب را بدين ترتيب بر م شماريم: باب اول: في ابطال هذه النسبة و ذمها 2. في ابطال التصوف و ذمه عموما 3. في ابطال اعتقاد الحلول و الاتحاد و وحدة الوجود 4. فب ابطال الكشف الذي يدعونه ... 5. في ابطال ما يعتقدونه من سقوط التكاليف الشرعية عنده 6. في ابطال ما يعتقدونه عبادة من الجلوس في الشتا و ما ابتدعوه من الرياضة 7. في ابطال ما يعتقدونه من افل افضل العبادات ... 8. في ابطال ما يعتقدونه كذلك من الرقص و الصفق بالايدي و الصياح 9. في اثبات ما يبطلونه و يمنعون منه من الشعي علي الرزق و طلب المعاش و التجمل 10. في تحريم ما يستحلونه و يعدونه عبادة من الغني 11. في ابطال ما يفعلونه من الذكر الخفي و الجلي علي ما ابتدعوه 12. في ابطال ما صار شعارا لهم من موالاة اعداء الله و معاداة اولياء الله. فصل اول: في تحريم الاقتداء باعداء الدين و مشابهتهم و مشاكلتهم 2. في تحريم الابتداع في الدين 3. في ذكر بعض مطاعن مشايخ الصوفية ... 4. في وجوب الامر بالمعروف و النهي عن المنكر 5. في تحريم تركهمت و التقاعد عنهما. 6. في وجوب المجادلة في الدين و المناظرة لبيان الحق 7. في وجوا مجاهدة اعداء الدين و المبتدعين مع الشرائط 8. في وجوب اجتناب معاشرة اهل البدع و وجوب ترك مخالطتهم رأسا 9. في جواز لعن المبتدعين و البرائة منهم بل وجوبهما 10. في تحريم التعصب للباطل 11. في عدم جواز حسن الظن بالعامة و اتباع شيء من طريقتهم المختصة بهم 12. في وجوب جهاد النفس و التوبة من الكفر و الابتداع و الفسق. (سيد محمود مرعشي) آغاز كتاب: الحمدلله الذي وفقنا للتمسك بالعروة الوثقي ... و بعد فيقول الفقير. لما رأيت كثيراً من ضعفاء الشيعه قد خرجوا عن طريق قدمائهم. انجام كتاب: پايان: و تجعله من احسن الذخائر ليوم الحساب و ينفع اخوان الدين و خلان - اليقين. . فرغ منه مؤلفه العبد محمد بن حسن الحر العاملي في شعبان سنة ست و سبعين و الف و الحمدلله. [الذريعه 1/116 رقم 559؛ كتابخانه وزيري 4/1428؛ مجلس شورا 10/1940؛ ذريعه 20: 1 و 10/209 و 1/116؛ كشف الحجب: 6؛ دانشگاه تهران 16/321؛ نشريه 5/30؛ رايانه آستان قدس]

پيرامون علم (شناخت خدا و اصول اعتقادي) و عمل به تحصيل تقوي و انجام وظايف ديني، بنابر آنچه از راه حق و صحيح كه راه اهل بيت عليهم السلام مي باشد بدست مي آيد، در دو مشرق گزارش شده و روز جمعه دوم جمادي الاول 962 در مشهد مقدس بپايان رسيده است. عناوين كتاب چنين است: المشرق الاول فيه مطلع و خمس شارقات: المطلع: في العلم و مأخذه الصحيح. الشارق الأول: في التوحيد. الشارق الثاني: في العدل. الشارق الثالث: في النبوة. الشارق الرابع: في الامامة. الشارق الخامس: في المعاد. المشرق الثاني: فيه ثلاث سبحات: السبحة الأولي: في التقوي. السبحة الثانية: في فضيلة التقوي. السبحة الثالثة: في كلمات لعلي عليه السلام في التقوي. (سيد احمد اشكوري) نويسنده پس از آنكه شرح مشبعي درمنقبت در منقبت علم مي آورد و مي گويد نجات و كمال آدمي در علم و علم آموزيست بعد مي گويد از آنجا كه رأس العلم معرفة الله است. لذا بر آن شدم كه با بضاعت مزجاة خود درين زمينه يعني خدا و صفات و افعال حق آنچه مي دانم چيزي نويسم تا شايد مفيد براي مردم جويا باشد پس درين زمينه از آيات قرآني و احاديث مسلماني مطالبي فراهم مي آورد. (عبدالله انوار) در 2 «مشرق» : الاولي في معرفة الله و ما يتبعها، در 1 «مطلع» و 5 « شارق » . شارق يكم در پيامبري ... . چهارم امامت، پنجم معاد. المشرق الثانية في افضل الاعمال التقوي، در 3 «سبحه» ... (احمد منزوي) : کتابي است در بيان علم (شناخت اصول اعتقادي شيعه) و عمل به تحصيل تقوا به عنوان دو اصل رسيدن به سعادت، مشتمل بر دو «مشرق»: مشرق اول شامل يک مطلع در علم و پنج «شارقه» در اصول دين؛ مشرق دوم شامل سه «سبحه» در تقوا، فضيلت تقوي و نقل کلمات امام علي (ع) در تشويق به تقوا. تاليف کتاب در روز جمعه دوم جمادي الاولي 962 در مشهد مقدس به پايان رسيده است. تقريظ شيخ بهائي (-1030ق) در تعريف کتاب در انتها برخي نسخه ها از جمله اين نسخه آمده است. آغاز كتاب: الحمد لك اللهم أهل الحمد و وراثه و مستحقه و باعثه و منشئه و معلمه و مفيده و ملهمه، نحمدك علي ما خلقت الانسان و علمته البيان. انجام كتاب: فرغ من تعليقها مسودها المسود لصحائفه سيئات الأعمال المؤمل رحمة الله الجواد. . [مرعشي 22/295؛ مدرسه فيضيه 2/151؛ ذريعه 14/234؛ ملي 10/39 تاريخ تاليف را 1096 آورده كه خطاست؛ عكسي دائرة المعارف 2/180؛ رايانه آستان قدس 4/489]