چکیده :
اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخه‌های مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است.
مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانه‌ی کوپریلی استانبول نگهداری می‌شود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نام‌های بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سه‌گانه‌ای‌ست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعة.
این رساله‌ها را کاتبی قزوینی از نسخه‌ی اصل استنساخ کرده و ابهری به خط خود بر صدر همۀ آن‌ها یادداشت إنهاء با تاریخ و توقیع نوشته است.
آنچه در پی می‌آید تقدیم و تحقیق بخش منطق تلخیص الحقائق است.
منطق ابهری در این رسائل، از جمله در تلخیص الحقائق، فاقد نوآوری‌های بعدی او و تقریباً به‌کلّی تابع منطق ابن‌سینا است.
به اقتضای تک‌نسخه بودنِ مخطوط، روش قیاسی را برای تصحیح آن برگزیده‌ایم.
اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری (؟656-؟597) دانشمند برجستۀ ایرانی است که در شاخه‌های مختلف علوم عقلی مقامی والا داشته است.
مخطوط فاضل احمد پاشا 1618، که در کتابخانه‌ی کوپریلی استانبول نگهداری می‌شود مشتمل است بر چهار رساله از او، به نام‌های بیان الأسرار، تلخیص الحقائق، رسالة المطالع، و زبدة الحقائق، که هر یک سه‌گانه‌ای‌ست در منطق، طبیعیات، و مابعدالطبیعه.
athir al-abhari (d.
ca.
656/1258) was an outstanding iranian polymath who wrote numerous treatises, as bayan al-asrar, talkhis al-haqa’iq, risalat al-matali’, and zubdat al-haqa’iq.
each treatise contains three subjects: logic, physics, and metaphysics copied by katebi al-qazwini.
al-abhari has written his ijaza at the beginning of each of the treatises.
the four are preserved in ms fazil ahmed pasha, 1618, in the library of kuprili, istanbul.
in this study, i have edited and introduced the logic of talkhis al-haqa’iq.
abhari’s logic in this work is purely avicennan.
keywords: athir al-abhari, talkhis al-haqa’iq, ms fazil ahmed pasha 1618, al-abhar’s logic.
athir al-abhari (d.
ca.
656/1258) was an outstanding iranian polymath who wrote numerous treatises, as bayan al-asrar, talkhis al-haqa’iq, risalat al-matali’, and zubdat al-haqa’iq.
each treatise contains three subjects: logic, physics, and metaphysics copied by katebi al-qazwini.
al-abhari has written his ijaza at the beginning of each of the treatises.
the four are preserved in ms fazil ahmed pasha, 1618, in the library of kuprili, istanbul.
in this study, i have edited and introduced the logic of talkhis al-haqa’iq.
abhari’s logic in this work is purely avicennan.
keywords: athir al-abhari, talkhis al-haqa’iq, ms fazil ahmed pasha 1618, al-abhar’s logic.