چرا امام علی(ع) امثال اشعث و زیاد را به عنوان فرماندار نصب کرده و سپس آنها را عزل می‌کردند؟ آیا این نصب و عزل منافات با عصمت آن‌حضرت ندارد؟ | کتابخانه مجازی الفبا

چرا امام علی(ع) علی‌رغم عصمتی که داشتند، امثال اشعث و زیاد را بر برخی مکان‌ها منصوب کردند تا بعد ناچار به عزل ایشان شوند؟ آیا نصب این گونه افراد خلاف درایت یک حاکم و از آن مهم‌تر عصمت ائمه(ع) نیست؟

برای تحلیل صحیح از وقایع تاریخی، توجه به تمام جوانب و شرایط مکانی و زمانی آن لازم است. در همین راستا به نکات ذیل توجه فرمایید: 1. از اموری که تمام جوامع به آن نیاز دارند داشتن فرمان‌روا و حاکمی است که جامعه را از هرج و مرج حفظ نماید. البته اگرچه اولویت با حاکم عادل می‌باشد، اما در صورت فقدان آن، جامعه ناگزیر از پذیرش حاکم ظالم است. امام علی(ع) در این‌باره می‌فرماید: «وَ إِنَّهُ لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ‏ أَمِیرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ یَعْمَلُ فِی إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ یَسْتَمْتِعُ فِیهَا الْکَافِرُ...»؛[1] براى مردم حاکمى لازم است چه نیکوکار و چه بدکار، که مؤمن در عرصه حکومت او به راه حقّش ادامه دهد، و کافر بهره‌مند از زندگى گردد.[2] 2. همه عادلان توانایی اداره حکومت را ندارند. 3. با توجه به گستره وسیع حکومتی امام علی(ع)، به ندرت افرادی وجود داشتند که از هر دو ویژگی توانایی فرمان‌روایی و عدالت برخوردار باشند. با توجه به شرایط فوق، ایشان ناچار در برخی موارد افرادی را برمی‌گزیدند که در حد ایده آل نبودند، اما با تغییرات و نظارت‌های مخفی و آشکار، آنان را مدیریت می‌کردند. 4. درباره این‌که این عزل و نصب‌های امام علی(ع) با عصمت آن‌حضرت منافات دارد یا نه، باید گفت: معیار و میزان در انجام وظیفه علم‌ عادی است. امامان معصوم(ع) در اطاعت‌ فرمان‌ خدا به‌ علم‌ باطنی‌ (علم غیب) خویش‌ عمل ‌نمی‌کردند و همانند دیگر افراد عادی‌ رفتار می‌کردند، مگر در موارد خیلی استثنایی، و اگر امام‌ بخواهد به علم‌ غیب خود عمل‌ کند دیگر نمی‌تواند الگو و اسوه مردم باشد؛ زیرا مردم چنین علمی را در اختیار ندارند. از جانب دیگر اگر اداره امور، خارج از جریان عادی اسباب و علل باشد دنیا دیگر دار تکلیف و امتحان و اختیار نخواهد بود. لذا این‌کار نه به علم امام علی(ع) منافات دارد نه با عصمت آن‌حضرت.[3]

اسلام کوئست نت