چکیده :
مرگ و رویارویی انسان‌ها با آن، در جوامع مختلف متفاوت است.
این نوشتار با روش «تحلیل مضمون» و با الگوی شش مرحله‌ای «بِراون و کِلارک[1]»، مدلی برای مرگ‌اندیشی دینی با تمرکز بر نهجالبلاغه ارائه میکند.
هدف از این پژوهش بررسی چیستی، چرایی و چگونگی مرگ از منظر نهجالبلاغه است.
ابتدا با انتخاب مضامین مشهود «مَوت» و مترادف‌های آن، به شیوه استقرایی، 171 مضمون اولیه و با حذف مکررات 77 مضمون پایه و با تلخیص آن‌ها 31 مضمون سازمان‌دهنده و چهار مضمون فراگیر «حقیقت و کارکرد مرگ»، «ویژگی و ملزومات مرگ»، «مواجهه مثبت با مرگ» و «مواجهه منفی با مرگ» به دست آمد.
نتایج پژوهش در تحلیل چرایی مرگ، به حقیقت مرگ به عنوان سنت الهی و کارکرد مرگ به مثابه غایت دنیا و ابزار انتقال و بازگشت به جهان دیگر و شروع یک زندگی جدید می‌نگرد.
در پاسخ به چیستی مرگ، به جای تبیین ماهیت رازآلود توصیفناپذیر مرگ، به دوازده ویژگی و ملزومات مرگ پرداخته که ویژگی ناگزیر بودن بیشترین بسامد را دارد.
پذیرش، آمادگی، انتظار، نزدیک‌انگاری، یادآوری، تأخیر‌اندازی، آمادگی و استقبال از مرگ باارزش(شهادت)، رویارویی مثبت معرفی گردیده و دورانگاری، ناراحتی، غفلت، بزرگ‌انگاری و مرگ‌هراسی، به عنوان مواجهه منفی در نهجالبلاغه معرفی شده است.
death and the way humans facing it differs in various societies.
in the present article, with the method of “thematic analysis” and with the six-step pattern of braun and clarke, a model for religious morbidity has been provided which focuses on nahj al-balāgha.
the goal of the present study is exploring the quiddity, reason, and quality of death from the perspective of nahj al-balāgha.
first, by choosing the explicit theme of “mawt” (death) and its synonyms, inductively 171 preliminary themes were derived, which then were cut down to 77 basic themes.
these basic themes later were reduced to 31 organizing themes and 4 global themes (“the inner truth and function of death”, “features and requirements of death “, “positive encounter with death”, and “negative encounter with death”.
in analyzing the reason of death, the results of the study consider the inner truth of death as a divine tradition, and the function of death as the goal of this world as well as a medium for transferring and returning to the other world and beginning of a new life.
as an answer to the quiddity of death, in place of explicating the mysterious and unexplainable quiddity of death, twelve features and requirements of death have been investigated, from which the feature of inevitability has the most frequency.
nahj al-balāgha introduces positive encounter as acceptance, preparedness, anticipation, nearness assumption, remembrance, postponement, and readiness for and reception of a valuable death (martyrdom).
it also introduces negative encounter as farness assumption, sadness, ignorance, grandness assumption, and morbidity.
نویسنده :
محسن کارگر ، کمال صحرائی اردکانی ، یاسر رضاپور ، یحیی میرحسینی
منبع اصلی :
https://jcis.ut.ac.ir/article_86919_bd8fb22f372e8f6a7eb046beac8e9a78.pdf?lang=fa
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(Journal of Contemporary Islamic Studies- سال 1401- دوره 4- شماره 2- از صفحه 281 تا 293)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
امام علی(ع) نهجالبلاغه مرگ‌اندیشی تحلیل مضمون پدیده مرگ
Keywords
Imām ‘Alī (a) Nahj al-balāgha morbidity thematic analysis phenomenon of death