چکیده :
مسئله مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که نقش بدن در صدور افعال چیست.
برای بررسی افعال انسانی لازم است در ابتدا به برخی از مفاهیم اساسی علم‌النفس فلسفی ملاصدرا از قبیل مراتب نفس، بدن طبیعی و بدن مثالی پرداخت.
در علم‌النفس ملاصدرا ما با دو بدن روبرو هستیم، بدن طبیعی و بدن مثالی.
هم‌چنان که نفس در عالم طبیعت بدون بدن تحقق نمی‌یابد، در مرتبه‌ی خیالی و برزخی نیز بدون بدن نیست.
افعال انسانی نیز بنابر مراتب تشکیکی با هر دو بدن در ارتباط هستند و در واقع هر دوی آنها فاعل افعال محسوب می‌شوند.
بنابراین می‌توان افعال انسانی را به دو دسته فعل جسمانی و فعل نفسانی تقسیم کرد.
افعال جسمانی افعالی هستند که بدن طبیعی فاعل آنها محسوب می‌شوند که با توجه به مراتب تشکیکی نفس، نفس نیز فاعل بعید آنها به حساب می‌آید.
افعال نفسانی نیز افعالی هستند که نفس حیوانی یا همان بدن مثالی فاعل آنهاست.
اما در این میان نقش بدن مثالی در صدور افعال مهم است و در واقع رابطه‌ی افعال با بدن مثالی، از نقش بدن در صدور افعال حکایت دارد.
در واقع بر اساس تفکر صدرایی بدن در فرآیند صدور افعال دوشادوش نفس در شکل‌گیری افعال و پیشبرد انسان به کمالات و سعادت نقش دارد.
this essay deals with the problem of the role of the body in emanating actions, from mulla sadra’s viewpoint.
to study human actions we need, at first, to deal with some basic concepts of mulla sadra’s philosophical psychology, such as the hierarchy of the soul, natural body, and ideal body.
we find in his psychology two bodies, namely natural body and ideal body.
as the soul can’t realize in the natural world without body, it is not deprive of body in isthmus and the stage of imagination.
human actions, according to the hierarchy of levels of being, are associated with both bodies.
indeed, both bodies are the agents of the actions.
therefore, human actions can be divided into corporeal and psychical actions.
the former is an action whose agent is natural body, and, with respect to the hierarchy of levels of the soul, its distant agent would be the soul.
the latter is an action whose agent would be the animal soul, or the ideal body.
in action emanation, the ideal body plays an important role.
in fact, according to sadrian viewpoint, in the process of action emanation, the body, together with the soul, contributes to actions formation and to leading human beings toward perfection and happiness.