آیا شرط ظهور امام زمان (عج) تکمیل شدن 313 نفر است. اساساً این تعداد یاران خاص چه تاثیری در آمدن حضرت دارند ؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آيا شرط ظهور امام زمان (عج) تکميل شدن 313 نفر است. اساساً اين تعداد ياران خاص چه تاثيري در آمدن حضرت دارند ؟

قبل از پرداختن به نقش ياران حضرت و ضرورت وجود آنان براي تحقق ظهور، لازم است مقدمتاً اين مطلب را توضيح دهیم که بنا به قواعد عقلاني و شواهد قرآني و روائي، واقعه ظهور امام عصر (عج) بايداز طريق اسباب و علل طبيعي و عادي به وقوع بپيوندد نه اینکه يک امري تحميلي و قهري از راه اعجاز و استخدام نيروي فوق طبيعي باشد. يعني اصل بر اين است که رخداد ظهور داراي يک روند طبيعي است و اگر احيانا در مواردي از معجزه واسباب غیر طبیعی استفاده شود، استثنائي و موردي است که نمي تواند مبناي ظهور باشد.
دليل اين امر نيز روشن است زيرا سنت عام الهي در مورد سرنوشت جامعه بشري، بر اين اصل استوار است که بايد هر گونه تغيير و تحولي در عرصه حيات فردي و اجتماعي از مسير خواست و اراده خود انسان انجام گردد. اين سنت الهي را قرآن اينگونه بيان فرموده است «ان الله لايغير ما بقوم حتي يغيروا ما بانفسهم»[1] خدا وضعيت هيچ قوم و گروهي را دگرگون نمي کند مگر اينکه خود چنين تغيير و دگرگوني بخواهند و به دنبال آن باشند هم چنين در احاديث آمده است «يأبي الله ان يجري الامور الا باسبابها» خداوند ابا دارد از اينکه جريان امور بدون اسباب و علل طبيعي آن، پديد آيد.
براين اساس پديده ظهور نيز از اين قاعده مستثني نمي باشد و در پيدايش خود نيازمند به اسباب و علل طبيعي است چون خود انقلاب جهاني مهدوي براي دگرگوني شرايط جامعه بشري است و تحولات و کارکردهاي آن کاملا طبيعي است لذا اين رخداد مهم در پيدايش خود منوط به شرايط طبيعي است و تا زماني که اين شرايط و عوامل و اسباب فراهم نگردد، ظهور نيز به وقوع نخواهد پيوست از اين نظر واقعه ظهور امام مهدي (عج) پديده بسيار سترگ و بي نظيري است که بشريت در طول تاريخ به انتظار آن نشسته اند. بديهي است اين رخداد بزرگ با اين همه ابعاد و آثار گسترده که به همراه دارد، شرايط و مقدمات متناسب با خود را مي طلبد و الا اين هديه الهي به آساني نصيب جامعه بشري نخواهد شد. به همين جهت وقتي خدمت امام باقر ـ عليه السلام ـ مطرح مي شود که وقتي امام مهدي (ع) قيام کند همه امور بر وفق مراد خواهد بود و مشکلات خود به خود حل مي شود! حضرت در ردّ اين پندار مي فرمايد: کلا و الذي نفسي بيده لو استقامت لاحد عفوا لاستقامت لرسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ ...»[2] هرگز چنين نيست قسم به آن کسي که جانم به دست اوست اگر بنا بود امور بدون مشقت حل و فصل شود اين امر به دست پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ واقع مي شد در حالي که خون از پيشاني آن حضرت جاري شد و دندان هاي مبارک حضرت مجروح گرديد.
با اين توضيح، روشن مي گردد که واقعه ظهور يک امراجتماعي و طبيعي است که در بستر جامعه پديد مي آيد و تحقق آن مستلزم وجود زمينه ها و شرايطي است که اين واقعه بدان بستگي دارد. ازجمله اين شرايط و زمينه ها، وجود اصحاب و ياران است تا حضرت را در آغاز حرکت اصلاحي شان ياري رسانند و اهداف و منويات امام ـ عليه السلام ـ را به اجرا گذارند زيرا انقلاب جهاني مهدوي همانند ديگر انقلابات بشري است با اين تفاوت که اين انقلاب تحت رهبري معصوم با اهداف بزرگ انساني و برنامه صددرصد اسلامي در پهنه گيتي به وقوع مي پيوندد اما از نظر روند کاري، همانند ديگر تحولات کوچک وابسته به نيروی انسانی و حمايت مردمی مي باشد.
