چکیده :
خودگرایی اخلاقی غالباً در قلمرو انسانی و ذیل نظریه اخلاقی غایت محور مطرح میشود.
اما پرسشها و مؤلفه های آن در ساحت ربوبی قابل رصد است.
به باور نگارنده، در فلسفه ملاصدرا دو شاهد و قرینه بر خودگرایی خدا وجود دارد که در واقع دو مانع دگرگرایی خداست: این دو مانع عبارتند از: «عدم التفات عالی به سافل» و «بازگشت هر غایتِ فعلی به فاعل».
این شواهد با مفهوم صدرایی عنایت الهی در تضاد است.
پرسش پایه این جُستار عبارت است از: چگونه میتوان شواهد خودگرایی را با نظریة عنایت الهی و التفات اصیل خدا به «دیگری» سازگار دانست؟ دستاورد این پژوهش به این قرار است: در پژوهش حاضر، این دو شاهد به عنوان مانع دگرگرایی خدا مورد نقد قرار گرفته اند و نشان داده شد که خدا نه خودگرا که وجودی دگرگراست و چون خدا کاملترین وجود و کاملترین کمال است کاملترین دگرگراست و بیشترین خیر و منفعت را برای همه محقق میکند و چون غنی مطلق است، بدون هیچ گونه چشم داشتی بیشترین خیر را برای دیگران تأمین میکند.
این نتایج حاصل تحلیل مفاهیمی چون «غایت»، «التفات»، «خودگرایی»، قاعدة «بسیط الحقیقه کل الاشیاء» و تحلیل وجودی اصل علیت است.
گفتنی است: این پژوهش مسبوق به پیشین های نیست.
the main question in this article is how egoism evidence can consistent with the theory of divine grace and god's original favor to the “other”? in addition, the hypothesis is that: egoism in the human realm is contradicted by altruism, but of god egoism does not conflict with altruism.
the reason for this is the unity of god, as the absolute perfect does not have any defect.
sadra's philosophy is: the attention of god to the creatures requires perfectibility, and the perfectibility is a sign of defect.
therefore, if god wants to be altruism, it must be incomplete, while god is super perfection, so god is not altruism.
the second obstacle to god's altruism in mulla sadra's philosophy is in islamic philosophy in general and in
sadra's philosophy in particular, it is said that: god loves himself, and his love for himself requires his love for the world.
because the whole world is his works and love is effective, it is the same love for the work.
in other words: god's love for creatures, then his love for himself and his love for himself.
therefore, god has an extraordinary interest to others, and this can be contrasted with the transformation in which the noble intention is raised.
then all ends come to the subject, and referring all ends to the subject can be a kind of egoism in which the acts of any being, including god, are always affected by one motive, and that motive is nothing but the self-love and god is no exception to this rule.
therefore, god is not altruism.
in this study, based on the internal possibilities of mulla sadra's philosophy, we are in this study, based on the internal possibilities of mulla sadra's philosophy; we are analyzed two of these obstacles and criticize