چکیده :
the entry satanic verseshas been written by one of the orientalists called shahab ahmad and published in leiden’s the encyclopedia of the quran.
referring to sunni works of interpretation and narrative sources, the author of this article probes into the history of the myth of gharaniq.
mentioning the names and namers of this current, shahab ahmadrefers to the quranic verses and interpretive texts in his article and presents some reports of the analyzedsources, as well as a summary of their evaluations.
he ultimately depicts its reflection in contemporary times and in muslim sources, while using the infallibility correspondence and giving an extensive account of the issue, the author delineates that the reality ofthe myth of gharaniqis different from what has been reported about it.
as for the sources of the article, shahab ahmad refers to the works of interpretations of such commentators as tabari, ibn kathir, ibn ‘arabi, abu hayyanfakhral-razi, al-jalalin, etc.
works of interpretations bearing and repudiating doubt are observed in his bibliography, and, though paradoxically,he attemptsto reflect the views of both groups.
this article criticizes and reviews the aforementioned entry with the approach that the study of the views of orientalists in the field of religious teachings, especially the quranic issues related to the true prophets, to a certain extent, exposes muslimsto the intellectual atmosphere and motives of non-muslim scholars.
this article further attempts to analyze and review the observations of the author and the rate of congruencebetween theoutlooksincluded in the entry and sunni sources.
finally, following careful scrutiny of the document and the overall content of the resources utilized in the entry andreferring to the quran, narrations, and rational axioms, the justifications of the narrators of the reports are scrutinized and analyzed.
مدخل "آیات شیطانی" نوشته‌ی یکی از خاورشناسان به نام "شهاب احمد" است که در دائره‌المعارف قرآنی لایدن به چاپ رسیده است، نویسنده مدخل با مراجعه‌ای که به منابع تفسیری و گزارشهای روایی اهل سنت داشته است به بررسی تاریخ افسانه غرانیق پرداخته است "شهاب احمد" در مقاله خود پس از ذکر نامها و نامگذاران این جریان به آیات و متون تفسیری اشاره کرده است و گزارش‌هایی از منابعی که تحلیل‌هایی بر آن وارد نموده‌اند و نیز شمه‌ای از ارزیابی آنها را بیان کرده است و در نهایت نیز، انعکاس آن در دوران معاصر و در منابع مسلمانان را به تصویر کشیده است ضمن آنکه نویسنده در بخشی از سخن خود با استفاده از قرینه عصمت، در کنار نقل گسترده‌ای که از ماجرا ارائه می‌دهد چنین گزارش می‌کند که ماجرا نمی‌تواند آنگونه که نقل شده است رخ داده باشد.
در مورد منابع مقاله، "شهاب احمد" به تفاسیر مفسرانی چون طبری، ابن کثیر، ابن عربی، ابوحیان فخررازی، جلالین و...
مراجعه داشته است.
تفاسیر ناقل و نافی شبهه در منابع وی دیده می‌شود و تلاش کرده ـ هرچند به تناقض‌گویی روی آورده ـ تا دیدگاههای دو گروه را منعکس نماید.
این نوشتار به نقد و ارزیابی مدخل یادشده پرداخته است، با این رویکرد که بررسی دیدگاههای خاورشناسان لایدن در حوزه‌ی آموزه‌های دینی به ویژه مباحث قرآنی که مربوط به انبیای راستین بوده است، فضای فکری و انگیزه‌های اندیشمندان غیر مسلمان را تا اندازه‌ای پیش روی مسلمانان قرار می‌دهد؛ به علاوه تلاش می‌شود در ادامه‌ی تحلیل و بررسی دیدگاههای نویسنده، به میزان هم‌آوایی و هم سویی دیدگاههای مندرج در مدخل با منابع اهل سنت نیز پرداخته شود و نیز پس از بررسی سند و محتوای کلی منابع بهره‌برداری شده در مدخل، به قرآن، روایات و بدیهیات عقلی مراجعه و در نهایت توجیهات ناقلان گزارش‌ها، مورد کنکاش و تحلیل قرار خواهد گرفت.
نویسنده :
مریم فرضی، عباس همامی
منبع اصلی :
http://pdmag.info/article-1-899-fa.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(پژوهش دینی- سال 1397- شماره 37- از صفحه 95 تا 124)
یادداشت :
واژه‌های کلیدی: خاورشناسان، شهاب احمد، مدخل، آیات شیطانی، عصمت، هم‌آوایی با اهل سنت
Keywords: Orientalists, Shahab Ahmad, entry, Satanic Verses, infallibility, congruence with Sunni sources.