چکیده :
بر اساس فقه اسلامی هر کس مرتکب فعل حرامی شود مستحق عقاب اخروی است.
در خصوص استحقاق مجازات دنیوی، برخی از محرمات، حسب مورد، مستوجب کیفر معین حد، قصاص و دیه هستند که موجب، نوع و میزان مجازات آن‌ها در شرع مقدس مشخص‌شده است.
اما برخی از محرمات، کیفر معینی در شرع مقدس ندارند.
در خصوص محرمات فاقد کیفر معین، قاعده‌ی «التعزیر لکل حرام» قاعده‌ای مشهور در بین فقها است که بر طبق آن هر عمل حرامی قابل تعزیر است.
تمسک به اطلاق این قاعده در عرصه اجرایی باعث گسترش نامحدود سیاست‌های سرکوبگرانه می‌گردد.
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی- انتقادی به دنبال آن است که روشن سازد اساساً روش مواجهه امام علی (ع) در برابر محرمات فاقد کیفر معین چگونه بوده است و بر اساس آن، اطلاق قاعده «التعزیر لکل حرام» را مورد نقد و بررسی قرار دهد.
بر اساس نتایج حاصل از این مقاله، تدابیر امیر مؤمنان (ع) در مقابل محرمات اختصاص به کیفر ندارد.
نحوه مواجهه حضرت در مقابل محرمات در دو قالب تدابیر بازدارنده و تدابیر واکنشی قابل تبیین است.
هرکدام از این دو دسته طیف گسترده‌ای از تدابیر را شامل می‌شود و کیفر تنها یکی از اقسام تدابیر واکنشی بوده است.
در سیره امام علی (ع) کارکرد کیفر برای مقابله با محرمات به شرط وجود ضرورت، نفی نمی‌شود، اما اعتماد کامل بر آن برای دفع محرمات و استفاده از آن در هر موردی بدون توجه به سایر تدابیر و تمهیدات زیر سؤال می‌رود.
according to islamic jurisprudence, whoever commits a forbidden act deserves punishment in the hereafter.
regarding the entitlement to the worldly punishment, some taboos, according to the circumstances, are subject to a certain punishment, namely, “hadd”, “qisas” and “compensation”; the cause, type and amount of each of them are specified in the holy shari’a.
but there is no specific punishment assigned to some taboos in the shari’a.
regarding those taboos lacking any assigned punishment, the rule of the “punishment for all forbidden acts” is a well-known law among the jurists, according to which all forbidden acts should be punished.
banking on the generality of this rule in the executive arena leads to unlimited expansion of repressive policies.
basically, this paper, using a descriptive-analytical-critical method, seeks to shed more light upon imam ali’s (as) encounter with taboos lacking any assigned punishment.
based on that, the paper criticizes the generality of the law of “punishment for all forbidden acts”.
according to the results, the measures taken by imam ali (as) against such taboos does not necessarily end in punishment.
the manner in which the imam confronted the taboos can be explained in two forms: deterrent measures and reactionary measures.
the punishment has been only one of the types of reactionary measures.
in the biography of imam ali (as), it says that, on condition of necessity, the act of punishment to deal with taboos is not denied, but is an absolute reliance on it for deterring taboos and using it in any case, regardless of other measures and arrangements, is debatable.
نویسنده :
مجتبی جاویدی ، رحیم کاظمی ، زهرا آتشی
منبع اصلی :
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_7949_ff4436df1192805c417971c762965c1d.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(پژوهشنامه علوی- سال 1401- دوره 13- شماره 25- از صفحه 61 تا 91)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
امام علی (ع) فقه کیفر قاعده التعزیر لکل حرام
کلیدواژه‌ها [English]
Imam Ali jurisprudence Punishment The rule of “punishment for all forbidden acts”
نوع منبع :
مقاله
,
کتابخانه عمومی