از جمله نيازمند به گروهي از ياران مومن، خالص، شجاع و با صلابت است تا بتوانند تحت فرمان حضرت، اهداف و برنامه هاي الهي امام ـ عليه السلام ـ را در جامعه تحقق بخشند.
بنابراين وجود ياران و اصحاب ويژه براي حضرت در هنگام ظهور، امري ضروري و لازم است. همان گونه که هيچ انقلابي بدون کادر اوليه انقلاب که بار اصلي انقلاب را به دوش مي کشند، ممکن نمي باشد. در انقلاب مهدوي نيز اين حرکت بزرگ نيازمند مجموعه خاصي است که در هسته اصلي انقلاب حضور داشته باشند و برنامه هاي حضرت را عملي سازند.
تعداد اصحاب ويژه حضرت 313 نفر ذکر شده است. اين ها همان کساني اند که امام مهدي ـ عليه السلام ـ آنان را فرمانروايان گوشه گوشه جهان قرار مي دهند. امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: اصحابه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا عدة اهل بدر و هم اصحاب الولاية و حکام الله في ارضه علي خلقه»[3] اصحاب مهدي ـ عليه السلام ـ سيصد و سيزده مرد است به تعداد ياران رسول خدا در جنگ بدر، آنان صاحبان ولايت و فرمانروائي اند و حاکمان خدا در زمين بر مردمان اند. در حديث ديگر آمده است: حضرت مهدي ـ عليه السلام ـ يارانش را به سراسر جهان گسيل مي دارد و با امر به اجراي عدالت و رفتار نيک، آنان را فرمانروايان کشورها قرار مي دهد.[4] «بهم يفتح شرق الارض و غربها»[5] بوسيله آنان شرق و غرب را فتح مي کند.
اين 313 نفر اصحاب ويژه حضرت که در آغاز ظهور به حضرت مي پيوندند، داراي چنين مقام ارجمندي هستند که نقش کليدي در پيروزي و بسط حکومت عدل جهاني مهدوي خواهند داشت و لذا وجود اين تعداد از ياران خاص حضرت يکي از مهم ترين شرايط وقوع ظهور مي باشد چنان که در روايات اشاره شده است. بنابراين تأثير و نقش اين افراد در تحقق ظهور واضح و روشن است. البته کسي غير از حضرت، زمان رسيدن به حدّ نصاب را نمي داند.
اما اينکه چرا تعداد آنان به عدد 313 تعيين شده است؟ فلسفه و حکمت تعيين عدد 313 در روايات بيان نشده است آنچه در روايات بر آن تأکيد شده است وجود اين افراد با اين عدد است که به عنوان شرط ظهور مطرح شده است.
البته اين به معناي محدود بودن ياران حضرت به عدد 313 نيست بلکه اين افراد داراي ويژگي هاي برجسته اند که در نخستين لحظات ظهور فراخوانده مي شوند و در ادامه کار نيز مهم ترين مسئوليت ها بر عهده آنان گذارده مي شود چنان که در روايات قبلي بدان اشاره گرديد. ديگر ياران حضرت که تعداد آنان تا ده هزار نفر در روايات عنوان شده است نيز در انقلاب جهاني امام مهدي ـ عليه السلام ـ نقش دارند اما آنان کساني اند که در مرحله بعد به حمايت از حضرت مي پردازند و به سپاه حضرت مي پيوندند و امام ـ عليه السلام ـ را در حرکت انقلابي ايشان ياري مي رسانند.
امام صادق ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: ابو بصير مي گويد: امام صادق فرمود: حضرت قائم خروج نمي کند مگر وقتي که حلقه کامل گردد. از حضرت سئوال کردم: با چه تعداد حلقه کامل مي شود؟ حضرت فرمود: ده هزار نفر[6]. اين روايت ناظر به آغاز حرکت حضرت از مکه به سوي مدينه و کوفه است يعني امام مهدي ـ عليه السلام ـ بعد از ظهور و پيوستن 313 اصحاب منتظر مي ماند تا تعداد بيشتري از حاميان حضرت به سپاه وي بپيوندد آنگاه قيام خود را آغاز مي نمايد که در آن لحظه حداقل تعداد ده هزار نفر به جمع ياران حضرت مي پيوندند و در انقلاب جهاني حضرت سهيم مي شوند.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه (اندیشه قم)