شیعیان در مذهبشان معتقدند که زن از زمین و عقار ارث نمی برد، پس چگونه معتقدند که فدک ارث حضرت زهرا(علیها السلام) است؟ | کتابخانه مجازی الفبا

شيعيان در مذهبشان معتقدند كه زن از زمين و عقار ارث نمي برد، پس چگونه معتقدند كه فدك ارث حضرت زهرا(عليها السلام) است؟

اگر به رساله هاي عمليّه توجه شود آنچه به مذهب شيعه در اين سوال نسبت داده شده برداشت صحيحي نمي باشد. زيرا شيعه مي گويد زن در زمين و عقار ارث نمي برد، و فرق است ما بين زن و فرزند دختر، آنچه در سوال طرح شده در رابطه با زن و شوهر است نه دختر نسبت به پدر و مادر، اجماع فقها شيعه بر اين است كه اولاد دختر و يا پسر از پدر ارث مي برند. براي اثبات اين مدعي خوب است رساله هاي عمليّه فارسي و يا عربي (مثل الجامع الشرايع) شيعه ملاحظه شود. [1]و متن هر دو مسئله در رساله ها چنين آمده است:
مسأله 2731 از رساله امام خميني(رحمه الله)
اگر وارث ميت فقط يكنفر از دسته اول باشد مثلا پدر يا مادر يا يك پسر يا يك دختر باشد، همه مال ميّت به او مي رسد....
و اگر يك پسر و يك دختر باشد مال را سه قسمت مي كنند دو قست را پسر و يك قسمت را دختر مي برد و اگر چند پسر و چند دختر باشند مال را طوري قسمت مي كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.
مسأله 2771. اگر مردي بميرد و اولاد نداشته باشد چهار يك مال او را زن و بقيه را ورثه ديگر مي برند و اگر از آن زن يا از زن ديگر اولاد داشته باشد هشت يك مال را زن مي برد و بقيه را ورثه ديگر مي برند و زن از همه اموال منقول ارث مي برد ولي از زمين و قيمت آن ارث نمي برد. اين دو مسأله در ميان فقهاء اجماعي است و جاي اختلاف نيست كه فرق است بين زن و دختر و اين مبنا برگرفته از احاديثي است كه از خاندان رسول اللّه(صلي الله عليه وآله) رسيده، و چهار حديث را براي نمونه توضيح مي دهيم:
1ـ زراره كه يكي از راويان حديث و فردي ثقه مي باشد از امام باقر(عليه السلام) نقل مي كند، فردي مُرده است، يك فرزندِ دختر و يك خواهر دارد. امام(عليه السلام) مي فرمايند: اموال به دختر به ارث مي رسد و براي خواهر سهمي نمي باشد.[2]
2ـ امام كاظم در جواب سؤال منقري در رابطه با سؤال او از فردي كه مرده است منتهي يك دختر و يك برادر دارد فرمودند: همه اموال متعلق به دختر است.[3]
3ـ و نيز علي بن ابي حمزه موقعي از امام(عليه السلام) سؤال مي كنند، همسايه ما مرده است، چند دختر دارد اموال او چگونه تقسيم مي شود؟ مي فرمايند اموال همه متعلق به همان دختران است.[4]
4ـ فضل بن يسار مي گويد: از امام باقر(عليه السلام) شنيدم كه فرمودند اموال رسول خدا(صلي الله عليه وآله) به فاطمه(عليها السلام) رسيد اگر مشاهده مي كنيد كه سلاح او را علي(عليه السلام) گرفت جهت قضاي دَين او بوده، در نهايت دليلي را كه بيان مي كنند آيه 75 از سوره انفال مي باشد: (و اولوا الارحام بعضهم اولي ببعض في كتاب اللّه)[5] تا اقرباي نزديك باشند به ديگران ارث نمي رسد. بنابراين نتيجه گرفته مي شود كه اولاد (دختر يا پسر) از پدر ارث مي برند منتهي همان دختر از شوهر در عقار ارث نمي برد البته از عين آن، ولي در قيمت آن باز مورد اختلاف مي باشد.

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم