آیا زمانی که حضرت قائم (عج) بخواهند ظهور کنند ممکن است با قیامت هم زمان باشد یا نه؟ | کتابخانه مجازی الفبا

آيا زماني كه حضرت قائم (عج) بخواهند ظهور كنند ممكن است با قيامت هم زمان باشد يا نه؟

پيش از آنكه به تفصيل سئوال مورد نظر بپردازيم، بحث كوتاه و فشردة پيرامون سه نكتة اساسي ضروري به نظر مي رسد:
الف: عصر ظهور.
ب: عصر رجعت.
ج: نفح صور و برپايي قيامت.
از امام باقر ـ عليه السلام ـ روايت شده كه فرمود: «سه روز از روزهاي خدا است: روز قيام حضرت قائم، روز رجعت و بازگشت به زندگي دنيا، و روز قيامت و زنده شدن مردگان.

عصر ظهور و قيام امام زمان (عج):
با آنكه قرآن كريم معجزة جاويد پيامبر ما در همه زمان ها است، اما مي توان گفت كه پيشگويي هاي پيامبر از سرنوشت بشر و تحولات گوناگون اسلام در مسير تاريخ و خبر از مجد و عظمت و پيروزي دوبارة اسلام در جهان، از معجزه هاي ديگر آن پيامبر عظيم الشأن است. عصر ظهور حضرت مهدي عصر ظهور دوباره اسلام است، آيات و رواياتي كه نويد بخش ظهور امام زمان (عج) است مأموريت الهي آن حضرت را مأموريتي سترگ، با ابعاد گوناگون و اهداف بسيار والا توصيف مي كنند. اين واقعة بزرگ، زندگي را در كره زمين دگرگون و فصل نويني را بر روي بشريت مي گشايد.

عصر رجعت:
رجعت به معناي بازگشت است و منظور از آن اين است كه گروهي از كساني كه از دنيا رفته اند دوباره به دنيا برمي گردند اين رخداد مقدمه اي است براي راه يابي انسان به جهان آخرت.
اينك به چند نمونه از روايات مربوط به رجعت اشاره مي كنيم: امام زين العابدين ـ عليه السلام ـ در تفسير آية «آن خدايي كه (ابلاغ) قرآن را بر تو واجب كرد، البته تو را به وعده گاه بازگرداند»[1] فرمود: پيامبر شما به سوي شما باز مي گردد.[2]
ابو بصير گفت: امام باقر ـ عليه السلام ـ به من فرمود: آيا اهل عراق منكر رجعت اند؟ گفتم: آري، فرمود: مگر قرآن نمي خوانند؟![3] ودر روايت ديگري از امام صادق ـ عليه السلام ـ درباره ای اين آيه سئوال كردند كه مي فرمايد «روزي كه از هر امتي، گروهي را از خاك برانگيزيم» حضرت فرمود: مردم درباره ای آن چه مي گويند؟ راوي مي گويد عرض كردم مي گويند آيه راجع به قيامت است، فرمود: آيا خداوند در قيامت از هر امتي دسته اي را زنده مي كند و بقيه را به حال خود رها مي سازد؟! اين آيه قطعاً در مورد رجعت است و آية مربوط به قيامت اين است: «جملگي آن ها را محشور گردانيم بي آن كه كسي را فرو گذاريم و...»[4]. زراره مي گويد: از امام صادق دربارة مسايل مهمّي چون رجعت سئوال كردم حضرت فرمود: «زمان آن چه مي پرسيد هنوز فرا نرسيده،[5] سپس اين آيه را تلاوت فرمود: (بلكه آن ها تكذيب كردند آنچه را كه احاطة علمي به آن نداشتند و تأويل آن براي شان نيامده)[6]. برخي روايات مي گويند: رجعت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بعد از رجعت امامان ـ عليهم السلام ـ است و نخستين كسي كه به دنيا باز مي گردد امام حسين ـ عليه السلام ـ است چنان كه امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: «نخستين كسي كه به دنيا باز مي گردد، حسين بن علي ـ عليه السلام ـ است، او آن قدر فرمانروايي كند كه (در اثر پيري) ابروانش روي چشمانش فرو افتد.»[7] و در روايتي ديگر از آن حضرت نقل شده كه فرمود: «رجعت همگاني نيست بلكه مربوط به افراد خاص است، زيرا بازگشت نمي كنند به دنيا مگر مؤمنان محض و يا مشركان محض»[8]

نفح صور و برپايي قيامت:
از عميق ترين حركت هايي كه جهان ما در زمان، مكان و اشيائش با آن روبرو است، حركت جهان ماده به سوي عالم غيب و يا بر عكس آن است كه قرآن و اسلام از آن پرده برمي دارد و بر اهميت و هماهنگي آن تأكيد مي ورزد و اين حركت را بازگشت انسان به سوي خدا و رويارويي با قدرت او و يا رفتن به سوي ملاء اعلي و آخرت مي نامند و نسبت به ما، آن را فرا رسيدن قيامت و رستاخيز مي خواند زيرا با كشف عالم آخرت، بين جهان ما و جهان گستردة غيب كه از ديده ما پنهان است، وحدت و يكپارچگي به وجود مي آيد و اين مجموعة براي ما تبديل به عالم واحد مي گردد.
نقطة اوج اين حركت نسبت به انسان مرگ است. مرگ از ديدگاه اسلام ورود به زندگي گسترده تر است نه فنا و نيستي، آن چنان كه برخي تصور كرده اند، و اوج آن نسبت به جهان هستي، قيامت است و اتحاد دو جهان ماده و غيب.
در قرآن و سنت آمده است كه رستاخيز و قيامت داراي مقدمات و نشانه هايي پي در پي است، كه در زمين و آسمان و جامعة بشري پديد مي آيد و حكومت حضرت مهدي (عج) آخرين و بزرگترين مرحلة حركت جهان مادي قبل از برپايي رستاخيز الهي است.
توجه و دقّت در سه نكتة ياد شده نشان مي دهد كه اين سه زمان در طول هم قرار دارد اگر نگوييم كه مقدمة يكديگرند، و عصر رجعت چه قايل بشويم كه از زمان ظهور امام زمان (عج) آغاز مي گردد چنانچه برخي از روايات بر آن دلالت دارد و مرحوم شيخ مفيد در كتاب شريف (ارشاد) فرموده است و تا بعد از ظهور و پايان حكومت امام زمان (عج) و بعد از آن ادامه مي يابد، و چه بگوييم كه عصر رجعت بعد از دوران حكومت امام زمان (عج) خواهد بود چنانچه برخي از روايات ديگر بر آن دلالت دارند، فاصله و برزخ ميان عصر نوراني ظهور و حكومت امام زمان (عج) و برپايي قيامت خواهد بود، بنابراين زمان ظهور كه عصر شكوفايي دين و آسايش دين داران است با قيامت و نفح صور كه همه مردگان زنده خواهند شد و براي حساب در دادگاه عدل الهي حاضر خواهند شد همزمان نخواهد بود.

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه (اندیشه قم)