مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

واقع گرایی اخلاقی به عنوان مهمترین موضوع عرصۀ فلسفۀ اخلاق اولاً حقایق اخلاقی را دارای هستی مستقل ازبشر می داند ودرمرتبۀ دوم،آنها راقابل شناخت توسط ابزارهای ادارکی انسان می شمارد ونیز به این نکته می پردازدکه احکام اخلاقی،قابل صدق و کذب هستند؛ ویا برخی احکام صادق میباشند.وجودهدف مقدس دررفتارها،به طوریقین،معیارواقعی سنجش ارزش های اخلاقی راپدیدمی آورد.دردین مبین اسلام استکمال نفس ورسیدن به بالاترین هدفی است که برای سیر تکاملی انسان وضع شده است،بنابراین ارزش واقعی اخلاق ورفتارهای » قرب « مقام انسان،زمانی مشخص می شودکه نتیجه این اخلاق ورفتار،مبنای حرکت ورسیدن ویاحداقل ایجادزمینه ای برای وکسب خشنودی خداوندشود.صدرالمتألهین شیرازی)ره(دریکی ازنظریه » قرب الهی « دستیابی انسان به مقام والای هرلحظه درحال تغییراست » وجود « اینگونه بیان می کندکه » حرکت جوهری « های معروف وتحول برانگیزخود،یعنی واین حرکت،سراسروجود را به سوی کمال پیش می برد،لذا وی باواقعی دانستن وجود وعینیت آن،عینیت مفاهیم اخلاقی رافراترازعینیت معقولات ثانیه فلسفی شمرده و معتقد به واقعی بودن احکام وگزاره های اخلاقی است.وی نفس انسان راجوهری پویا و مؤثردرتمام رفتارهای آدمی می داندکه تحت تأثیرحرکت جوهری متغیر است وروز به روزنو می شود،بنابراین اخلاقیات ورفتارهای بشرهم تحت تأثیرحرکت جوهری قابل تغییربوده واگراین اخلاقیات در جهت تعالی و آرمانی قرار گیرد،یقیناًواقعی ترین نوع اخلاق در وجود انسان شکل خواهدگرفت. » جسمانيةُ الحىوث وروحانيةُ البقاء « وسیلان وحرکت آن وهمچنین برهانی شدن نظریه » اصالت وجود « نظریه بودن نفس وتغییرات پی درپی جوهرنفس واستکمال آن و نقش حرکت جوهری تأثیر به سزایی در اثبات واقع گرایی گزاره های اخلاق اسلامی خواهد داشت . اخلاق به معنای صفات و خصوصیات اخلاقی، عینیت پیدا خواهد کرد و اتصاف نفس به آن بر هستی انسان می افزاید و موجب می شود تا بر مرتبه بالاتر و بلندتری بایستد. از این نظر، اخلاق با مابعدالطبیعه بطور عام و حرکت جوهری بطور خاص رابطه می یابد. نوشتار حاضر با رویکردی مسئله محور و با روش تحلیلی - توصیفی، ضمن طرح مسئله وتبیین نظریه حرکت جوهری وادله آن، با تأکیدبرواقعی بودن اخلاق اسلامی به تحلیل داده ها در راستای بررسی نقش این نظریه بر واقع گرایی اخلاق اسلامی می پردازد. بنابرین،یافته های این پژوهش برتبیین و بررسی حرکت جوهری ملاصدرا ونقش آن در واقع گرایی اخلاق اسلامی تمرکزیافته که فهرست وارعبارتنداز:حرکت درجوهر نفس،عینیت مفاهیم اخلاقی،عدم نسبیت درگزاره های اخلاقی،سعادت نفس انسانی،فناناپذیری وجاودانگی نفس،کیفیت توجیه تجسم اعمال،عذاب وعقاب درسرای باقی.