آیا خداوند قادر بر تغییر حوادثی که در گذشته رخ داده‌اند هست؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آیا خداوند قادر بر تغییر حوادثی که در گذشته رخ داده‌اند هست؟

محمدحسین حشمت پور

فرض کنید یکی از حواث گذشته انسان باشد. زید در گذشته موجود بوده و بعد از مرگ وارد عالم برزخ شده است و دیگر در دنیا موجود نیست. حال سوال این است آیا خداوند می‌تواند در دنیا او را تغییر دهد؟ چون در برزخ موجود است خداوند می‌تواند او را تغییر دهد اما با وجود اینکه در دنیا نیست می‌تواند تغییرش دهد؟

پاسخ این است که زید در دنیا موجود نیست لذا تغییر پذیر نیست نه اینکه خداوند قدرت ندارد. این قضیه درست مثل این است که به ما گفته شود چیزی که نیست ببین و بگوییم نمی‌توانم ببینم و این به معنای نابینا بودن من نیست.اگر گفته می‌شود خداوند نمی‌تواند گذشته را تغییر دهد به این معنا نیست که قدرت ندارد یا ناقص است بلکه این امر چیزی نیست که قدرت خداوند به آن تعلق بگیرد، همان‌طور که من معدوم را نمی‌بینم به معنای نابینا بودن من نیست بلکه به این معناست که آن چیزی نیست که قابل دیدن باشد. پس نسبت به وجود زید که در برزخ حاصل است و خداوند قادر بر تغییرش هست اما نسبت به وجود زید در گذشته چون موجود نیست ممکن نیست که متعلق قدرت خداوند واقع شود. نقص از جانب این موجود است نه از جانب خداوند.

مدرسه فقاهت