اگر قائل به تشکیک وجود باشیم به اصالت وجود معتقدیم و اگر قائل به وحدت شخصی وجود باز هم باشیم به اصالت وجود معتقدیم حال سوال این است که اصالت وجودی که در تشکیک وجود مطرح می‌کنیم با اصالت وجودی که در وحدت شخصی وجود قائلیم تفاوت دارد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

اگر قائل به تشکیک وجود باشیم به اصالت وجود معتقدیم و اگر قائل به وحدت شخصی وجود باز هم باشیم به اصالت وجود معتقدیم حال سوال این است که اصالت وجودی که در تشکیک وجود مطرح می‌کنیم با اصالت وجودی که در وحدت شخصی وجود قائلیم تفاوت دارد؟

محمدحسین حشمت پور

پاسخ این است که اصالت وجود یک معنا بیشتر ندارد. اگرچه وحدت تشکیکی وجود با وحدت شخصی وجود متفاوت است اما معنای اصالت وجود در این دو متفاوت نیست.

کسی که قائل به مراتب تشکیکی وجود در مراتب است همه مراتب را اصیل و دارای ثمره می‌داند و برای همه مراتب واقعیت قائل است و کسی هم که به وحدت شخصی وجود قائل است و وجود را واحد می‌داند همین واحد شخصی را اصیل می‌داند. پس فرق در متعلق اصالت است نه خود اصالت. در باب تشکیک اصالت برای مراتب وجود است که هر مرتبه‌ای جدای از مرتبه دیگر اصیل است و در وحدت شخصی فقط یک وجود داریم که همان اصیل است.

پس اصالت فقط یک معنا دارد و تفاوت فقط در مبنای تشکیک و مبنای وحدت شخصی است. هر مرتبه‌ای از مراتب تشکیک واقعیت دارد و وجود واحد شخصی هم که وجود اله است واقعیت دارد. پس اصالت برای وجود است چه قائل به وحدت شخصی باشیم چه تشکیک وجود.

مدرسه فقاهت