خدا و شر: درسنامه مسئله شر | کتابخانه مجازی الفبا

مایکل پترسون؛ مترجم: حسن قنبری؛ ویراستاران: محمد تنها، محمد کیوانفر

فارسی

متن

ر:پایگاه موقت

چاپ 2 - سال 1398 - خدا و شر: درسنامه مسئله شر

167 صفحه

بخشی از کتاب خدا و شر: فصل اول: مسئله شر و جایگاه آن در فلسفه دین: یک جای کار جهان به طرز فاجعه باری می لنگد. زمین لرزه ای در پرو جان صدها نفر را می گیرد. بیمارِ گرفتارِ سرطان لوزالمعده رنج طولانی و درد کشنده ای را تحمل می کند و در نهایت از دنیا می رود. یک سگ [ وحشی ] به کودکی دوساله حمله و وحشیانه بدن او را پاره پاره می کند و او را می کشد. میلیون ها نفر در سومالی متحمل رنج ویرانی های ناشی از جنگ می شوند. در شهر واکو واقع در ایالت تگزاس، رهبر دیوانه یک فرقه هشتاد و پنچ نفر را به کام مرگ می فرستد. در کره شمالی میلیون ها نفر بر اثر قحطی و خشکسالی گرسنگی می کشند و می میرند. رویدادهای هولناک گوناگونی در جهان ما رخ می دهد. از زمان پیدایش تمدن تا کنون ماجرا بر همین منوال بوده است. امروزه با پیشرفت رسانه های خبری، رویدادهای ناخوشایند جهان و اتفاقات بدی که هر روز برای مردم رخ می دهد تحت پوشش قرار می گیرند. تلویزیون تصاویر زنده ای از جنگ، قتل، خرابی و درد و رنج نشان می دهد. روزنامه ها از تجاوز، سوء استفاده، ویرانی و فاجعه گزارش می دهند. مشکل فلسفی اجازه دهید بگوییم که اینجا مسئله اساسی برای خداباوری ( و برای هر روایتی از خداباوری مسیحی ) ایجاد سازگاری میان باور به یک موجود قادر مطلق، عالم مطلق و خیرخواه محض و عقیده به وجود شر در جهان است. اما این مسئله دقیقاً چه نوع مسئله ای است؟ به عبارت دقیق تر، مشکل خداباوری در رد این استدلال است که میان باور به خدا و باور به وجود شر تناقض وجود دارد. برهان شر _ یا در واقع هر کدام از براهین شر _ ساختار، مقدمات و نتیجه ای دارد. در واقع « مشکل » فرارویِ خداباوری، نتیجه منطقی هر نوع برهان شر و دلایل این نتیجه است. در عبارت های زیر، من اصطلاح مسئله شر را صرفاً مترادف با برهان شر ( ۴۷) به کار می برم. فقط یک مسئله یا برهان شر در کار نیست؛ درواقع برهان های بسیاری وجود دارند. محققان انواع مختلفی از برهان های شر را به همراه استراتژی های کلیدی آنها و نیز پاسخ های خاص خداباورانه آورده اند. این برهان ها ریشه های گوناگونی دارند. یکی از آنها این است که مسئله شر، نوعی اعتراض اخلاقی را نشان می دهد و بنابراین مقولات خوبی و بدی را دربر دارد. دیگری آن است که مسئله شر، باورهای دینی درباره وجود و ماهیت خدا را به چالش می کشد و از این جهت، یک جنبه مشخص الاهیاتی دارد. با این حال، بهترین حالت فهم مسئله شر این است که آن را یک مسئله فلسفی بدانیم. فلسفه در نقش سنتی خود باورهای ما را تبیین و تحلیل می کند، انسجام و سازواری منطقی آنها را بررسی و کفایت آنها را برای توضیح پدیده های مهم انسانی ارزیابی می کند. این ویژگی های فلسفی باعث می شود که رشته فلسفه، قلمرو طبیعی مسئله شر گردد. البته حوزه های مختلف فلسفی وجود دارند که هر کدام با مجموعه دقیقی از ایده ها و موضوعاتِ مورد بحث خود معین می شوند: فلسفه علم، فلسفه ذهن، فلسفه زبان، فلسفه هنر و امثال آنها. هر کدام از این حوزه ها می خواهند که بینش ها و علایق کلیدی فلسفه را در موضوعات مورد نظر خود به کار بگیرند. این بدین معنا است که پرسش های معمول فلسفی درباره واقعیت ( متافیزیک ) ، معرفت ( معرفت شناسی ) و ارزش ( نظریه اخلاقی و هنجارشناسی ) مناسب و به جا هستند و پرسش ها درباره ساختار و مقبولیت برهان های مرتبط ( منطق ) همیشه در کارند. مسئله شر، در قلمرو آن دانشی است که سنتاً فلسفه دین شناخته می شود. پس وظیفه فلسفه دین است که به این پرسش های خاص مربوط به مفاهیم و باورهای مهم دینی نظیر باورهای مرتبط با خدا، معجزه، نیایش و ایمان بپردازد. فیلسوفان دین همیشه به شکل عمیقی به این پرسش پرداخته اند که آیا دلایل عقلی برای باور یا عدم باور به خدا وجود دارد؟ برهان های موثری اقامه شده اند تا نشان دهند که خدا وجود دارد _ نظیر برهان های وجودی، کیهان شناختی و غایت شناختی. ( ۴۸) همچنین تعدادی برهان جدی اقامه شده اند تا نشان دهند که خدا وجود ندارد. از میان برهان هایی که علیه وجود خدا آورده شده اند هیچ یک مهم تر از برهان شر نبوده است. بشر با تجربه شر و تامل درباره آن به حد نهایی می رسد؛ با مسئله سرنوشت ساز معنای زندگی، معنا و بی معنایی واقعیت مواجه می شود. هانس کونگ بیان می کند که مسئله شر « پناهگاه الحاد » است ( ۴۹) زیرا بسیاری از مردم باور دارند که این مسئله ای حل ناشدنی است. این مسئله، بحثی جالب توجه و همیشگی در فلسفه دین است. اما ممکن است کسی بپرسد که چه ارتباطی بین این مسئله فلسفی و ایمان است؟ ایمانْ التزام شخصی، اعتماد عمیق و پایدار و اعتقاد راسخ است. ایمانْ چیزی بیش از استدلال انتزاعی است. چرا باید برهان ها و ضدبرهان های پیچیده فیلسوفان، ایمان را متاثر سازد؟ یک پاسخْ معقول به نظر می رسد که بدین شرح جریان می یابد: هرچند ایمان بیش از صرف تصدیق عقلی مجموعه ای از عقاید است، اما دست کم تصدیق عقلی را همراه دارد. هرچند ایمانْ نوعی اعتماد شخصی به خدا است، این اعتماد بر تعدادی باورهای مهم درباره اینکه خدا شبیه چیست و چگونه اشخاص می توانند با او ارتباط داشته باشند، مبتنی است. این باورها در معرض تحقیق، نقد و دفاع فلسفی قرار می گیرند. پس واقعاً هیچ راهی برای جدا کردن ایمان از تامل فلسفی وجود ندارد. و یقیناً هیچ راهی برای جدا کردن آن از مسئله فلسفی شر وجود ندارد.

کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر

Mods Doblin core Marc xml MarcIran xml