ضوابط مصلحت در فقه شیعه | کتابخانه مجازی الفبا

ضوابط مصلحت در فقه شیعه | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
ضوابط مصلحت در فقه شیعه
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
ضوابط مصلحت در فقه شیعه
ویرایش اثر
عنوان دیگر : ضوابط المصلحه فی الفقه الشیعی
چکیده :
پیچیدگی های جامعه موجب شده که عمل به ظاهر برخی از احکام شریعت میسر نباشد، بلکه عمل به ظاهر احکام، کارآیی و کارآمدی فقه در گستره اداره نظام سیاسی را زیر سوال ببرد، از این روی فقیهان در راستای بازخوانی آموزه های شریعت، مولفه مصلحت را مد نظر قرار داده اند، اما استفاده از مصلحت در مکاتب مادی در ذیل استفاده ابزاری از این عنصر جای گرفته و استفاده نابجا از آن در فقه برخی نحله ها، به دور شدن از اهداف و غایات دین منجر شده و دین را از محتوای خود تهی کرده است، از این رو تعیین ضوابط و ملاک هایی به جهت استفاده از عنصر مصلحت در فقه شیعه، ضروری می نماید.ضوابطی که می تواند برای استفاده مطلوب از مصلحت در ذیل ملاک های برآمد ه از آموزه های شریعت، در فقه شیعه مورد استفاده قرار گیرد، قابلیت قرار گرفتن در ذیل سه گونه ضابطه است: از یک سو، ضوابطی در استفاده واژگانی از مصلحت در گستره لغت و اصطلاح مورد عنایت قرار می گیرد که مطابق آن، واژه مصلحت، امری دربردارنده منافع مادی و معنوی پایدار، همراه با عناصری چون سعادت و حکمت و دوراندیشی است. در سوی دیگر، مصلحت دارای معیارهای اساسی در فقه شیعه است که از آن میان می توان به اموری چون «عدم مخالفت با شریعت و غایات آن» و «ترجیح اهم بر مهم» به خصوص در عرصه نظام سیاسی اشاره کرد، لکن از دیگر سو، چون ضابطه «ترجیح اهم بر مهم»، ویژگی کلی داشته، لذا باید به ضوابطی جزئی تری اشاره کرد که بتواند در عرصه سیاست و نظام سیاسی مورد استفاده قرار بگیرد، ضوابطی مانند «زمان شناسی و مکان شناسی دقیق»، «دوراندیشی و همه جانبه نگری»، «غایت مداری»، «تقدیم جامعه بر فرد»، «خبرویت و مشورت» و «الزام به مشورت از سوی حاکم» در ذیل ضوابط جزئی تر مصلحت که عمده ترین کاربرد آن در عرصه نظام سیاسی است، قابل ارزیابی است. التعقيدات المجتمعية صعبت العمل بظواهر بعض الاحکام الشرعية، و الاکثر من ذلك، اوجدت علامات استفهام حول فاعلية وقدرة الفقه في ادارة النظام السياسي، لذلك قام الفقهاء، و من اجل اعادة قراءة تعاليم الشريعة، بأخذ مفهوم المصلحة بنظر الاعتبار، خاصة و ان لهذا المفهوم تاريخا ممتدا في الفقه الشيعي و انه يترك اثرا کبيرا علي عملية صنع القرارات الکبري والعامة. لکنه و بسبب الاستخدام البراغماتي لمفهوم المصلحة في المدارس الوضعية (المادية) و ايضا الاستخدام الخاطئ له في فقه أهل السنة و الذي ادي الي الابتعاد عن اهداف الدين و غاياته بحيث افقد الدين محتواه، کان لابد من وضع ضوابط و ملاکات و معايير لاستخدام المصلحة في الفقه الشيعي، لانه و في غير هذه الحالة، سيتهم الفقه الشيعي بما يتهم به فقه الآخرين.و الضوابط التي يمکن ان نضعها للأستخدام المطلوب للمصلحة و حسب التعاليم المستسقاة من الشريعة و فقا للفقه الشيعي، يمکن ان نجملها ضمن بعض الضوابط:اولا: الضوابط التي تنظر الي الاستخدام اللغوي للفظة المصلحة، و هنا نجد ان المصلحة تعني ما يعود بالنفع المادي و المعنوي و الدائم، و الذي تلازمه عناصر مثل السعادة و الحکمة و بعد النظر.ثانيا: للمصلحة معان اساسية في الفقه الشيعي، و في هذا الصدد يمکن الاشارة الي قواعد مثل «عدم معارضة الشريعة و غاياتها» و «تقديم الأهم علي المهم»خاصة في مجال النظام السياسي، لکن بما ان تقديم الأهم علي المهم له خصوصيات عامة، و في الوقت ذاته، يبقي السؤال عن ملاکات و اسباب هذا التقديم في مجال الغايات و الموازين الشرعية، لذلك لابد من الاشارة الي ضوابط ادق و جزئية يمکن الاستفادة منها في مجال السياسة و النظام السياسي، ضوابط مثل: الدقة في معرفة الوقت و المکان، بعد النظر و شموليته الغائية، تقديم المجتمع علي الفرد، الخبرة و الاستشارة و الالزام بالمشورة من قبل الحاکم.
منابع دیجیتالی مرتبط :
نسخه PDF
نویسنده :
ایزدهی سیدسجاد
منبع اصلی :
http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?id=223600
جنس منبع:
متن
پایگاه :
ذ:پایگاه مجلات (سياست متعاليه - سال 1392- دوره 1- شماره 1- از صفحه 29 تا 58)
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال