سوال از قضا و قدر | کتابخانه مجازی الفبا

حضرت علي(ع) در نهج البلاغه فرموده اند که در مورد قضا و قدر الهي پرسش نکنيد. لطفا اين سخن علي(ع) را توضيح دهيد.

بايد متذكر شد قضا و قدر و مباحث عميقي شبيه به اين ، با ملاحظه يك حديث و يا يك جمله نمي توان در مورد ان به جمع بندي نهايي رسيد. لازم است براي فهم َدلالت در احاديث صادره از معصومين، فضاي محيطي كه آن جمله در ان صادر شده است را لحاظ نمود تا پيام آن و مراد از آن روشن شود.
در مورد قضا و قدر، علي (ع) در بسياري از خطبه ها و كلمات به شرح و تبيين اين مفهوم پرداخته اند از جمله در كلمات قصار نهج البلاغه (حديث 78) قضا و قدر را توضيح داده اند و همين طور در توحيد صدوق ص .337.
جمله اي كه مورد سوال شماست يعني جمله 277 ازكلمات قصار نهج البلاغه (انتشارات زرين )كه فرمودند «طريق مظلم فلاتسلكوه» بايد دانست ( همچنانكه شارحين نهج البلاغه گفته اند ) اين جمله براي بر حذر داشتن كساني است كه نمي توانند اين مطلب را دقيقاً درك كنند ، چرا كه ممكن است افرادي با همان ذهن ساده و بي آلايش خود تصور صحيح تري از مفهوم قضا و قدر داشته باشند اما اگر بخواهند در ان مفهوم غور كنند و كنه آن مضمون را دريابند سرگردان شوند و نتوانند مطلب را حل كنند بعبارتي از آنجا كه فهم دقيق مفهوم قضا و قدر دقيق و ظريف است، علي (ع) افرادي را كه صلاحيت ورود به عرصه هاي پيچيده علمي را ندارند از ورود به اين عرصه ها نهي نموده اند..
اما خلاصه مفهوم قضا و قدر چنين است : در روايت آمده است كه علي (عليه‏السلام) در پاي ديواري نشسته بود؛ متوجه شد كه ديوار شكسته است و ممكن است فرو ريزد؛ فوراً برخاست و از آنجا دور شد. مردي اعتراض كرد كه: از قضاء الهي مي‏گريزي؟ يعني اگر بنا باشد تو بميري خواه از كنار ديوار خراب فرار كني يا فرار نكني خواهي مرد و اگر بنا نباشد صدمه‏اي به تو متوجه گردد، باز هم در هر صورت محفوظ خواهي بود؛ بنابراين فرار از زير ديوار شكسته چه معني دارد؟ حضرت در پاسخ وي فرمود: «اَفِرُّ مِنْ قَضاءِ اللهِ اِلي قَدَرِهِ»؛ V [از قضاء الهي بسوي قدر الهي فرار مي‏كنم.] معناي اين جمله اين است كه هر حادثه كه در جهان پيش مي‏آيد مورد قضا و تقدير الهي است. اگر آدمي خود را در معرض خطر قرار دهد و آسيب ببيند، قضاء خدا و قانون خدا است و اگر از خطر بگريزد و نجات پيدا كند آنهم قانون خدا و تقدير خدا است.( مجموعه آثار شهيد مطهري ج1 – عدل الهي، شهيد مطهري به نقل از سايت تبيان)
براي اشنايي بيشتر مراجعه كنيد به : شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد و شرح نهج البلاغه محمد جعفر امامي و محمد رضا اشتياني ذيل همين حديث

پرسمان دانشجویی